رضا مهدوی دبیر سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در گفت‌و‌گو با «ایران»:

می خواهیم راهگشایی برای آینده باشیم

سه ماه تا آغاز سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر باقی مانده است؛ جشنواره‌ای با رنگین کمانی از گونه‌های مختلف موسیقی ایران که طی چند روز کوتاه، معرف آواها و نواهای موسیقی ایران بوده و آن را بر صحنه موسیقی به تصویر می‌کشد.اما این جشنواره طی این چهار دهه با انتخاب دبیران و نگاه‌های سلیقه‌ای، فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است و با آنکه به ۴۰ سالگی‌اش نزدیک است اما همچنان جایگاه کم رنگی درعرصه بین‌المللی دارد و شاید برای خیلی‌ها ناشناخته باشد. اگرچه به گفته رضا مهدوی، دبیر این دوره از جشنواره، طبق اساسنامه، واژه بین‌الملل به جشنواره بازگشته و بر این اساس بایستی بخش بین‌الملل جایگاه بین‌المللی‌تری را به جشنواره برگرداند. رضا مهدوی هنرآموختۀ سازسنتوراست و سال‌ها سابقه آموزش و تدریس و کارهای اجرایی داشته و دارد و در معرفی موسیقی اصیل ایرانی و هنرمندان نام‌آور این حوزه در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی و... تلاش‌های بسیاری انجام داده است و در کنار آن ۲۱ سال سابقه برگزاری جشنواره درمعرفی موسیقی اصیل ایرانی و دیگر گونه‌های موسیقی در ایران، درحوزه هنری را هم دارد. حالا به عنوان دبیرسی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر تصمیم دارد با بهره‌گیری از گونه‌های مختلف موسیقی و توجه بیشتر به نسل نو موسیقی، در پویا‌تر شدن این جشنواره قدم دیگری بردارد.گفت‌و‌گو با رضا مهدوی دبیراین دوره از جشنواره موسیقی فجر را در ادامه می‌خوانید؛

نداسیجانی
خبر نگار

شما از چهره‌های شناخته شده موسیقی ایران هستید که در کنار هنر نوازندگی و آموزش، سال‌ها سابقه مدیریت‌های اجرایی وآموزشی هم داشته‌اید و البته در بزنگاه‌های مختلف، انتقاداتی هم به برخی جریان‌های موسیقی وارد کردید مانند نشست «گفتمان ضرب اصول» و نقدهایی که به جشنواره‌های موسیقی بود. با توجه به این موضوع، حضور شما در این دوره از جشنواره با چه اتفاقات تازه‌ای همراه خواهد بود؟
شخصاً ایده‌آل‌گرا هستم ودرعین حال
واقع گرا. سعی می‌کنم هرمسئولیتی را متعهدانه به انجام برسانم و طی سال‌ها به سهم خود برای پویایی موسیقی تلاش کرده‌ام. بزرگواران دکتراللهیاری و دکترستایشگر بنده را برای این مسئولیت مهم به شورای سیاستگذاری معرفی و انتخاب کرده‌اند و شاید این انتخاب به سبب تعهد و پایبندی از صفرتا صد موارد گوناگون در اجرا بوده، که بخشی از خلأ در جشنواره پیش رو را بتوان جبران و حرکت مثبتی را درکنارعزیزان با تجربه و توانمندی ستاد اجرایی داشته باشیم. نکته دیگر اینکه درآیین نامه جشنواره چنین آمده: «جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با عنوان باسابقه‌ترین و بزرگ‌ترین رویداد موسیقایی کشور شناخته می‌شود » و این نکته بسیار مهمی است. اما اینکه این رخداد مهم موسیقایی با چه سیاستگذاری‌هایی حرکت کند و چه حمایت‌هایی از دیگر صنوف و سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی خواهد داشت، قابل بحث و بررسی است! این اتفاق در سینما و ورزش بسیار رخ می‌دهد اما در کلیت موسیقی حتی در بخش موسیقی پاپ هم، دیده نشده  یا بسیار کم‌رنگ بوده است! سرمایه گذاری‌ها در موسیقی اندک است و نبود حمایت‌های مادی و معنوی اهالی موسیقی را رنج می‌دهد. کنسرت‌ها و تولیدات موسیقی، عدد و رقمی قابل توجه ندارند که بتوان بر آن صحه گذاشت. گردش مالی سالیانه شاید برای برخی چشم و دهان پرکن باشد ولی به عنوان اقتصاد و بازار هنر مطمح نظر نیست. یکی از دلایل این موضوع محدودیت‌هایی است که در تولید و اجرای موسیقی وجود دارد. بخش مهمی از سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی همچنان با مقوله هنر موسیقی بیگانه هستند بویژه موسیقی‌هایی که در دنیا به عنوان موسیقی جدی و ارزشی برای آن جایگاه قائلند و باید مورد حمایت دولت‌ها و شهرداری‌ها قراربگیرند. حال قرار است با حضوربنده چه اتفاقی رخ بدهد باید بگویم؛ واقعیت امراین است متولیان فرهنگ و هنر و بالادستی‌ها، از گذشته تا کنون نگاه جدی به این رخداد پرسابقه و بزرگترین رویداد موسیقایی در کشور نداشته‌اند و براین اساس تلاش نکردند به لحاظ مادی و معنوی برای این جشنواره سرمایه‌آوری خاصی داشته باشند. به عبارتی نگاه مناسبتی و مصلحتی مانع توسعه و پویایی موسیقی درایران شده است. اکثر مواقع شورای سیاستگذاری جشنواره و دبیر آن در دقیقه نود تشکیل وعدد بودجه هم شفاف و مشخص نبوده است. بنابراین طبیعی است به سبب نامشخص بودن بودجه و سیاست‌ها، هر دبیری با شاکله قوی هم ورود کند.
نمی‌توان بدرستی برنامه‌ریزی دقیقی ارائه داد. نکته قابل توجه این است که آیین‌نامه هم تأکید دارد با توجه به مسئولیتی که برعهده دبیرجشنواره بوده، بر اساس بودجه و توانمندی تعریف شده باید برنامه‌ریزی‌های خود را ارائه دهد و نه ایده آل‌ها و توانایی هایش!

