202 هزار واحد فرسوده در حال نوسازی
برای حمایت از ساکنان بافت فرسوده، 180 میلیون تومان تسهیلات با نرخ سود صفر درصد پرداخت می‌شود
سهم نوسازی بافت فرسوده در برنامه نهضت ملی مسکن حدود 15 درصد است. از مجموع 4 میلیون واحد نهضت ملی حدود 600 هزار واحد مربوط به نوسازی واحدهای فرسوده است و این برنامه در حال حاضر بیشترین تحقق اجرایی را در نهضت ملی مسکن دارد. بر اساس قانون جهش تولید، در دو سال اخیر 325 هزار واحد باید نوسازی شود، طبق آمار شرکت بازآفرینی شهری، 202 هزار واحد فرسوده در دست نوسازی است که از این تعداد 181 هزار واحد در دو سال دولت سیزدهم شروع شده است. از این تعداد واحد 54 هزار واحد نوسازی شده و به بهره‌برداری رسیده است، از مجموع ۳۲۵ هزار سهمیه در نظر گرفته شده برای این مهم در دو سال نخست فعالیت دولت سیزدهم، تاکنون نوسازی ۱۷۹ هزار و ۵۰۱ واحد شروع شده و به این ترتیب نوسازی بافت فرسوده 55 درصد محقق شده است.
تأکید دولت بر اولویت نوسازی در تولید و عرضه مسکن است به همین دلیل مشوق‌های مختلفی برای تسهیل نوسازی تصویب شده که در حال اجراست. با توجه به اینکه 2 میلیون و 700 هزار واحد ناپایدار در 167 هزار هکتار اراضی کشور موجود است و یک سوم جمعیت کشور در این واحدها ساکن هستند، نوسازی در اولویت برنامه خانه‌سازی دولت سیزدهم قرار گرفته است. به همین دلیل در برنامه هفتم توسعه نیز تسهیل نوسازی آمده و بندهای مختلفی از برنامه هفتم به بخش نوسازی مربوط است.
تخفیف 100 درصدی عوارض تا معافیت مالیاتی
برای شتاب‌بخشی به نوسازی واحدهای فرسوده، حمایت از مالکان، سازندگان و توسعه‌گران در این بافت‌ها، دولت در برنامه هفتم توسعه شهرداری‌ها را مکلف کرده ظرف 2 هفته تا حداکثر 3 ماه پروانه ساخت صادر کند. همچنین شهرداری‌ها مکلف هستند 50 تا 100 درصد عوارض پروانه و تراکم را تخفیف دهند و این هزینه را دولت به شهرداری‌ها بازمی‌گرداند. محمد آیینی، معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: اگر شهرداری‌ها قوانین را اجرا نکنند مرتکب ترک فعل شده‌اند و برابر قانون با آنها برخورد می‌شود.
در برنامه هفتم همچنین اخذ انشعابات در بافت‌های فرسوده تسهیل شده و بر اساس این قانون، در نوسازی انشعابات قبلی حفظ شده و انشعابات جدید نیز خارج از نوبت صادر می‌شود.
پرداخت تسهیلات
حمایت مالی از ساکنان بافت فرسوده برای نوسازی واحدها از برنامه‌های مهم حمایتی در ساخت‌وساز است. بر این اساس در بافت‌های فرسوده 4 نوع وام پرداخت می‌شود که پرداخت 180 میلیون تومان وام با نرخ سود صفر درصد و زمان بازپرداخت 7 سال مهم‌ترین آن است.
پرداخت وام 550 میلیون تومانی مانند نهضت ملی مسکن، وام ودیعه برای اسکان موقت و وام نوسازی بافت‌های تاریخی، تسهیلات دیگری است که به ساکنان محلات هدف و بافت‌های فرسوده پرداخت می‌شود.
در این خصوص معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی دیگر از اقدامات قابل توجه دولت افزایش دوره بازپرداخت وام بدون سود از 3 به 7 سال است؛ اتفاقی که یکی از خواسته‌های مردم ساکن در بافت‌های فرسوده بود.
