برق ایران به قاره سبز رسید؛ با اتصال شبکه برق ایران به ترکیه تنها پس از گذشت 16 ماه از توافق مهم طرفین.
مردادماه سال گذشته بود که وزرای نیروی ایران و ترکیه براتصال شبکه برق دو کشور با فناوری جدید به توافق رسیدند.
آذرماه امسال اما شبکه برق دو کشور ایران و ترکیه به هم متصل شد و تبادل 600 مگاوات برق در دستور کار قرار گرفت. زیرساخت اتصال شبکه برق ایران و ترکیه، به واسطه اتصال پست برق خوی در ایران به پست‌های وان و دغوبایزید صورت گرفته و می‌تواند تا 12 میلیون یورو در هر سال عایدی به همراه داشته باشد.
مرزمشترک میان ایران و ترکیه که تاکنون فقط از طریق جاده و راه‌آهن به هم متصل بود، از طریق دکل‌ و سیم نیز به هم متصل شد. شرکت توانیر اعلام کرده است که پس از اتمام دوره آزمایشی، زیرساخت تبادل برق ایران و ترکیه آماده بهره‌برداری است. شبکه برق ترکیه از مسیر بلغارستان و یونان به قاره اروپا متصل است. براساس اعلام شرکت مدیریت شبکه برق کشور، تراز انرژی صادرات و واردات برق ایران در سال گذشته مثبت بود و میزان صادرات برق ایران به کشورهای همجوار در سال گذشته به عدد 4 هزارو 315 میلیون کیلو وات ساعت رسید. عمده برق صادراتی توانیر در سال گذشته به کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان بوده است. از قرار معلوم میزان درآمد توانیرازمحل فروش برق به کشورهای همجوار درسال گذشته حدود 10 هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم جدای ازدرآمد 4 هزارو 282 میلیارد تومانی توانیر از محل ترانزیت برق درسال گذشته بوده است.
    ظرفیت منصوبه نیروگاهی ایران به ازای هر دلار تولید ناخالص داخلی ۳ برابر متوسط این شاخص برای ۱۰ کشور اروپایی است. از آغاز فعالیت دولت سیزدهم تاکنون، هفت‌هزار و ۳۹۸ مگاوات ظرفیت جدید حرارتی از طریق ورود ۳۹ واحد جدید، رفع محدودیت واحدهای بخاری و افزایش توان واحدهای گازی به ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی کشور افزوده شد.
در مدت بیش از ۲ سال فعالیت دولت سیزدهم افزایش ۳۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از طریق ساخت ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی خصوصی و دولتی، ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه صنایع برنامه‌ریزی شد که از این میزان تاکنون هفت‌هزار و ۳۹۸ مگاوات محقق شده است. این افزایش ظرفیت، به‌منظور رفع ناترازی تولید و مصرف برق و از طریق سنکرون ۳۹ واحد جدید حرارتی به ظرفیت پنج‌هزار و ۳۹۸ مگاوات، رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری و افزایش توان عملی نیروگاه‌های گازی موجود به ظرفیت ۲ هزار مگاوات انجام شده است. اکنون نزدیک‌ به ۹۴ درصد از برق کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی تأمین می‌شود و حدود ۸۴ درصد ظرفیت نیروگاهی به نیروگاه‌های حرارتی اختصاص دارد که از طریق ۶۲۱ واحد تولید برق در ۱۳۴ نیروگاه تولید می‌شود و بیش از ۶۸ درصد این ظرفیت در اختیار بخش خصوصی است.
ظرفیت‌های ایجاد شده برق از نیمه دوم سال ۹۲ تا نیمه سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۸۸۱ مگاوات، دو هزارو ۴۷۶ مگاوات، ۵۵۱ مگاوات، یک هزار و ۲۲۸مگاوات، یک هزار و ۷۲۲ مگاوات، یک هزار و ۴۶۲ مگاوات، دو هزار و ۷۵۶ مگاوات، یک هزار و ۸۶۰ مگاوات، ۱۶۴ مگاوات و در مجموع ۶هزار و ۸۶۴ مگاوات بوده است. به‌عبارت‌ دیگر متوسط ساخت نیروگاه در طول ۸ سال، یک هزار و ۶۱۸مگاوات بوده که براین‌ اساس ظرفیت تولید برق ایجاد شده تا پایان سال ۱۴۰۱ یک رکورد چشمگیر است.
اضافه‌ شدن هفت هزار و ۵۴ مگاوات به توان تولیدی کشور که در حوزه نیروگاه‌های حرارتی شامل احداث پنج هزار و ۳۰۰ مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی و گازی، ارتقای توان تولیدی واحدهای موجود نیروگاهی با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی به میزان یک هزار و ۴۰۰ مگاوات و احداث ۲۶۸ مگاوات نیروگاه تولید پراکنده و خود تأمین کوچک است، از نتایج برخی از این اقدام‌ها در حوزه افزایش ظرفیت نیروگاهی است. علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو به ناترازی در تولید و مصرف برق در ابتدای فعالیت دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: این ناترازی حدود ۱۵ هزار مگاوات بود و پیش‌بینی می‌شد در سال ۱۴۰۱ با درنظرگرفتن رشد تولید به حدود ۲۰ هزار مگاوات برسد و افزوده که در جهت توسعه صنعت برق و مدیریت مصرف برق مجموع ظرفیت نیروگاهی که تا پایان سال ۱۴۰۱ به مدار آمد، ۷۰۵۴ مگاوات در بخش تجدیدپذیر و حرارتی بوده است که ۶۸۶۴ مگاوات آن در بخش حرارتی است.
واقعیت این است که برنامه اصلی وزارت نیرو برقراری امکان جابه‌جایی برق با کشورهای همسایه است تا با صادرات و واردات و با استفاده از ظرفیت‌های داخلی تأمین برق انجام شود.
مجتبی اکبری، مدیرکل امور بین‌الملل وزارت نیرو، اختلاف ساعت و تفاوت روزهای کاری و تعطیل ایران و ترکیه را دلیل تفاوت اوج نیاز به برق دو کشور دانسته و اعلام کرده است که ایران در فصل گرم و اوج نیاز به انرژی الکتریکی از ترکیه برق وارد می‌کند و در سایر فصول به این کشور صادرات خواهد داشت.
به معنای دیگر با درآمد احداث این خط ایران می‌تواند، هر سال ساخت 2 نیروگاه خورشیدی جدید را تأمین مالی کند.
اتصال برق ایران به ترکیه تنها طرح زیرساخت تبادل برق ایران با کشورهای همسایه نیست و در دو سال گذشته ظرفیت اتصال برق ایران با کشورهای همسایه 30 درصد رشد کرده است.
البته این رشد بر اساس پروژه‌هایی محاسبه شده که تا این لحظه رسانه‌ای شده‌اند. صالح اعتمادی، کارشناس انرژی، صادرات و هم واردات برق از طریق زیرساخت تبادل را مُیسر دانست و اعلام کرده که زیرساخت تبادل برق، یک تیر و دو نشان است، زیرا ایران با واردات در تابستان ناترازی برق را کاهش داده و با صادرات انرژی در سایر فصول ارزآوری خواهد داشت. بررسی اثر اتصال شبکه برق کشورها به یکدیگر توسط اندیشکده بروئِگل نشان می‌دهد اتصال برقی میان کشورهای اروپایی، اثر بحران‌های انرژی بر قاره سبز را تا 50 درصد کاهش داده و عامل مهم در جلوگیری از قطعی برق در این کشورها است.