دیدنور دستان، گزارشگر و مصاحبه‌گر سیاسی
مترجم: وصال روحانی

عدم همبستگی بین کشورهای عرب و دوری جستن اکثر کشورهای مسلمان از یکدیگر سبب شده حل مسائل غامض فلسطین میسر نشود. این ایده‌ای است که یک نویسنده و استاد اهل کشور مالزی دارد. سید فرید العطاس که مدرس علوم اجتماعی و متخصص در بخشیدن هویت اسلامی به دانش روز، ادغام مدرن‌گرایی با ملاحظات آیینی و روایتگر جامعه‌شناسی اسلامی است، می‌گوید مادامی که کشورهای مسلمان تفرق آرای خویش را در قبال بسیاری از مسائل کنار نگذارند و مقابل اسرائیل متحد نشوند، معضلات ملت فلسطین لاینحل باقی خواهد ماند. العطاس می‌افزاید: «کشتار بی‌رحمانه اخیر صهیونیست‌ها در باریکه غزه و به‌جای ماندن بیش از 13 هزار و 500 شهید و فزون‌تر از 33 هزار مجروح بر اثر عملیات ضد انسانی آنها جدیدترین محصول تلخ هم‌آوا نبودن ملل عرب و جوامع مسلمان است. اگر آنها ید واحده شوند، اسرائیل هرگز اجازه این وحشیگری‌ها را به خود نخواهد داد.»
وقتی هیچ کس، دیگری را قبول ندارد
افسوس العطاس بیشتر از آن روست که ملل مسلمان به دلیل یکدست نبودن از هرگونه نفوذ عمیق در مجامع بین‌المللی و نهادهای تصمیم‌گیرنده بی‌بهره‌اند و هر یک راه انتخابی خویش را می‌روند. وی اظهار می‌دارد: «ما چند دستگی آشکار بین عرب‌ها و مسلمانان را به وضوح طی دو اجلاس اخیر «اتحادیه عرب» و «سازمان همکاری اسلامی» که هر دو در ریاض برگزار شدند، به چشم دیدیم. آنها به جای ایستادن پشت یک پروسه واحد، هر کدام ایده‌های خاص خود را بیان داشتند. درست است که هدف مشترک تمام آنها کمک به فلسطین است اما چون راهبردهای پیشنهادیشان بسیار متفاوت است و هیچ کدام دیگری را قبول ندارد، این دو اجلاس از تدوین و ارائه یک راه‌حل واحد و تأثیرگذار بازماند. اگر آنها اشتراک تفکر و وحدت عمل داشتند، یک راه‌حل واحد و قدرتمند را ارائه می‌دادند و با ایستادن پشت آن، اسرائیل و البته امریکا را که حامی اول رژیم کودک‌کش تل‌آویو است، به قبول این طرح وا می‌داشتند.»
آنها سوداهایی متفاوت دارند
العطاس که طی سفر اخیرش به شهر استانبول با روزنامه دیلی صباح ترکیه مصاحبه کرده، معتقد است، تفرق در جامعه اسلامی و هویت چندگانه در بسیاری از کشورهای عربی این جسارت را به صهیونیست‌ها بخشیده که دست به کشتارهای شرم‌آور اخیر در نوار غزه بزنند و حتی بیمارستان‌ها و مدارس را بر سر مردم مظلوم فلسطین آوار کنند و آمار شهدای زن و کودک را در عملیات ددمنشانه خود از رقم 13 هزار نفر هم عبور بدهند. العطاس اضافه می‌کند: «در دو اجلاس اخیر در ریاض، کشورهای مسلمان نه تنها راه‌حل‌هایی یکسان را ارائه نکردند، بلکه آنقدر چندسونگرانه اظهار نظر کردند که امریکا و کشورهای اروپای غربی حماس را که برای رهایی فلسطینی‌ها از ظلم اسرائیلی‌ها می‌کوشد، با وقاحت هر چه بیشتر یک سازمان تروریستی نامیدند و نابودی آن را طالب شدند. کافی بود آنها در یک راه طی طریق می‌کردند و راه‌حل پیشنهادی شان را در قالبی واحد به سازمان ملل ارائه می‌دادند. در آن صورت آن پیشنهاد واحد تبدیل به مُشتی کارساز می‌شد که بر چهره کریه اسرائیل و صورت متکبر امریکا می‌نشست و آنها را وادار به عقب‌نشینی و پذیرفتن حقوق حقه فلسطینی‌ها می‌کرد. نسل‌کشی وحشتناک صهیونیست‌ها در جنوب لبنان به این سبب ادامه دارد که یک نیروی قوی و واحد مسلمان و عرب مقابل آنها نایستاده و هر یک از این کشورها سوداهای خاص خود را در سر دارند.»
