نگاهی به تکثیر و تشدید شکافها در ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی
گرفتار نفرین 80 سالگی
امیر فرشباف
خبرنگار
بررسی رویدادهای درون فلسطین اشغالی نشان میدهد اختلافات در ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی نهتنها به لحاظ کمّی، رو به افزایش بوده، بلکه به لحاظ کیفی و حتی ماهوی نیز وارد مراحل جدید و بیسابقهای شده است. این شکافها را در چهار سطح میتوان پیگیری کرد؛ شکافهایی که بعد از عملیات طوفانالاقصی به عمیقترین لایههای سیاسی و اجتماعی اراضی اشغالی رسیده و باعث شده خود مقامات ارشد دولت صهیونیستی از «نفرین 80 ساله»ای بگویند که هویت این رژیم اشغالگر را تهدید میکند.
در تازهترین مورد، رسانههای عبری از درگیری لفظی گالانت و نتانیاهو از یکسو و وزرای کابینه از سوی دیگر، خبر دادند. به گزارش شبکه خبری المیادین، در جلسه کابینه، درگیریها و اختلافات به حدی رسید که نخستوزیر مجبور شد آن را لغو کند. در این گزارش به نقل از رسانههای رژیم صهیونیستی آمده است که تنشها در این جلسه از انتقاد طیف رادیکال راستگرا به رئیس ستاد ارتش، آغاز شد و با پاسخ سربالای گالانت و بنیگانتس به اعتراضات تداوم داشت و نهایتاً پس از بروز تنش بین دفتر نخستوزیری و دفتر وزیر جنگ، پایان یافت. در روایت رسانههای عبری آمده است، نخستوزیر که سکوت کرده بود، وقتی فریادها بلندتر شد، برخاست و گفت، در زمان دیگری بحث را ادامه خواهیم داد و جلسه را تعطیل کرد.
سطوح چهارگانه شکاف
در ساختار سیاسی اسرائیل
احصای لایههای شکاف در فلسطین اشغالی قطعاً عددی بزرگتر از چهار سطح را نشان خواهد داد، خصوصاً اگر تعارضات اجتماعی را هم به آن اضافه کنیم. به هر تقدیر، با تمرکز روی لایه سیاست، شکاف در چهار سطح عمده نمایان میشود؛ اختلافات شخصی عمیق و تأثیرگذار میان مقامات ارشد، تعارضات سازمانی، شکاف میان احزاب درون قدرت و اپوزیسیون و نهایتاً شکافهای درون جریانی. موضوع صرفاً درباره نفس اختلاف و شکاف نیست؛ بلکه منظور از آن، شکافهایی هستند که طرفین، به لحاظ ماهوی یکدیگر را نفی میکنند و اینکه این شکافها در عالیترین سطوح حکمرانی ایجاد شدهاند.
در سطح اختلافات شخصی مؤثر میتوان به تعارضات متعدد و ریشهدار گالانت و بنیگانتس با نتانیاهو اشاره کرد که نیاز به توضیح ندارد. در تازهترین مورد، بعد از آنکه نتانیاهو از حضور سران موساد و شاباک در جلسه شورای جنگ جلوگیری کرد، جدال لفظی سختی بین او و گالانت در گرفت و وزیر جنگ به نتانیاهو گفت که او در حال آسیب زدن به امنیت اسرائیل است. رابطه بین گالانت و بنیگانتس که فعلاً علیه نتانیاهو متحد هستند نیز چندان پیشینه مسالمتآمیزی ندارد و در اوت ۲۰۱۰، وقتی ایهود باراک، وزیر دفاع رژیم، گالانت را برای ریاست ستاد ارتش به دولت پیشنهاد داد، رسانههای اسرائیلی سندی را منتشر کردند که نشان میداد گالانت برای بدنام کردن رقیبانش بنیگانتس و گابی اشکنازی اقداماتی انجام داده است. چند ماه بعد هم نتانیاهو و باراک انتصاب گالانت را لغو کردند.
در ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی همچنین میتوان اختلافات دامنهدار نهادها را هم ملاحظه کرد؛ از موازیکاری نهادهای امنیتی تا لجاجت سازمانی و نادیده انگاشتن توصیههای نهاد رقیب که عملیات طوفانالاقصی یکی از خروجیهای این شکاف است. بارها شاباک و حتی امان (سازمان اطلاعات نظامی) نسبت به وضعیت انفجاری کرانه باختری هشدار دادهاند.
به لحاظ حزبی نیز احزاب بیرون از قدرت به هیچوجه بقای نتانیاهو را تحمل نمیکنند و حتی بعد از طوفانالاقصی که نخستوزیر سعی کرد با انتصاب برخی چهرههای اپوزیسیون در کابینه جنگ، قدری از دامنه اختلافات بکاهد، این اتفاق نیفتاد. اما از جهت طیفبندی سیاسی هم در میان خود راستگرایان حاضر در کابینه، حتی اجماع نسبی نیز وجود ندارد و بارها یا خود نتانیاهو وزرایش را توبیخ کرده و یا آنها تهدید به استعفا کردهاند.
این تعارضات که از 7 اکتبر بهطور بیسابقهای تشدید شدند، درکنار تعمیق شکافهای اجتماعی، چشماندازی را تصویر میکنند که نهایت آن فروپاشی از درون است؛ همان چیزی که صهیونیستها آن را «نفرین 80 سالگی» مینامند و عقیده دارند هیچ دولت یهودیای در طول تاریخ نتوانسته بیش از 80 سال دوام بیاورد.