زهرا کشوری
دبیر گروه زیست بوم

50 هزار چینی در 7 ماه گذشته وارد ایران شده‌اند. این آماری است که معاون گردشگری کشور در جلسه نشست کمیته فنی همکاری‌های گردشگری ایران و چین به رسانه‌ها می‌دهد. مصطفی شفیعی، رئیس جامعه تورگردانان ایران نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن صحه بر این آمار می‌گوید: «این 50 هزار نفر گردشگرانی بودند که با هواپیمایی ماهان وارد ایران شدند. گردشگران چینی علاوه بر این شرکت هواپیمایی، از طریق هواپیمایی قطر ایرویز و هواپیمایی امارات نیز وارد کشور می شوند.»
او می‌گوید: «فعالان بخش خصوصی در جلسه مشترک معاون گردشگری ایران و معاون گردشگری و فرهنگ چین، خواستار برنامه‌ریزی برای حضور گردشگران چینی و همکاری آژانس‌های چینی با آژانس‌های ایران شدند تا گردشگران چینی تنها در قالب تورها و آژانس ایرانی وارد ایران شوند.» حضور گردشگران چینی از طریق دانشجویان، کارکنان و فعالان چینی و سکونت آنها در آپارتمان های شخصی در ایران هماره مورد انتقاد بخش خصوصی گردشگران ایران بوده است.
معاون گردشگری و فرهنگ چین چند روزی است که به همراه هیأتی در ایران به سر می‌برد و دیدارهای بسیاری با مقامات مختلف ایران داشته است. ایران نیز چندی پیش روادید را برای گردشگران چینی لغو کرد. علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری کشور نیز در نشست مشترک خود با معاون وزیر فرهنگ و گردشگری چین درباره آمار 50 هزار گردشگر چینی که در 7 ماه گذشته شهرهای ایران را دیدند، می‌گوید: «این تعداد گردشگر در حالی وارد ایران شدند که میزان پروازهای ما نصف تعداد سال 98 است.»
شالبافیان این آمار را نشان‌دهنده تقاضای بالای گردشگران چینی برای سفر به ایران می‌داند و می‌گوید: «قطعاً قرار دادن نام ایران به‌عنوان یک مقصد برتر گردشگری از سوی دولت چین در برنامه‌های گردشگری این کشور، در افزایش این تقاضاها بی‌تأثیر نبوده است.»

تمایل چینی‌ها به توسعه گردشگری روستایی
«لواینگ چوآنگ» معاون وزیر فرهنگ و گردشگری چین نیز با این اعتقاد که دو تمدن باستانی دارای ظرفیت‌های غنی هستند و می‌توانند در زمینه‌های گسترده‌تری همکاری داشته باشند، می‌گوید: «در حال حاضر گردشگری در حال توسعه است و پروازهای متعددی بین ایران و چین برقرار است و اعزام تورهای گردشگری بین ایران و چین به حالت قبل از کرونا بازمی‌گردد.»
لواینگ چوآنگ می‌گوید: «پیوستن ایران به سازمان شانگهای و اجلاس بریکس، فرصت‌های زیادی را برای همکاری دوجانبه بین ایران و چین فراهم آورده است.»
چوآنگ از تمایل چینی‌ها برای توسعه گردشگری روستایی و نیز گردشگری دریایی و سفر با کشتی‌های تفریحی خبر می‌دهد و می‌گوید: «پایبندی به توسعه گردشگری سبز نیز یکی دیگر از حوزه‌هایی است که چین علاقه‌مند به همکاری با ایران است که صرفه‌جویی در مصرف انرژی و حفاظت از محیط زیست از موضوعاتی است که در گردشگری سبز به دنبال آن هستیم.»

انتقادهای بخش خصوصی
مصطفی شکیب، رئیس جامعه تورگردانان ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» حضور گردشگران چینی در شرایط حاضر را باعث ادامه فعالیت آژانس‌های ایرانی می‌داند و می‌گوید: «در هفت ماه گذشته بیش 1700 گروه چینی از طریق هواپیمایی ماهان به ایران سفر کرده‌اند.» به گفته شکیب برخی از این گروه‌ها در هتل‌های چهار ستاره و پنج ستاره ساکن می‌شوند و برخی از آنها از طریق چینی‌هایی که در ایران ساکن هستند، در آپارتمان‌های شخصی دوستان و بستگان اقامت کرده و گشت‌و‌گذار آنها هم از طریق همین افراد مهیا شده است. این شیوه حضور چینی‌ها در ایران تازه نیست. چینی‌ها در همه کشورها کلونی خود را تشکیل می‌دهند و محله چینی(Chinatown) از همین نگاه آنها در کشورهای مختلف به‌وجود آمد. این موضوع با توجه به آسیب‌پذیر بودن صنعت گردشگری ایران در برابر مسائل و موضوعات اجتماعی و سیاسی، هماره مورد انتقاد بخش خصوصی گردشگری ایران بوده است. به گفته شکیب همچنین حاضران ایرانی در این جلسه از طرف چینی خواسته‌اند که از آژانس‌های چینی بخواهند برای اعزام گردشگران چینی با آژانس‌های ایرانی همکاری کنند، نه از افرادی که خود در ایران می‌شناسند. فعالان بازار چین پیشتر به ایران گفته بودند فعالیت تورلیدرها و راهنمایان ایرانی در چین ممنوع است. حتی یک راهنما و تورلیدر چینی هم نمی‌تواند در همه شهرهای چین فعالیت کند. وقتی یک تور وارد شهرهای مختلف چین می‌شود، در هر شهر با یک تورلیدر و راهنما طرف است اما چینی‌ها در ایران به جای استفاده از تورلیدرها و راهنمایان ایرانی از دانشجویان و یا کسانی که برای مثال در ساخت مترو ایران دخیل بودند، استفاده می‌کنند.
شکیب می‌گوید: «گردشگرانی که از این طریق به ایران وارد می‌شوند، معمولاً پول کمتری در ایران هزینه می‌کنند.»
او خواستار نظارت بیشتر برای ساماندهی و بهره‌برداری بهتر بخش خصوصی گردشگری ایران از حضور گردشگران چینی شد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ایران در ماه‌های آینده میزبان گردشگران بیشتری از کشور چین خواهد بود، بویژه که عید چینی در راه است.