دولت سیزدهم طلایه‌دار تکریم خانواده‌های معظم شهدا و ایثارگران
تکریم خانواده‌های ایثارگران یکی از اولویت‌های همه نهادهای کشور در انجام خدمات خود به شمار می‌رود. محوریت اقدامات در این حوزه با بنیاد شهید و امور ایثارگران است. در همین راستا دولت سیزدهم با افزایش سه برابری بودجه بنیاد شهید و امور ایثارگران در دو سال اول عمر خود، تمام توان خود را با وجود تنگناهای مالی برای خدمت به این گروه اجتماعی مرجع و مؤثر به کار گرفته است.
در سال 1399، مجموع عملکرد اعتبارات مخصوص بنیاد شهید و امور ایثارگران حدوداً مبلغ 26 هزار میلیارد تومان بوده است. این مبلغ در سال 1400 با رشد 42 درصد به مبلغی بالغ بر 37 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و در سال 1401 نیز با رشد 28 درصد به مبلغی بالغ بر 47 هزار میلیارد تومان ارتقا یافته است. در سال 1402، ابلاغیه بودجه نشان می‌دهد که مجموع عملکرد اعتبارات مرتبط با حقوق و دستمزد ایثارگران با رشد 49درصدی به مبلغی بالغ بر 70 هزار میلیارد تومان رسیده است. متوسط رشد اعتبارات مذکور در طول سال‌های مورد بررسی 39 درصد بوده است.
غیر از این مبالغ در پایان سال گذشته 20 هزار میلیارد تومان اضافه بر بودجه سال برای پرداخت معوقات ایثارگران به بنیاد شهید و امور ایثارگران تخصیص یافت. نگاهی به جدول عملکرد شش ماهه بودجه و اعتبارات تخصیص یافته بنیاد شهید نشان می‌دهد که در مدت سپری شده از سال جاری نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان اعتبار برای 13 سرفصل خدماتی از سوی دولت تخصیص یافته است که در این میان بالغ بر 22 هزار میلیارد تومان بابت حقوق و مزایای ایثارگران پرداخت شده است.
مهمترین خدماتی که به موجب قانون دولت مکلف به ارائه آن به خانواده‌های معزز ایثارگران است در چهار سرفصل بهداشت و درمان، آموزش، اشتغال و تأمین خودرو و مسکن مناسب این گروه اجتماعی مهم است.
اعتبارات تخصیص یافته حوزه بهداشت و درمان
میانگین سنی جمعیت خانواده ایثارگران ۲۸ سال بالاتر از میانگین سنی کشور است. در حالی که میانگین سنی جمعیت کشور 31 سال است. میانگین سنی جمعیت خانواده ایثارگران 59 سال است که نشان از اهمیت رفع نیازهای درمانی این گروه از افراد جامعه است. در ابتدای دولت سیزدهم، این نهاد ۱۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بدهکار بود و ۲۴۰۰ میلیارد تومان کسری بودجه داشت که بخشی از آن در مورد بیمه تکمیلی بود. بر اساس برنامه ریزی دولت و تخصیص بودجه در سازمان برنامه وبودجه، بیمه تکمیلی ایثارگران در سال 1401 مبلغ 6100 میلیارد تومان و در سال جاری با افزایش 63درصدی به 10 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
در شش ماه اول سال جاری در مجموع حدود ۴.۷ هزار میلیارد تومان به عنوان بیمه تکمیلی ایثارگران اختصاص یافته است. این بیمه به منظور پوشش نیازهای بهداشتی و پزشکی ایثارگران و خانواده‌های آنها تخصیص داده شده و نشان از توجه به سلامت این گروه ارزشمند دارد. همچنین در این مدت حدود ۱۷۲ میلیارد تومان برای تأمین درمان و تجهیزات توانبخشی ایثارگران در نظر گرفته شده است. این اعتبارها به ایثارگران کمک می‌کنند تا به بهترین شکل ممکن از خدمات درمانی و توانبخشی بهره‌مند شوند.
