کاهش هزینه مسکن در سبد خانوار، برنامه ای است که سیاستگذاران این بخش در دو سال اخیر آن را پیگیری می‌کنند. این برنامه‌ روش‌‌های مختلفی در اجرا دارد که برخی از این روش‌ها در حال اجرا و برخی نیز در حال بررسی و در انتظار تبدیل به مصوبه قانونی است.
ساخت مسکن حمایتی در قالب نهضت ملی مسکن، به عنوان برنامه اصلی کشور در حوزه تولید و عرضه مسکن به اقشار هدف است که موفقیت این برنامه از نظر کارشناسان حوزه مسکن، تحویل واحد‌ها با قیمت مناسب (قیمتی که متناسب با توان مالی متقاضی است) است. بنابراین کاهش هزینه ساخت باید به روش‌های مختلفی در نهضت ملی مسکن دنبال شود و مهمترین روشی که دولت برای کاهش هزینه ساخت نهضت ملی مسکن اتخاذ کرده، تأمین زمین به‌صورت رایگان است.
پرداخت تسهیلات بانکی بخش دیگری از کاهش فشار مالی به متقاضیان کم‌برخوردار نهضت ملی مسکن است. در حال حاضر سود تسهیلات بانکی 23 درصد است اما در نهضت ملی مسکن دولت سود را به 18 درصد کاهش داده است، با این حال فعالان حوزه مسکن معتقدند دهک‌های متوسط و پایین توان مالی بازپرداخت این تسهیلات را ندارند. متوسط بازپرداخت تسهیلات 550 میلیون تومانی نهضت ملی مسکن برای اقشار آسیب‌پذیر با یارانه‌ای که دولت برای نرخ سود در نظر گرفته حدود 10 میلیون تومان در ماه است اما آنطور که مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی خبر داده است، کاهش دوباره نرخ سود تسهیلات مسکن در دستورکار دولت قرار گرفته است.
وزیر راه و شهرسازی در سفر رئیس‌جمهور به استان گلستان، برخی برنامه‌‌های دولت برای کاهش هزینه مسکن در سبد خانوار را تشریح کرد.
بذرپاش گفت: دولت در فراهم کردن شرایط برای تأمین مسکن مردم، تسهیلگری می‌کند. در همین رابطه دولت تلاش کرده است تا با تأمین زمین و سیاستگذاری در پرداخت تسهیلات، شرایط را برای خانه‌دار کردن مردم تسهیل کند همچنین در تلاش هستیم تا نرخ سود بازپرداخت تسهیلات مسکن را که از ۲۳ به ۱۸ درصد رسانده‌ایم، باز هم کاهش بدهیم. بذرپاش گفت: تأمین مصالح استاندارد و با قیمت به‌صرفه از دیگر مواردی است که در دست پیگیری داریم و حذف رانت و سوداگری در اولویت است. با توجه به اینکه امسال سال رشد تولید و مهار تورم است، تمامی امکانات باید در خدمت تحقق این مهم باشند.
وی توضیح داد: ارزش افزوده بخش ساختمان و مسکن در ۶ ماهه ابتدای امسال به گواه آمار بانک مرکزی ۳.۱ درصد رشد کرد و همچنین رشد سرمایه‌گذاری در این بخش نیز مناسب بود، این در حالی است که در سال‌‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ رشد‌های بخش مسکن و ساختمان منفی ۱۳ و منفی ۱۵ ثبت شده بود.
وی تأکید کرد: تمامی تلاش‌‌ها برای مهار تورم در بخش مسکن است. آمار‌ها در ۶ ماه گذشته نشان‌دهنده تورم منفی در بخش ساختمان در کلانشهر‌ها است. بررسی‌‌ها و آمار حاکی از رشد تولید و کاهش قیمت در بخش مسکن است.
 