دربخش بین‌الملل چه نگاهی دارید؟
 تلاش این است بخش بین‌الملل قوت بیشتری داشته باشد و از حضور هنرمندان تراز اول کشورهای مختلف بهره مند شویم و البته یادآور شوم، در شورای سیاستگذاری طبق اساسنامه، واژه بین‌الملل به جشنواره بازگشته و بر این اساس بایستی بخش بین‌الملل جایگاه بین‌المللی‌تری را به جشنواره برگرداند که لازمه آن بودجه کافی است. ایده و اندیشه نخست من موضوع «جاده ابریشم» بود. یعنی حضور هنرمندان خارجی از چین تا اروپا. اما هزینه سفرهواپیمایی و اقامت هتل آنها به غیر از دستمزد، مبلغی حدود 10 میلیارد تومان برآورد می‌شود که این شاید بودجه کل جشنواره در سال‌های قبل بوده باشد.

در بخش کودک و نوجوان چه تغییراتی قرار است شکل بگیرد؟
در این دوره از جشنواره، بخش جذاب کودک و نوجوان با تفاوت‌هایی به جدول جشنواره برگردانده خواهد شد. کودکانی را که در فضای مجازی بسیار خبره اجرا می‌کنند نباید از نظردورداشت.اجراهای دوره‌های گذشته بیشترمربوط به گروه‌های موسیقی کودک و نوجوان به شکل موسیقی اُرف بود. به طور مثال در چند دوره مقطعی ارکستری از گروه پارس آقای ناصرنظر یا خانم سودابه سالم به روی صحنه رفت. ایده ما این است از حضور دختران و پسران کودک و نوجوان همچون یک نوازنده حرفه‌ای بهره ببریم تا با محتواهای متنوع، به روی صحنه بیایند و دربخش مسابقه هم شرکت داده شوند.

بخش بانوان چطور؟
حضور بانوان در جدول جشنواره که دربرخی دوره‌های قبل با عنوان «گل یاس» برگزار
می شد، متأسفانه با نگاه‌های سلیقه‌ای، موجب شد آرام آرام بانوان هنرمند کشورمان بی‌انگیزه شوند و از حضورشان کمتر بهره ببریم. بنا داریم در صورت استقبال همه جانبه خودشان از توجه بیشتر و جدی‌تری برخوردار گردند و تمام روزها در سالن مشخصی در گونه‌های مختلف موسیقی اجرا داشته باشند و حتی به بخش مسابقه هم بیایند وشاید در این بخش از میهمان خارجی هم دعوت کنیم.