وی همچنین از ارائه معافیت‌های مالیاتی ویژه و تسهیلات مناطق محروم برای ساکنان 167 هزار هکتار بافت ناپایدار شهری خبر داد و گفت: به عنوان مثال اگر صنایع در این مناطق مستقر شوند مانند صنایع دستی و گردشگری، مشمول معافیت مالیاتی 100 درصدی می‌شوند.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: برای شتاب‌بخشی به نوسازی دنبال این هستیم تا قوانین مربوط به مناطق محروم به بافت‌های فرسوده تسری پیدا کند که شامل معافیت‌های مالیاتی تا حمایت‌های مالی، پرداخت تسهیلات یارانه‌ای، تخفیف در بیمه و عوارض و... می‌شود.
طرح «کلید به کلید»
طرح دیگر دولت برای شتاب‌بخشی به نوسازی بافت فرسوده اجرای طرح «کلید به کلید» یا «کلید به زمین» است. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، مطابق برنامه هفتم توسعه، چنانچه مالک یک واحد فرسوده حاضر به معاوضه آن با زمین یا یک واحد نوساز باشد، مشمول تخفیف ۴۰ درصدی خواهد شد.
سرعت نوسازی در دو سال
با توجه به اولویت نوسازی در دولت سیزدهم، این برنامه سرعت گرفته است. بر این اساس مجموع واحدهای نوسازی شده از ابتدای فعالیت در دولت سیزدهم تاکنون ۱۸۱ هزار و ۱۴۱ واحد بوده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در این خصوص اظهار داشت: از مجموع سالانه یک میلیون واحد در نظر گرفته شده در نهضت ملی مسکن، ۱۵۰ هزار واحد در هر سال برای نوسازی بافت‌های فرسوده است که در دو ماه گذشته شاهد شتاب‌گیری آن بوده‌ایم.
تا پایان سال از رکورد نوسازی ۹۲ هزار واحد که در سال ۹۱ کسب شد، عبور می‌کنیم و تا پایان امسال برنامه نوسازی 225 هزار واحد به اتمام می‌رسد. آیینی خاطرنشان‌کرد: از خردادماه تاکنون تعداد واحدهای در دست نوسازی در محدوده‌های هدف بازآفرینی ۳۳.۵ درصد رشد داشته است. وی گفت: مطابق آمارهای مرکز آمار ایران، سال گذشته صدور پروانه در این واحدها سهم ۱۹ درصدی را به خود اختصاص داده و این آمار برای سه ماهه نخست سال‌جاری ۲۲.۶ درصد بوده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: در دهه فجر امسال 30 هزار واحد نوسازی شده به بهره‌برداری خواهد رسید.استان تهران با نوسازی 43 هزار واحد و تحقق 87 درصدی برنامه، رتبه نخست نوسازی را دارد در این استان تا پایان امسال 63 هزار واحد نوسازی شده به بهره‌برداری می‌رسد.
برش
صدور سند برای اراضی مسکونی در سکونتگاه‌های غیررسمی
سکونتگاه‌های غیررسمی یا حاشیه‌نشینی معضل مهم و اساسی است که دولت به دنبال ساماندهی آن است. در حال حاضر 2 میلیون واحد مسکونی در حاشیه شهرها وجود دارد و 8 میلیون نفر ساکنان این واحدها هستند. صدور سند، راهکار نخست برای ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی و مناطق حاشیه‌ای است. معاون وزیر راه و شهرسازی از امکان سنددار شدن اراضی مسکونی تصرفی مستقر در سکونتگاه‌های غیررسمی خبر داد.
آیینی گفت: در حال حاضر ۳۰ درصد واحدهای مسکونی مستقر در سکونتگاه‌های غیررسمی و محلات محروم حاشیه‌ای سند دارند و ۷۰ درصد سند ندارند که واحدهای بدون سند، به شرط آنکه ساخت عیانی آنها مربوط به قبل از اول فروردین ۱۳۹۴ باشد، سه ماه فرصت دارند همه ادله خود را برای مالکیت این واحدها و تقاضای صدور سند رسمی در سامانه تسهیلات بازآفرینی بارگذاری کنند. معاون وزیر راه و شهرسازی توضیح داد: هم اینک ۲۴ هزار و ۳۲۰ نفر در سامانه ثبت‌نام کرده و ۱۰۷۹ واحد سنددار شده‌اند. به گفته آیینی، یک هزار و 800 هکتار از این اراضی، جزو زمین‌های تصرفی دولت هستند که سنددار می‌شوند و برای اراضی تصرفی که مالک خصوصی دارند نیز راهکارهایی در نظر گرفته شده تا سند برای ساکنان صادر شده و مالک زمین نیز سهم خود را دریافت کند.