گزارش «ایران» درباره یک درام جدید ورزشی که متمرکز بر بسکتبالیستی افسانه‌ای است
«جردن» همچنان در آسمان موفقیت
وصال روحانـی
خبرنگار
«هوا» یا «آسمان» عنوان یک فیلم ورزشی جدید و در عین حال ساخته‌ای دراماتیک و پیرامون زندگی مایکل جردن، بسکتبالیست افسانه‌ای سیاهپوست است که با تمرکز بر دوران جوانی وی ساخته شده است. واژه «هوا» مخففی بر کلمات «Air Jordan»(جردن هوایی) است که در اشاره به قراردادی بر سر زبان‌ها افتاد که تاجران با جردن در سال‌های جوانی او بستند و مدل کفشی را به نام وی تولید و روانه بازار کردند؛ آنان امیدوار بودند تولید تازه‌شان از آنجایی که به نام ستاره آن روزهای بسکتبال جهان گره خورده بسیار پول‌ساز از آب درآید که البته همین طور هم شد. به این ترتیب آنچه در جریان این فیلم به تصویر کشیده می‌شود اتفاقاتی اینچنین واقعی است که در زندگی جردن رخ داده و بیش از پیش بر شهرت وی افزوده است.
توصیه‌های اجرا شده «جردن»
کارگردانی «هوا» را بن افلک انجام داده و به تبع آن شماری از دوستان و همکاران همیشگی این هنرپیشه و فیلمساز امریکایی در این کار تازه‌اش هم مشارکت داشته‌اند. نامدارترین آنها مت دیمون است که سابقه همکاری و رفاقت او با افلک به بیش از 25 سال می‌رسد. دیمون در این فیلم یکی از دو نقش اصلی را ایفا کرده و از دیگر همکاران همیشگی افلک نیز می‌توان به رابرت ریچاردسون در مقام فیلمنامه‌نویس و ویلیام گولدن‌برگ به عنوان تدوینگر یاد کرد. افلک از یک بازیگر جوان به نام دیمین دیلانو یانک برای ایفای نقش مایکل جردن در ایام جوانی وی سود جسته اما برای دوران بزرگسالی این قهرمان ورزشی به جای استفاده از هنرپیشه‌ای دیگر، از تصاویر واقعی جردن و فیلم‌های آرشیوی موجود بهره گرفته است؛ البته جردن در دوران تولید فیلم بارها در سر صحنه حاضر شد و ایده‌هایی به بن افلک داد و او بود که به این کارگردان توصیه کرد از ویولا دیویس بازیگر زن سیاهپوست و اسکاری امریکا برای ایفای نقش مادرش استفاده کند که افلک هم این کار را انجام داد.
«هوا» اولین نمایش جهانی خود را در ابتدای اردیبهشت 1402 در جشنواره موسوم به «جنوز از جنوب غربی» در امریکا تجربه کرد و از روز 18 اردیبهشت در امریکای شمالی و مرکزی اکران عمومی شد. نمایش آن در اروپای غربی، آسیای شرقی و اقیانوسیه نیز از اوایل خردادماه امسال بوده است. این فیلم در ازای بودجه تولید 80 میلیون دلاری‌اش تا به حال 215 میلیون دلار پول‌سازی کرده که با روانه شدن آن به بازار نمایش خانگی طی سه ماه آینده، بر بهره‌های مالی آن افزوده خواهد شد. این در حالی است که آمازون، استودیوی تهیه و توزیع‌کننده فیلم، در ابتدا قصد اکران عمومی آن را نداشت و می‌خواست آن را به شیوه Streaming و در ازای دریافت وجه از مشتریانش فقط در چرخه دانلود در خانه‌ها قرار دهد اما به لطف ظرفیت اقتصادی فراوان فیلم و محبوب ماندن جوردن با وجود گذشت بیش از دو دهه از زمان بازنشستگی‌اش، تصمیم به اکران عمومی آن گرفتند که میزان فروشی که تا به حال داشته نشان می‌دهد تصمیم درستی بوده است.
از تعدیل تا کاسبی‌های بزرگ
فیلم «هوا» با رجوع به اتفاقاتی واقعی در اواسط دهه 1980 متذکر می‌شود که شرکت مشهور کفش‌سازی نایکی با چنان مشکلاتی مواجه است که سران آن تصمیم می‌گیرند بخشی عمده از تولیدات خود را حذف و تعداد چشمگیری از کارکنان‌شان را تعدیل کنند که بخش تولیدکننده کفش‌های بسکتبال یکی از همین قسمت‌هاست. با این حال، سانی واکارو که کارش یافتن سوژه‌های مناسب و آدم‌های مستعد برای سرمایه‌گذاری روی آنان است، با دیدن بازی‌های فوق‌العاده جردن در یکی از زیرمجموعه‌های لیگ بسکتبال حرفه‌ای امریکا، به شرکت توصیه می‌کند که روی این بازیکن آینده‌دار سرمایه‌گذاری کنند و یک مدل تازه کفش‌های بسکتبالی را به نام این ورزشکار مستعد تولید و با استناد به پرش‌های بلند او، آن را «ایر جردن» بنامند و به بازار بفرستند. این تدبیر موفق از آب درمی‌آید و همپا با بالا رفتن دائمی ارزش‌های فنی جردن، کفش‌های او هم بیشتر و بیشتر فروختند و در نتیجه‌اش نایکی از تعطیل کردن چند بخش خود منصرف و فعالیت آنها را تمدید می‌کند و در درازمدت نیز به لطف جردن و مهارت‌های او، کاسبی بزرگی می‌کند. در این میان مت دیمون در قالب سانی واکارو ظاهر می‌شود و بن افلک هم ایفاگر نقش فیل نایت است که در آن زمان مدیر ارشد و اصلی تشکیلات نایکی و رئیس هیأت مدیره آن بود.
اغلب منتقدان فیلم و سینما بر مضمون و نحوه پردازش «هوا» مهر تأیید زده و به آن نمره قبولی داده‌اند. روزنامه معروف واریتی آورده است: «هوا یک داستان ظاهراً کوچک اما درباره آرزوهای بزرگ و دستاوردهای مهمی است که در صورت سختکوش بودن مردان عرصه‌های ورزش و تجارت نیل به آنها امکانپذیر می‌شود. این فیلم به ما می‌گوید که اوج‌گیری اقتصادی کمپانی نایکی فقط زمانی عملی شد که استعدادیاب‌های این شرکت، جوردن پراستعداد را کشف و هوشیارانه روی او سرمایه‌گذاری کردند.» هالیوود ریپورتر، دیگر نشریه پرسابقه سینمای جهان هم نوشته است: «یکی از دلایل اصلی کشیده شدن تماشاگران به سوی این فیلم، نام و شهرت تعدادی از بازیگران این فیلم و بازی‌های عالی آنان است. این بخصوص در مورد زوج آشنای افلک و دیمون صدق می‌کند که همکاری مشترک و تازه‌شان خاطرات دیروز و امروز را زنده و جذابیت‌های فیلم را بیشتر می‌کند.»