با توجه به شاکله موسیقی‌پژوهی شما در بخش پژوهش چه تغییراتی صورت می‌گیرد؟
بخش پژوهش در این دوره از جشنواره پررنگ‌تر دیده خواهد شد. در دوره‌های قبل با حضور یک کارشناس در مکانی بدون حضور مخاطب از میهمانانی دعوت به عمل می‌آمد و چندان مورد اقبال قرار نمی‌گرفت. در سه دوره قبل به من پیشنهاد شد میهمانان و کارشناسان این بخش را به رادیو بیاورم و گفتمان‌های پژوهشی با مخاطبان میلیونی روبه‌رو شوند و اتفاقاً مورد استقبال هم قرار گرفت. از نگاه من بخش پژوهشی نباید تنها به گفت و شنود خلاصه شود، بلکه بهتر است از پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی ارشد و همچنین رساله‌های دکتری از رشته‌های پژوهش هنر، مدیریت و مطالعات فرهنگی و... که به هر شکل بینارشته‌ای و مرتبط با موسیقی هستند بهره برد و مورد داوری قرار داد. این اتفاق می‌تواند در جدیت جشنواره بیش از پیش مؤثر واقع شود و جامعه پژوهشگر را دلگرم کند و دستمایه‌ای هم برای نهادها، سازمان‌ها و دانشگاه‌ها باشد.