دریغ از یک بیانیه اثرگذار
پروفسور العطاس معتقد است، بسیاری از تفاوت آواها در کشورهای مسلمان و عرب محصول رسم و روش‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی رایج در آنهاست و این کشورها هرگز نکوشیده‌اند به طور واقعی به یکدیگر نزدیک شوند و مانند یک سنگر مشترک مقابل مظالم جاری در خاورمیانه بایستند.» العطاس می‌گوید: «آنها هیچ گاه واقعاً با یکدیگر گفت‌وگوهایی صریح برای رسیدن به یک خط مشی واحد نداشته‌اند. این‌چنین است که می‌بینیم رژیم اشغالگر قدس 75 سال است که در سرزمین‌های اشغالی جنایت و حق را ناحق می‌کند و حتی یک مجمع جهانی هم نتوانسته مانع پاکسازی‌های قومی شرم‌آور آنها و شهرک‌سازی‌های غیرقانونی آنها در جنوب لبنان شود. اگر آنها متحد بودند، امریکا هرگز جرأت نمی‌کرد پشت رژیم نامشروع تل‌آویو بایستد و هر بیانیه سست صادر شده توسط شورای امنیت در محکوم کردن نسل‌کشی صهیونیست‌ها را مثل آب خوردن وتو کند. اسرائیل خونخوار است، چون عرب‌ها یکپارچه در مقابل آن نایستاده‌اند.»
این بار غربی‌ها مجبور به تغییر رویه‌اند
العطاس معتقد است تنها نقطه امیدواری این است که چون در جریان طوفان‌الاقصی جنایات اسرائیلی‌ها از حد گذشته و احساسات ملل غربی بشدت جریحه‌دار شده و این احساسات در تظاهرات گسترده مردم در اقصی نقاط جهان طی 40 روز گذشته تجلی یافته، این بار بتوان امتیازات بیشتری را به سود فلسطین گرفت و آنها را تا حد قابل توجهی زیر چترهای حمایتی دولتی و مردمی قرار داد. وی می‌گوید: «دولت‌های بزرگ غربی همچنان از اسرائیل حمایت می‌کنند اما چون ملل آنها با برپایی تظاهرات هر روزه تودهنی بزرگی به آنان زده‌اند، امثال آلمان، فرانسه و انگلیس مجبورند در پایان جنگ جاری در غزه بسیاری از خط مشی‌های قبلی خود را تعدیل کنند و در راه برقراری مکانیسم‌هایی تازه و مفید برای زندگی فلسطینی‌های شریف در سرزمین‌های اشغالی بکوشند.»
امتیازی که از دست رفت
به اعتقاد فرید العطاس، همان طور که حمله طوفان‌وار حماس به صهیونیست‌ها در شروع عملیات طوفان الاقصی یک موج ضد اسلامی تازه را در جهان غرب به وجود آورد، عملیات ددمنشانه صهیونیست‌ها در باریکه غزه و کرانه باختری هم رویکردهای ضد یهودیت را در بسیاری از کشورها احیا کرد و این روزها کشورها و جوامع متعددی معتقدند، مستقر شدن 8 دهه‌ای یهودی‌ها در سرزمین فلسطین و دایر کردن رژیم جعلی اسرائیل در آنجا و جنایات برخاسته از این پروسه، یک روند غیرقانونی آشکار بوده و از همان آغاز باید جلوی آن گرفته و چنان رویکردی در همان نطفه خفه می‌شد.» العطاس می‌افزاید:‌ «خشونت‌های فجیع اخیر در غزه به همه مردم دنیا ثابت کرده که تلاش صهیونیست‌ها برای جلوه دادن خود به عنوان مظلومانی که طی جنگ جهانی دوم جنایات زیادی در حق آنها روا شد، یک کوشش توأم با ریا و فساد بوده و آنها به هیچ وجه حق نداشته‌اند که به جبران اقدامات ارتش آلمان نازی در مسیر یهودی‌زدایی در سطح اروپا به جان مسلمانان شریف فلسطین بیفتند و این ملت را آواره و به مدت 8 دهه ترور فیزیکی و روحی کنند و از هرگونه حق و حقوق انسانی و آسایش فکری بی‌بهره سازند.
منبع: Daily Sabah