تعیین سقف قیمتی در بازار مسکن
برنامه دیگری که سیاستگذار برای ساماندهی بازار مسکن و حمایت از مردم در برابر افزایش قیمت مسکن دنبال می‌کند، تعیین سقف برای اجاره و قیمت مسکن است. در این خصوص وزیر راه و شهرسازی گفت: در انتظار هستیم تا قانون سازماندهی بازار اجاره مسکن هرچه سریعتر در مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان، تعیین‌تکلیف شود تا بتوانیم سقفی برای اجاره‌بها تعیین کنیم. هم‌اکنون برای بسیاری از بازار‌ها قیمت‌گذاری انجام می‌شود و در تلاش هستیم در بخش مسکن و اجاره‌بها نیز این اتفاق بیفتد.
 
اجرای طرح ساماندهی بازار
نظارت بر مراکز عرضه مسکن بخشی از برنامه ساماندهی بازار مسکن است که از اردیبهشت امسال اجرا می‌شود. فعالان حوزه مسکن معتقدند اجرای این برنامه تا حدودی توانسته قیمت‌سازی در بازار مسکن را کنترل کند و در کنار سیاست تثبیت اقتصادی و کاهش تورم، ساماندهی بازار مسکن هم در جلوگیری از افزایش بی‌ضابطه قیمت مسکن مؤثر بوده است.
وزیر راه و شهرسازی با یادآوری اینکه در چند ماه گذشته نظارت بر بازار املاک افزایش یافت، از تداوم نظارت بر عملکرد بنگاه‌‌های مشاور املاک و پلتفرم‌‌هایی که خرید و فروش و اجاره را انجام می‌دهند، تأکید کرد.
بذرپاش گفت: تمامی بخش‌‌ها ازجمله شهرداری‌‌ها، نظام مهندسی ساختمان و سایر نهاد‌ها و دستگاه‌ها کمک کنند تا شاهد رونق تولید در بخش مسکن باشیم.
 
نوسازی بافت‌های فرسوده
ساخت واحد‌های جدید در بافت‌های فرسوده با هدف نوسازی این بافت‌ها و توانمندسازی ساکنان، بخش دیگری از برنامه دولت برای کاهش هزینه ساخت مسکن اقشار هدف است. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون ۱۷۷ هزار واحد در بافت فرسوده وارد مرحله ساخت شد، از تحویل ۵۴ هزار واحد به متقاضیان طبق تازه‌ترین آمار خبر داد.

برش

واگذاری زمین به متقاضیان مسکن در روستا‌ها
وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به برنامه دیگر دولت برای توانمند‌سازی روستا‌ها و تشویق به مهاجرت معکوس به روستا‌ها با بیان اینکه واگذاری یک میلیون قطعه زمین به روستاییان در قالب طرح نهضت ملی مسکن در حال انجام است، گفت: وام ساخت مسکن روستایی از ۲۰۰ میلیون تومان به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد تا روستا‌ها به عنوان‌ نماد تولید بیش از گذشته رونق بگیرند.
وزیر راه و شهرسازی توضیح داد: در استان گلستان نیز تعداد ۴ هزار و ۵۰۰ واحد ثبت‌نام کردند و وارد مرحله ساخت شدند، هم اینک ۲ هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی در بافت‌‌های فرسوده گرگان به اتمام رسید و تحویل شد. بذرپاش افزود: تعداد واحد‌های روستایی که تاکنون در استان انجام شده به ۳ هزار و ۵۰۰ واحد رسیده و این واحد‌ها، تحویل مردم گلستان شده است. همچنین آماده‌سازی ۵ هزار قطعه زمین روستایی در استان آغاز شد که این تعداد زمین نیز پس از آماده‌سازی تحویل مردم می‌شود. به گفته او، سهمیه زمین روستایی در استان ۱۰ هزار قطعه است.
 بذرپاش گفت: عملیات اجرایی ۱۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن در گلستان آغاز شد. در استان گلستان با توجه به اینکه بخش عمد‌ه‌ای از اراضی، زمین‌‌های درجه یک و دو کشاورزی است، در تأمین زمین برای ساخت مسکن مشکلاتی وجود دارد که در تلاش هستیم در توافق با بخش خصوصی مشکلات را برطرف کنیم.