در بخش موسیقی پاپ چه برنامه‌هایی در نظر دارید؟
مثل سابق یکی از سالن‌های بزرگ تهران به موسیقی پاپ که بخش جنبی جشنواره است اما به شکلی همیشه مؤثر و پرتوان حضور داشته است، اختصاص پیدا می‌کند. البته بر این باورم که در این سال‌ها در حق موسیقیدانان متقدم پاپ بعد از انقلاب اسلامی مثل دیگر موسیقیدانان گونه‌های کلاسیک و ملی، کم‌لطفی شده است. چه بخواهیم و چه نخواهیم موسیقی پاپ به بخش مهم جشنواره موسیقی فجر تبدیل شده است و بیشترین مخاطب و آورده اقتصادی را برای جشنواره دارد و می‌طلبد نگاه جدی‌تری به آن شود. بر این اساس در نظر دارم این بخش در دو قسمت برگزار شود و در آن داوری هم صورت بگیرد تا ان‌شاءالله سال آینده شاهد جشنواره مستقل موسیقی پاپ و موسیقی تلفیقی باشیم. در این دوره از جشنواره با حمایت رئیس جشنواره دکتر اللهیاری، بخش تک‌شیارها (ترک) هم به داوری‌ها افزوده شده است. تمایل دارم چهره‌های اولین موسیقی پاپ در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ در اجرا و داوری‌ها جایگاه ویژه‌ای بیابند. تاکنون شرکت‌ها و مؤسسات مربوطه گروه‌ها را در آرایش منظم برای اجرای جشنواره معرفی کرده‌اند که امیدواریم امسال همکاری‌مان در نوع ارائه محتوا روی صحنه مستحکم‌تر باشد. امیدوارم پیشنهاد دعوت از پیشکسوتان عرصه موسیقی پاپ بعد از انقلاب اعم از خوانندگان، تنظیم‌کنندگان، آهنگسازان و ترانه‌سرایانی که سال‌ها در این عرصه فعالیت‌های مؤثر داشته‌اند، هم از سوی این عزیزان و هم مسئولان جدی تلقی و دنبال شود و اگر امکان آن وجود داشته باشد هنرمندان پیشکسوت در سالن دیگری اجرای برنامه داشته باشند و همچنین داوری بخش موسیقی پاپ جوان را عهده‌دار شوند که می‌تواند اتفاق نیکویی در توسعه، نظارت و افق آینده موسیقی پاپ به شرط سلامت باشد. نسل جوان باانگیزه قطعاً نیاز به دانش وتجربه‌ دارد. این نگاه غلط حضور موسیقی پاپ صرفاً با محوریت اقتصادی را صحیح و به صلاح نمی‌دانم. به همین سبب در جلسه نخست شورای سیاستگذاری و در حضور معاونت محترم امور هنری پیشنهاد دادم از سال آینده جشنواره ویژه‌ای برای موسیقی پاپ با حضور و داوری پیشکسوتان این حوزه برگزار شود که ایشان و اعضای شورای سیاستگذاری هم موافقت ضمنی خود را اعلام کردند تا این بخش ازموسیقی هم مانند دیگر جشنواره‌های موسیقی جوان و موسیقی نواحی، ارزش‌گذاری و جایگاه بهتری بیابد تا خروجی این جشنواره‌ها و برگزیدگان آنها، هر ساله در جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شرکت داده شوند.
چه ایده‌های دیگری مدنظر دارید؟
انتشار بولتن جشنواره مهم است تا دیدگاه و نقطه‌نظرهای هنرمندان و منتقدان موسیقی در هر دوره در آن جمع‌آوری شود، مانند اتفاقی که اواخر دهه 60 در مجله آهنگ صورت گرفت و ماندگار شد. همچنین قرار است در این دوره از جشنواره «نمایش فیلم کنسرت‌های خاطره‌انگیز» هم داشته باشیم. ما باید از تجربیات خوب پیشینیان استفاده کنیم بنابراین همان‌طورکه قبل‌تر اشاره شد، همه این موارد شاکله ذهنی من است و با توجه به تجربه‌های مدیریتی و اجرایی برگزاری چندین جشنواره در سطح ملی در حوزه هنری، متأسفانه این تجارب به دلیل کمبود بودجه در 5 شب خلاصه می‌شود. ناگفته نماند با بودجه اندک و شرایط سختی که سال گذشته ایجاد شد متأسفانه کمتر از حضور اهالی موسیقی دستگاهی برخورداریم. بنابراین طبیعی است بخش بیشتری از این تصمیمات حداقل در سال اول دبیری‌ام کمرنگ جلوه کند. موسیقی در کشور ما شرایط خاص و حساسی دارد و یادمان باشد اشتباه یک هنرمند روی صحنه، می‌تواند مدت‌ها اجراهای صحنه‌ای و تولید آثار را به محاق ببرد و ممیزی‌ها و فرایند مجوزها را طولانی کند. بر این اساس باید تلاش کنیم مسیر موسیقی به درستی انتخاب و در راستای اعتلای هنر شریف و مظلوم موسیقی با اهداف نظام سازگاری و هدایت شود تا افق نگاه‌مان به آینده بلند و روشنی‌بخش باشد تا بتوانیم راهگشا برای آینده موسیقی در ایران باشیم.امیدواریم این اتفاقات شکل بگیرد و این اجراها را با کیفیت شاهد باشیم. برگزاری جشنواره بین‌الملل موسیقی فجر بسیار مهم است. اگر این جشنواره به هر دلیل برگزار نشود، وضعیت موسیقی از آنچه که هست بهتر نخواهد شد و کلیت موسیقی در کشور آسیب می‌بیند و در ادامه موسیقیدانان به لحاظ معیشتی، جایگاهی و ساختاری در طول سال دچار آسیب و مشکلات خواهند شد که این موضوع در گذر زمان به سختی التیام می‌یابد.