اعتبارات تخصیص یافته حوزه آموزش
برای پرداخت بدهی بنیاد شهید و امور ایثارگران از جمله به دانشگاه‌ها تمهیدات لازم درخصوص تدوین آیین‌نامه‌هایی در دولت برای پرداخت این هزینه‌ها به صورت مستقیم توسط سازمان برنامه و بودجه تدارک دیده شده است. براساس برخی گزارش‌های رسمی مطالبات انباشته دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی از بنیاد شهید و امور ایثارگران تا سال 1401 برابر با 40 میلیارد تومان برآورد شده است. سازمان برنامه و بودجه در سال 1402، حدود 30 میلیارد تومان اعتبار به شهریه دانشجویی ایثارگران تخصیص داده که حجم بسیاری از مطالبات دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی را جبران کرده است.
اعتبارات حوزه اشتغال ایثارگران
همچنین مسأله تبدیل وضعیت شاغلان ایثارگر از دیگر برنامه‌های دولت برای کمک به اشتغال ایثارگران بوده است.
بر اساس گزارش عملکرد شش ماهه بودجه 1402 در سال جاری مبلغ 9 هزار میلیارد تومان برای پرداخت پاداش پایان خدمت ایثارگران تخصیص یافته است. معادل همین مبلغ نیز در سال گذشته از طرف سازمان برنامه و بودجه پرداخت شده است و این در حالی است که چنین ردیفی در بودجه سال‌های قبل تصویب نشده بود.
تأمین مسکن و خودروی ایثارگران
بر اساس مصوبات سفر استانی دولت حداقل 5 درصد مسکن ساخته شده در طرح ملی مسکن به ایثارگران اختصاص داده شده و در سایر پروژه‌ها نیز اولویت با ایثارگران است. سازمان برنامه و بودجه با تمرکز بر افزایش اعتبار و ارتقای مستمری‌ها و تسهیلات مسکن و خودرو، بهبود عمیقی در رفاه و زندگی ایثارگران داشته است. این اقدامات نشان‌دهنده تعهد دولت به ایثارگران و تأثیر قوی سازمان برنامه و بودجه در ارتقای رفاه این گروه ارزشمند جامعه است. بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز با ارائه لوایح مرتبط و همکاری فعال با دولت و مجلس، می‌تواند به بهبود مسائل ایثارگران کمک کند و این مسیر را پیش ببرد.
در این حوزه نیز دولت با استفاده از ظرفیت قانونی بودجه سال جاری، آیین نامه مربوط به صدور مجوز واردات خودرو برای جانبازان 50درصد و بالاتر و همچنین تسهیلات بانکی برای خرید خودرو داخلی برای سایر ایثارگران واجد شرایط به تعداد 10 هزار نفر را به تصویب رسانده است. همچنین مطابق قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران تسهیلات ارزان قیمت با نرخ 4 درصد و بازپرداخت 20 ساله برای تأمین مسکن ایثارگران تا سقف 500 میلیون تومان به تناسب جمعیت محل سکونت نیز پیش‌بینی و اجرا شده است.
علاوه بر این موارد به منظور ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه، حدود 210 میلیارد تومان به امور فرهنگی مرتبط با ایثارگران اختصاص یافته و فعالیت‌های مؤثری در این زمینه پشتیبانی شده است.
نگاهی به تخصیص و عملکرد بودجه و اقدامات دولت سیزدهم در خدمت به ایثارگران نشان از تحول جدی و عملی در اقدامات و تخصیص منابع است. افزایش سه برابری بودجه بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال‌هایی که تنگناهای بودجه‌ای بر شرایط کلی اقتصاد ایران حاکم بوده نشان از صادق بودن دولت در خدمت به ایثارگران است.
بنیاد شهید و امور ایثارگران با برنامه‌ریزی و دقت در عمل تلاش می‌کند وفق بند (ج) ماده 31 لایحه برنامه هفتم توسعه نسبت به اصلاح، تنقیح و تجمیع همه قوانین و مقررات موجود در حوزه خدمات‌رسانی به ایثارگران تا پایان سال اول برنامه متناسب با نوع و سابقه ایثارگری، میزان ازکار افتادگی با لحاظ سن و دهک درآمدی اقدام نماید. ضمناً بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی در برنامه هفتم، مقرر شد تا زمان آماده شدن این لایحه، احکام 20 گانه مربوط به ایثارگران در برنامه ششم عیناً در برنامه هفتم تنفیذ شود. بر این مبنا، خدمتگزاری به ایثارگران در دولت سیزدهم با سرعت بیشتر و همتی بالاتر ادامه خواهد یافت.
