ساخت و تکمیل 6 خط ریلی ترانزیتی
پروژه‌های اولویت‌دار حوزه ریلی در راستای تحقق ابتکار ایران- راه، تکمیل می‌شوند
مسیرهای ریلی، نقش مهمی در اتصالات بین‌المللی کشور به کریدورهای منطقه‌ای دارد. بخشی از این مسیرها ساخته شده اما تکمیل آن معطل ساخت برخی مسیرها است. وزیر راه و شهرسازی گفت که با تأکید رئیس جمهور در جلسه بررسی پروژه‌های اولویت‌دار حوزه ریلی در راستای تحقق ابتکار ایران- راه، تکمیل طرح‌های زیرساختی کریدوری تسریع می‌شود.
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، خبر داده است که با تأکید رئیس جمهور در جلسه بررسی پروژه‌های اولویت‌دار حوزه ریلی در راستای تحقق ابتکار ایران- راه، تکمیل طرح‌های زیرساختی کریدوری تسریع می‌شود.
به گفته وزیر راه و شهرسازی پروژه‌های ریلی میانه- اردبیل و رشت- کاسپین و پروژه ناتمام راه‌آهن یزد-اقلید در سریع‌ترین زمان ممکن تکمیل خواهد شد.
بنابر این گزارش رئیس جمهور اواخر هفته گذشته، در نشست بررسی وضعیت پروژه‌های کلان ریلی و ترانزیتی کشور، ضمن تصریح بر اهمیت سرعت‌بخشی به اجرای پروژه‌های ریلی به منظور بالفعل کردن ظرفیت‌های ترانزیتی و ارتقای موقعیت جغرافیایی کشورمان در مسیر دالان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، بر اهمیت «رعایت توأمان سرعت و کیفیت» در اجرای این طرح‌ها نیز تأکید کرد.
رئیس جمهور وزیر راه و شهرسازی را مأمور کرد با همکاری و مشارکت معاونت حقوقی ریاست جمهوری مشکلات و موانع حقوقی پیش‌روی پروژه رشت- آستارا را برطرف و اقدامات لازم را برای تسریع در اجرای پروژه‌های چابهار-خاش، بیرجند-یونسی، میانه-اردبیل و نیز کرمانشاه-اسلام‌آباد انجام دهد. از میان پروژه‌های ریلی در دست ساخت، راه‌آهن رشت-آستارا اهمیت ویژه‌ای دارد. این خط ریلی، در انتهای شمالی کریدور شمال-جنوب کشور، نقش مکمل این کریدور مهم بین‌المللی را دارد. محور ریلی رشت - آستارا به طول ۱۶۴ کیلومتر است که بنا بر آمار شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، تاکنون عملیات اجرایی ۱۲ کیلومتر از سمت آستارا و ۱۰ کیلومتر از سمت رشت آغاز شده است؛ تکمیل این مسیر قرار است با مشارکت مالی روسیه انجام شود.
وضعیت همکاری‌های زیرساختی و حمل‌ونقلی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، مهرماه و در یک جلسه مورد بررسی قرار گرفت و معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اهمیت پروژه ریلی رشت - آستارا برای توسعه ترانزیت در کریدور شمال جنوب، خواستار اهتمام جدی طرف روس برای نهایی‌سازی فاز طراحی و انعقاد قرارداد تجاری تا پیش از پایان سال‌جاری میلادی شد. وزیر راه و شهرسازی درباره آخرین وضعیت راه‌آهن رشت - آستارا اظهار کرد: عملیات اجرایی پروژه رشت به آستارا در توافق با روسیه از ابتدای سال جدید میلادی آغاز خواهد شد و توافق با ارمنستان منجر شد که برای اولین بار با شرکت‌های ایرانی قرارداد بیش از ۲۰۰ میلیون دلاری برای تکمیل کریدورهای گذرگاهی شمال به جنوب منعقد شود.