در صحبت‌های خود اشاره داشتید برای پویا‌ترشدن این جشنواره انگیزه دارید و طبق بررسی دوره‌های گذشته، این انتخاب صورت گرفته است. سؤال این است چرا با گذشت تقریباً 40 دوره از برگزاری جشنواره
بین المللی موسیقی فجر، این رویداد مهم موسیقی نتوانسته مانند جشنواره‌های فیلم و تئاتر پویاتر و بهتر دیده شود؟
از سال ۱۳۶۴ که آغاز برگزاری جشنواره موسیقی فجر بوده، تاکنون، هر فردی که دبیری این جشنواره را بر عهده گرفته، هدفش پویایی و توسعه جشنواره بوده است. همه اهالی موسیقی براساس توانایی و امکاناتشان دغدغه‌مند بوده‌اند. اما وقتی امکانات و مقدورات اندک است بهترین ایده‌ها هم پرورش پیدا نمی‌کند. پویایی مستلزم زیرساخت‌هایی است که بایستی فراهم شود. به‌طورمثال، امسال تصمیم داریم بطور جدی‌تر به جایزه باربد با دید وسیع‌تری بپردازیم. این اتفاق درسال گذشته هم با وجود محدودیت‌ها و سختی‌هایی که گذشت، به خوبی برگزار شد. سال گذشته عده‌ای از داخل و خارج، کمر همت بسته بودند که جشنواره برگزار نشود و هنرمندانی را که می‌خواستند حضور پیدا کنند به اشکال گوناگون تهدید و ارعاب می‌کردند. به حول و قوه الهی و تلاش مسئولان جشنواره با کیفیت نسبی به‌خوبی برگزار شد. بنابراین جدای از پویایی که همه علاقه‌مندند جشنواره‌ها با این ویژگی برگزار شود، در برهه حساسی قرار داریم که عده‌ای خودی‌های بدتر از بیگانه مخالف برگزاری جشنواره موسیقی هستند و گونه‌ای از موسیقی را هدف گرفته‌اند و همچنان یا تهدید می‌کنند یا انگ می‌چسبانند تا هنرمندان نتوانند از این موقعیت خوب بهره ببرند تا جشنواره در سطحی ضعیف برگزارشود. این افراد و هنرمندان خوب است نگاهشان را اصلاح کنند. خدای ناکرده خودی‌های بدتر از بیگانه نشویم!
ما نیاز داریم مدیران بالادستی با اختصاص بودجه‌های مناسب به بخش هنر، بویژه موسیقی به هنرمندان موسیقی که از ابتدای شکل‌گیری انقلاب اسلامی همه جوره همراه مردم بوده و هستند درارزش‌گذاری چیزی کمتر از جماعت سینما و تئاتر تلقی نشوند. از نگاه من بودجه جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر اگر بیشتر از فیلم فجر نباشد حداقل باید برابری کند. ما حداقل امسال نیاز به ۲۰ میلیارد تومان داریم. امروزه موسیقی در جهان در خدمت همه هنرهاست. آنگونه که نمی‌توانیم یک فیلم یا نمایش را بدون موسیقی تصور کنیم! موسیقی در جهان مدت‌هاست تصویری شده و اهمیت بسیاری پیدا کرده. همچنان با نظارت‌های چندجانبه هدایت و کنترل روبه‌رو هستیم که به نوعی سرعت پیشرفت و خلاقیت را می‌گیرد. حساسیت روی موسیقیدان، آموزش و تصویر در تلویزیون و برنامه‌سازی‌ها، کلام، سازبندی‌ها وغیره وجود فعالیت‌ها را کمرنگ می‌کند. نیکوست اگر آهنگسازان پیشکسوت، نوازندگان، تنظیم‌کنندگان، روانشناسان، زیبایی‌شناسان، طلبه‌های خوشفکر حوزه‌های علمیه و حتی دیگر شخصیت‌هایی که حضور مؤثری دارند بیایند و در همایشی پیشنهاد و راهکار تازه ارائه بدهند. باور کنیم جماعت موسیقیدان ایرانی شریف است و دلسوز و همراه، اگر گوشه عنایتی ببیند.بر این نظرم درجشنواره موسیقی بین‌الملل فجر امسال، از نمایندگان کمیسیون فرهنگی، نهادها، سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف فرهنگی با نگاه‌ها و انگیزه‌های دینی، ملی، آیینی، مذهبی، سیاسی فرهنگی، اجتماعی دعوت به عمل آید تا با حضور این دوستان به یک بیانیه مشترک در تصویب سند موسیقی کشور دست یابیم. سند موسیقی که در حال حاضر بسته شده اشکالاتی بر آن وارد است که بایستی حل شود و به نظرم بهتر است مقامات صبوری کنند. این سند با نگاه از بالا به پایینی که دارد بعید است ضمانت اجرایی قوی داشته باشد و چه بسا، علیه خودش بشود و ناهنجاری‌هایی را هم سبب شود. امیدوارم نگاه کلان سند موسیقی، راهگشایی و پویایی در چابک‌سازی جشنواره‌های موسیقی در کشور باشد.

