بررسی کسری تراز عملیاتی سال‏های اخیر و نسبت مهم کسری تراز عملیاتی به کل هزینه‏های بودجه کل کشور نشان از کاهش فاحش این نسبت دارد که به دنبال آن نشانه‏هایی از بهبود اقتصادی را باید شاهد باشیم؛ از طرف دیگر با توجه به رشد درآمدهای نفتی و عدم اثرگذاری و آوردن آن در بودجه، درآمدهای نفتی مستقیماً در مسیر توسعه اقتصادی کشور قرار خواهند گرفت و بدین‏ترتیب تحقق بودجه بدون نفت به مسیر جدیدی رسیده است که نشان از تلاش دولت سیزدهم در جهت اصلاحات ساختاری مهم در ساختار اقتصاد ایران در جهت ریشه‏کن کردن تورم ساختاری موجود در اقتصاد ایران دارد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که به‏دلیل وجود یک ناترازی بزرگ در بخش هزینه‏کرد دولت و عدم بودجه‏ریزی مبتنی بر تراز درآمدهای پایدار با هزینه‏های پایدار، یک تورم ساختاری از ابتدای دهه 1330 در اقتصاد ایران شکل گرفته است؛ وابستگی بودجه و هزینه‏های جاری کشور به درآمدهای ناپایدار نفتی و ورود نفت به مصارف جاری یکی از بزرگ‏ترین موارد حال حاضر اقتصاد ایران در دهه‏های گذشته بوده است و راهکار اصلی این مسیر تحقق رؤیای بودجه بدون نفت است؛ این موضوع به یکی از مهم‏ترین اصلاحات ساختاری اقتصاد ایران یعنی اصلاح ساختاری بودجه می‏پردازد که به دنبال اصلاح نظام مالیاتی مبتنی بر مبارزه با فرار مالیاتی شکل گرفته است.
دهه 1390 نشان از این دارد که فرار مالیاتی بسیار بالایی در اقتصاد ایران است. آمار و ارقام از پرداخت مالیات در ایران و همچنین نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی بخوبی نشان از این دارد که نظام مالیاتی ایران با عمق بالایی از شکاف مالیاتی روبه‏رو است و از همین‏رو فرار مالیاتی در اقتصاد ایران بسیار بالا است؛ وجود معافیت‏های مالیاتی ناکارآمد و همچنین عدم تمکین مالیاتی بالا و در نهایت غیرشفاف و زیرزمینی بودن تعداد زیادی از مشاغل و کسب‏وکارهای غیرمولد و ضد تولیدی در کشور ما سبب شده است که رویکرد بازتوزیعی و محوریت درآمدهای دولت از مالیات خارج شود.
دولت سیزدهم از ابتدای روی‏کار آمدن به سمت اصلاح این سازکار رفته است و ابتدا در سال اول دولت با ساماندهی دستگاه‏های پوز و سپس اجرایی کردن مهم‏ترین سامانه شفافیتی در حوزه جریان کالا و خدمات یعنی سامانه مؤدیان مالیاتی به سمت کاهش این شکاف مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی رفت به نحوی که از 2.5 میلیون مؤدی مالیاتی به بیش از 9 میلیون مؤدی مالیاتی رسیدیم و تنها در 7 ماهه امسال با تداوم اجرایی شدن شفافیت مالی در اقتصاد ایران از طریق تداوم استقرار سامانه مؤدیان، بیش از 2.7 میلیون مؤدی مالیاتی جدید شناسایی شده است.
در ادامه این روند مهم و کلیدی در اصلاح نظام مالیاتی و اصلاح ساختاری بودجه، دولت در سال 1403 با تمرکز بر مبارزه با فرار مالیاتی از سه بخش کلیدی یعنی مبارزه با فرار مالیاتی بخش‏های شناسایی شده اما با سرانه مالیاتی پایین نسبت به درآمد اکتسابی، مبارزه با فرار مالیاتی از طریق شناسایی بخش‏های زیرزمینی و غیرشفاف اقتصاد و همچنین مبارزه با فرار مالیاتی از طریق اصلاح سازکارهای معافیت‏های بیجا و غیرضرور در اقتصاد ایران به‏دنبال رسیدن به رؤیای بودجه بدون نفت و تکمیل مسیر در جهت رسیدن به حداقل کسری تراز عملیاتی و همچنین تراز عملیاتی بودجه در سال‏های آتی است به این معنا که کلیه هزینه‏های جاری کشور از طریق درآمدهای پایدار نظیر مالیات به‏دست آید.
همان‏طور که در نمودار نشان داده می‏شود، درصد کسری تراز عملیاتی نسبت به هزینه‏های بودجه کل کشور به کمترین میزان از سال 96 رسیده است که نشان از سهم بالای درآمدهای پایدار در پاسخگویی به هزینه‏های جاری و قطعی کشور است.

برش

رئیس سازمان برنامه و بودجه: سقف معافیت مالیاتی حقوق‏بگیران به 12 میلیون تومان در ماه افزایش یافت
رئیس سازمان برنامه و بودجه از افزایش سقف معافیت مالیاتی کارکنان، کارمندان و اصناف و مشاغل در لایحه بودجه سال 1403 خبر داد و اعلام کرد: سقف معافیت مالیاتی حقوق بگیران در لایحه بودجه به 144 میلیون تومان در سال رسید.
داوود منظور در صفحه شخصی خودش در فضای مجازی نوشت: در لایحه بودجه 1403، سقف معافیت مالیاتی حقوق بگیران به 144 میلیون تومان در سال و سقف معافیت مالیاتی مشاغل با افزایش 55 درصدی به 75 میلیون تومان درسال رسید. وی افزود: این رقم در خصوص درآمد اجاره مستغلات 57 میلیون تومان در سال می‏باشد.