علاوه بر این مسیر، دولت تأکید دارد مسیرهای کوتاه و بلند ریلی که در تکمیل کریدورهای ترانزیتی و اتصال ایران به کشورهای هم مرز نقش دارد با سازکارهای مختلف مانند تأمین منابع از داخل و یا با مشارکت کشورهای دیگر هر چه زودتر ساخته شود. از میان این خطوط ریلی، راه‌آهن رشت-کاسپین بزودی تکمیل می‌شود. تأکید دولت این است که این خط آهن تا پایان سال به بهره‌برداری برسد. بر همین اساس رئیس جمهور بر اهمیت سرعت‌بخشی به اجرای این پروژه‌ها به منظور بالفعل کردن ظرفیت‌های ترانزیتی و ارتقای موقعیت جغرافیایی کشورمان در مسیر راه‌های ترانزیتی منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین «رعایت توأمان سرعت و کیفیت» در اجرای طرح‌های ریلی تأکید کرده است.
سرخس مسیر جدید کریدور ترانزیت غلات روسیه
مهم‌ترین مزیت تکمیل و ارتقای مسیرهای ارتباطی کشور، حمل بار خارجی و کسب درآمد پایدار ارزی در کنار افزایش امنیت داخلی است. با همین هدف اوایل آذرماه، نشست فعالان اقتصادی روسیه و خراسان رضوی در مسکو با امضای تفاهمنامه فعال‌سازی کریدور زمینی غلات توسط روسیه و ترانزیت آن از مسیر ایران و منطقه ویژه اقتصادی سرخس به پایان رسید. هدف از ساخت این کریدور ایجاد هاب غلات در منطقه سرخس و توسعه صادرات محصولات غلات روسیه به ایران و کشورهای اطراف ایران است. بر این اساس یک پایانه غلات و یک ترمینال کانتینری در منطقه ویژه سرخس که طبق پیش‌بینی‌ها در سال ۲۰۲۷ میلادی آماده بهره‌برداری خواهد بود، ساخته می‌شود. ساخت راه‌آهن رشت-آستارا، به‌عنوان بخش پایانی کریدور شمال- جنوب که محور همکاری‌های حمل و نقلی ایران و روسیه است، نیز طبق گفته‌های مسئولان دو کشور همزمان با بهره‌برداری از این ترمینال‌ها به پایان خواهد رسید.
شرکت تولید و صادرات روسیه در نظر دارد در طول سال‌های 2024-2035 میلادی به میزان ۲۶ میلیون تن غلات به ایران صادر کند.طبق پیش‌بینی‌ها، هزینه ساخت ترمینال غلات در شمال- شرقی ایران ۱۰ میلیارد روبل و ترمینال کانتینری ۷ میلیارد روبل برآورد شده است. کاظم جلالی سفیر کشورمان در مسکو پیش‌تر گفته بود که ایران تنها کالاهای اساسی خود مانند گندم، جو، ذرت، روغن و نهاده‌های دامی را از روسیه وارد می‌کند که این مسأله با توجه به فاصله کوتاه میان دو کشور نسبت به واردات از کشورهای دوردست در امریکای جنوبی بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است.
قرار گرفتن مرزهای ورودی استان خراسان رضوی در مسیر خط ریلی شاخه شرقی کریدور شمال- جنوب موقعیت ممتازی را برای منطقه ویژه اقتصادی سرخس فراهم می‌کند.
مقام‌های دو کشور ایران و روسیه از اراده دو کشور برای بهره‌گیری از ظرفیت کریدور شمال- جنوب در همه عرصه‌ها از جمله حمل غلات سخن گفته‌اند. موضوع شتاب‌بخشی به تکمیل زیرساخت‌های کریدور شمال-جنوب نیز در آخرین سفر رئیس‌جمهور به مسکو بخش مهمی از مذاکرات رئیس جمهور روسیه بود.