چرا تاکنون جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر دبیرخانه دائمی نداشته؟
نکته مهمی است که جشنواره باید صاحب یک دبیرخانه دائمی باشد تا همه به‌ویژه هنرمندانی که در شهرستان‌ها و مناطق دورتر به پایتخت زندگی می‌کنند، بتوانند در رفت و‌آمد باشند و در طول سال در برگزاری این رویداد مهم مشارکت کنند. دبیرخانه دائمی می‌تواند با حضور به‌موقع دبیر و حتی انتخاب دیرهنگام دبیر فعال باشد. راهکارهایی دارد که دراینجا مجال گفتن نیست. با ایجاد دبیرخانه دائم بخش بین‌الملل دسترسی و آشنایی بهتری با کلیت جشنواره خواهند داشت و انتخاب و دعوت ازموسیقیدانان فرنگی چه بسا کیفی تر شود. خوشبختانه مسئولان امر با پیشنهاد بنده برای دبیرخانه دائمی موافقت کردند.
یکی از موارد آیین‌نامه جشنواره موسیقی فجر اعتلای هنر موسیقی و ارتقای سلیقه در فرهنگ شنیداری مخاطب است. باتوجه به شناخت شما از نسل امروز موسیقی، در انتخاب گروه‌های منتخب جدول جشنواره، این سطح از سلیقه و اعتلا در کنار ذائقه نسل امروز چگونه تبیین و تعریف شده است؟
طی این سال‌ها بزرگان موسیقی به نحواحسن خدمتشان را به موسیقی ایران انجام داده‌اند. اجراهایی که به هر شکل در جشنواره‌های مختلف، در داخل و خارج از کشور برگزارشده. موسیقی ایران باید با حمایت دولت درجشنواره‌های معتبر در جهان شرکت داده شود. استادان موسیقی نیز همچنان پرتوان این مسیر را ادامه می‌دهند و مایه مباهات و افتخار موسیقی ایران هستند. بایستی از این عزیزان دعوت به عمل آید تا در بزرگ‌ترین رویداد موسیقایی کشور حضور داشته باشند؛ به هرشکل از میهمان تا داوری و اجرا و... مورد حمایت مادی و معنوی هم قرار گیرند. بر این نظرم هر فردی که بر مسند موسیقی می‌نشیند بایستی این نگاه را به هنرمندان تراز اول داشته باشد. اما اینکه به اصرار بخواهیم در جشنواره‌ها حضورشان را داشته باشیم، باید به درخواست‌های منطقی ایشان صحه گذاشته شود. آنها مخاطبان خود را دارند و همچنان فعالیت‌هایشان برقرار است و امروزه به مدد فضای مجازی و کنسرت‌ها در فرنگستان، این اتفاق‌های خوب همچنان رقم می‌خورد. معتقدم نسل نو نیاز بیشتری به دیده شدن دارد و هر میزان بیشتر به جوانان توجه شود و فرصت‌ها برای آنها فراهم آید، جشنواره‌ها موفق‌تر و پویاتر خواهند شد. جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شاخصی است در منطقه و منحصر است. کافی است تبلیغات و بودجه کافی مناسب باشد تا ایرانی و خارجی برای ورود درآن سر و دست بشکنند.

پیشکسوتان اعتبار هر جشنواره‌ای هستند، جایگاه آنها در این جشنواره چگونه است؟
بزرگان موسیقی به جشنواره اعتبار می‌دهند و دعوت و تجلیل کما فی السابق با قوت بیشتری خواهد بود تا نسل جوان هم با انگیزه و اعتماد به نفس بیشتری فعالیت کنند. امیدوارم هرساله از هنرمندان تجلیل و تشویق به عمل آید حتی به تکرار. بی‌تردید هنرمندان دلگرم راهنمای خوبی برای موسیقی کشور خواهند بود. نباید فراموش کرد جشنواره بین‌الملل موسیقی فجر و جشن انقلاب اسلامی باید با شکوه برگزار شود. این جشنواره دورنمای موسیقی کشور است و برگزاری هر ساله آن، میخ موسیقی را محکم‌تر می‌کوبد. کسانی که در قانونگذاری کشور مؤثرند و با موسیقی میانه خوبی هم ندارند به واسطه برگزاری پررونق جشنواره نگاه و رویه خود را اصلاح می‌کنند. برگزاری مرتب هرساله جشنواره موسیقی فجر به هر شکل، مهم‌تر از تفکرات و انتقاداتی است که عده‌ای به تعطیل شدن یا ضعیف شدن آن می‌اندیشند.

