فرزانه پیری
خبرنگار

بررسی نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت 15 ساله و بیشتر از داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در تابستان ١٤٠٢، به میزان ٤١.٦ درصد از جمعیت کشور فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
همچنین نتایج داده‌ها نشان می‌دهد، نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است. بررسی‌های تحلیلی نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در تابستان امسال که از سوی مرکز آمار منتشر شد نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در 21 استان روند کاهشی داشته است. استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و لرستان به ترتیب بیشترین نرخ بیکاری و همچنین استان‌های آذربایجان غربی، خراسان شمالی و زنجان کمترین نرخ بیکاری را داشته‌اند.
بیشترین کاهش نرخ بیکاری در استان هرمزگان از 22.6 درصد در تابستان سال گذشته به 11.5 درصد در تابستان امسال رسیده است. هرچند هنوز نرخ بیکاری در این استان تک‌رقمی نشده اما کاهش محسوس 11.1 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته رقم خورده است و بعد از آن استان خوزستان از 15.6 درصد نرخ بیکاری به 10.3 درصد رسیده است که این آمار نیز نشانگر کاهش چشمگیر نرخ بیکاری در این استان است.
کمترین نرخ بیکاری در استان‌های آذربایجان غربی و خراسان شمالی هر دو با 5.1 درصد به ثبت رسیده است. بالاترین نرخ بیکاری به استان سیستان و بلوچستان با 12.5 درصد اختصاص یافته است. این رقم در تابستان سال گذشته 11.5 درصد بوده است.
نرخ بیکاری از میان 31 استان کشور، در 25 استان تک‌رقمی، در 6 استان دورقمی، در سه استان کردستان، اصفهان و اردبیل از دو رقمی در تابستان سال گذشته به تک رقمی در تابستان 1402 رسیده است.

استان‌هایی با افزایش همزمان نرخ مشارکت و کاهش نرخ بیکاری
همچنین بررسی کلی وضعیت نرخ بیکاری، مشارکت اقتصادی و اشتغال در 31 استان نشان می‌دهد که 16 استان به صورت همزمان کاهش نرخ بیکاری، افزایش نرخ مشارکت و اشتغال را داشته‌اند؛ این استان‌ها در هر سه شاخص روند رو به رشد و قابل قبولی دارند که این امر به خاطر اهتمام مسئولان و مدیران استانی به سیاست‌های اشتغالزایی در دولت سیزدهم و رساندن نرخ بیکاری به پایین‌ترین حد ممکن است.

کدام استان‌ها بیشترین رشد نرخ مشارکت را داشته‌اند؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، وضعیت نرخ مشارکت اقتصادی در استان‌ها روند رو به رشدی داشته است. به‌طوری که بیشترین افزایش نرخ مشارکت در استان‌های آذربایجان شرقی، گلستان و مازندران رقم خورده است. همچنین استان زنجان با 51.5 درصد و کهگیلویه و بویراحمد با 32.5 درصد بیشترین و کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را به ثبت رسانده‌اند.

افزایش نسبت اشتغال در تابستان سال 1402
طبق تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار، بررسی نسبت اشتغال جمعیت 15 ساله و بیشتر بیانگر آن است که 38.3 درصد از جمعیت در سن کار شاغل بوده‌اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیش از نقاط شهری بوده است. جمعیت شاغلان ١٥ ساله و بیشتر در این فصل ٢٤ میلیون و ٦٨٦ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٩٠٧ هزار نفر افزایش داشته است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان ١٤٠٢، بخش خدمات با ٥٠.٥ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ٣٤.٠ درصد و کشاورزی با ١٥.٥ درصد قرار دارند.

اشتغال ناقص
در تابستان ١٤٠٢، بررسی سهم جمعیت ١٥ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص نشان می‌دهد که ٧.٩ درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کمتر از ٤٤ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ٣٩.٨ درصد از شاغلان ١٥ ساله و بیشتر، ٤٩ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند. نرخ بیکاری در تابستان امسال به 7.9 درصد رسیده در حالی‌که این نرخ در تابستان سال گذشته 8.9 درصد بوده است.

شاخص نرخ بیکاری در جوانان
نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ٢٠.١ درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ١٤٠٢ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ١٤٠١) ٢.٩ درصد کاهش یافته است.
بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد که ١٥.٠ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی در تابستان ١٤٠٢ بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به تابستان ١٤٠١، به میزان ١.٢ درصد کاهش یافته است.

برش

تأمین مالی ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی تسهیلات برای رشته‌های مختلف در بازار کار
همت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت سیزدهم و هماهنگی آن با سایر دستگاه‌ها منجر شده است تا با سیاست‌های تشویقی و حمایتی از جمله پرداخت تسهیلات اشتغالزایی، مانع‌زدایی از تولید، رسیدگی به وضعیت اشتغال جوانان، ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی و تسهیل در صدور مجوزهای کسب وکار در کنار افزایش آمار شاغلان و رسیدن آن در 6 ماه به 709 هزار نفر بالطبع شاهد کاهش نرخ بیکاری باشیم. مجموعه اقدامات تمامی دستگاه‌های دولت سیزدهم در دو سال گذشته، مهم و قابل توجه بوده است. از میان آنها می‌توان به تأمین مالی ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی تسهیلات برای رشته‌های مختلف در بازار کار، تعیین تعهدات استانی برای استانداران، مانع‌زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب وکار اشاره کرد که همگی منجر به کاهش نرخ بیکاری در دولت سیزدهم شده است.