بخش سرود، سال گذشته در قالب جشنواره و در یک سالن مجزا برگزار شد. با توجه به اینکه بخش سرود قرار است به‌صورت جشنواره‌ای مستقل برگزار شود، در این دوره از برنامه چه ایده‌ای دارید؟
قویاً به سرود اعتقاد دارم و بارها گفته ام، سرود دانش‌آموزی جایگاه بسیار والایی دارد. دهه 60، آثار درخشانی تولید شد، اما قدر آن دانسته نشد و به مرور در دهه‌های 70 و 80 در مدارس کمرنگ و کمرنگ‌تر شد. طی این سال‌ها برای سرود کوشش بسیاری چه در مدارس تهران و چه در شهرستان‌ها انجام دادم. علاوه بر طرح و برگزاری جشنواره سرود دانشجو معلمان که هرساله در شهرستان‌ها برگزار و داوری کردم، درس سرود را در دانشگاه فرهنگیان راه‌اندازی و نهادینه کردم که از سال ۱۴۰۰ منجر به برنامه درسی رسمی برای دانشجو معلمان شد و خوشبختانه وجهه رسمی پیدا کرد و همچنان به این موضوع می‌پردازم. خوشحالم برای نخستین بار در طول تاریخ سرفصل مقدمات آشنایی با مبانی نظری موسیقی- سرود به مواد درسی دانشگاه تربیت معلم اضافه شد که برایم افتخار است. اکنون سرود به ضرورت رسیده و حتی واحد مستقلی با نام دفتر سرود بر همین مبنا در مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد شده است. سال گذشته سرود در جشنواره حضور مؤثری داشت و در این دوره هم امیدوارم پررنگ‌تر ظاهر شود و حتی تصمیم داریم جایزه‌ای برای آن تعیین کنیم.
جدا از اجرا در سالن در فضای باز هم تصمیم به اجرا داریم. باید برای فراگیری سرود و نهادینه شدن آن در این زمینه، الگو‌سازی دقیقی باشد. برای تمام عرصه‌های روزانه زندگی از قبیل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و غیره به سرود نیاز مبرم داریم. البته هر آهنگساز و شاعر و ترانه سرایی نمی‌تواند در این زمینه فعالیت کند و سرودواره بسازد. دیدگاه اشتباهی بود که در دوره‌هایی شکل گرفت و کسانی که در این زمینه تخصصی نداشتند کارهایی ساختند و خطاهایی پیش آمد. وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به برگزاری یک جشنواره مستقل برای سرود ملی تأکید دارند که سال آینده برگزار می‌شود و این نگاه بیانگر آن است که حاکمیت به این موضوع رسیده که سرود مهم است و باید با جدیت به توسعه آن پرداخت.

سرود بخشی از جشن انقلاب است. ایده‌های دیگری هم در خصوص این جشنواره و جشن انقلاب تصمیم‌گیری شده است؟
بخش سرود در جشنواره با نگاه نمونه آفرینی و الگو‌سازی خواهد بود. قبلاً اجازه ورود بخش سرود به جشنواره داده نمی‌شد به دلایلی از جمله صرفاً دانش‌آموزی و کیفی نبودن. حتی در نظر داریم جشنواره مقاومت را که سال‌ها قبل تعطیل شد به جدول جشنواره افزوده شود. تأکید می‌کنم جشنواره موسیقی مقاومت بار دیگر راه‌اندازی شود و خروجی آن مثل دیگر جشنواره‌ها در موسیقی فجر حضور داشته باشد.

در بخش جایزه باربد چه اتفاقات جدیدی قرار است رخ بدهد؟
موضوع یا تم این دوره از جشنواره را سبک زندگی ایرانی یا «خانواده ایرانی» عنوان کردیم و این موضوع در بخش آهنگسازی و جایزه باربد هم دیده شده. بر این اساس آهنگسازان با این محوریت از تولیدات خود آثار می‌فرستند.
فرهنگ خانواده‌ها در حال تغییر است و برخی گرایش‌ها به سمت الگو‌های غربی رفته و به دنبال آن زبان فارسی در حال لطمه دیدن است. بر همین اساس امروزه سبک موسیقی ایرانی هم بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. طبق فراخوان بخش رقابتی امیدواریم استقبال خوبی با توجه به توسعه و انواع جوایز مادی و معنوی به وجود بیاید. لازم است نگاه رقابت محور در گونه‌های موسیقی ایران و حتی بین‌الملل افزایش یابد.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و سیصد و سی و هشت
 - شماره هشت هزار و سیصد و سی و هشت - ۰۵ آذر ۱۴۰۲