زیست‌بوم/ وزیر میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی به همراه معاون گردشگری خود به ازبکستان سفر کرد. «عزت‌الله ضرغامی» در هفته گردشگری گفته بود، در این سفر، لغو ویزای ایران و ازبکستان را پیگیری می‌کند. این سفر با هدف شرکت در «بیست‌وپنجمین مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری» انجام شد. آن‌طور که روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرده، ضرغامی همچنین در این سفر، درباره راهکارهای تقویت همکاری‌ها در حوزه گردشگری بین دو کشور با مسئولان ازبکستان دیدار و گفت‌وگو می‌‌کند.
پیش‌تر «علی‌اصغر شالبافیان» معاون گردشگری گفته بود، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برنامه لغو ویزا با 68 کشور همسایه، همسو، مسلمان و کشورهای حوزه تمدنی و پیمان‌های ملحق‌شده مثل «شانگهای» و «بریکس» را در برنامه دارد. ازبکستان هم همسایه ‌است هم مجاور، هم مسلمان است و هم در حوزه تمدنی ایران بزرگ قرار دارد.

گردشگری تمدنی
سمرقند و بخارا بخشی از شناسنامه ایران فرهنگی هستند. سلسله تیموری‌ها به تنهایی می‌تواند بهانه گردشگری فرهنگی و برگزاری تورهای متفاوتی بین دو کشور باشد و جاذبه زیادی برای ازبک‌ها برای سفر از بخارا، سمرقند و خاوه به خراسان و... بالعکس داشته باشد. ازبکستان و ایران در مسیر جاده ابریشم هم هستند. ابن سینا؛ پزشک و فیلسوف شناخته‌شده ایرانی، میراث مشترک دو کشور، در بخارا به دنیا آمده و در همدان آرمیده است. فارسی مثل زنجیری ازبکستان و ایران را به هم پیوند داده است. سمرقند و بخارا جایگاه ویژه‌ای در شعر فارسی دارند. رودکی و امیر علیشیر نوایی، خیام و عطار نیشابوری تا فردوسی می‌تواند بهانه‌ای برای «گردشگری ادبی» میان ایران که بیش از 80 میلیون نفر جمعیت دارد و ازبکستانی که بیش از 30 میلیون ساکن دارد، باشد. هرچند این توانمندی بزرگ و فراموش‌شده فقط به ازبکستان محدود نمی‌شود و می‌تواند بهانه جذب گردشگران فارسی‌زبان سایر کشورهای حوزه تمدنی ایران هم باشد. ازبکستان هم از این توانمندی استفاده نکرده و براساس آمار و اخبار موجود، گردشگران ورودی آن محدود به طبیعتگران ماجراجو هستند. همچنین به نظر می‌رسد در برنامه‌های کوتاه‌مدت جذب گردشگران سلامت، ازبکستان برای بازار ایران
راحت‌تر باشد.

گردشگری سلامت
گفته می‌شود، سالانه بیش از 40 هزار بیمار ازبکی به کشورهای خارجی بویژه هند، روسیه، ترکیه، امریکا و.... برای درمان سفر می‌کنند که البته بر اساس تحقیقات میدانی اکثر آنها به دلیل هزینه رقابتی و ارزانی درمان در مقایسه با کشورهای دیگر به مراکز درمانی کشور هند مراجعه می‌کنند. هند در کنار ترکیه، رقیب ایران در بازار گردشگری سلامت منطقه هستند.

هزینه بالا، پرواز کم
ازبکستان قوانین سختگیرانه‌ای برای صدور ویزا دارد. برای مثال گردشگران برای سفر توریستی هم نیاز به دعوتنامه میزبان دارند. در حال حاضر تنها یک پرواز در هفته بین تهران و تاشکند برقرار است. ویزا و هزینه بالای پرواز از عمده‌ترین موانع تبادل گردشگران دو کشور هستند. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این سفر لغو ویزای دو کشور را در برنامه‌ رایزنی خود دارد. لغو ویزا هم هزینه سفر را کاهش می‌دهد هم انگیزه گردشگران را برای انتخاب به‌عنوان مقصد بالا می‌برد، اما مشکل بزرگ میان دو کشور حمل ونقل و گرانی آن است. پروازها کم است و قیمت‌ها بالاست. با توجه به کم بودن پروازها، تورهای ازبکستان معمولاً کمتر از یک هفته نمی‌شود. در زمان تهیه این گزارش، قیمت پایه تور 8 روزه ازبکستان از ایران، از 28 میلیون تومان به اضافه 1100 دلار شروع می‌شود؛ توری که گران‌تر از سفر به سایر کشورهای اطراف مثل ترکیه است. عزت‌الله ضرغامی پیش از آنکه با علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری خود به ازبکستان سفر کند در دیداری با وزیر اکولوژی ازبکستان برگزاری تورهای ارزان‌قیمت زمینی را مطرح کرده بود. در این دیدار که بهادر عبدالله‌اف سفیر ازبکستان در ایران نیز حضور داشت، ضرغامی به اعتقاد عمیق طرفین در تقویت گردشگری و میراث فرهنگی اشاره کرده و به تدوین پیش‌نویسی به‌منظور اجرای تفاهمات مندرج در برنامه همکاری گردشگری که در سفر سال گذشته ابراهیم رئیسی به امضای طرفین رسید، تأکید می‌کند. او با اشاره به اهمیت دیدار رؤسای جمهوری در رشد روابط دوجانبه، سفر میرضیایف به تهران و آیت‌الله رئیسی به تاشکند را نقطه عطفی در روابط رو به رشد دو کشور در زمینه گردشگری برمی‌شمرد.
توسعه همکاری‌های گردشگری با کشورهای همسایه، برگزاری تورهای ترکیبی و ارزان‌قیمت زمینی میان ایران، ازبکستان و ترکمنستان، برگزاری اجلاس سه‌جانبه به‌منظور تقویت زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای، رفع موانع و تسهیل صدور روادید، اشتراکات و قرابت فرهنگی و تاریخی بین دو کشور، اعلام آمادگی برای اعزام اساتید حوزه مرمت به‌منظور انتقال تجارب، برگزاری تورهای آشناسازی، دعوت برای حضور در هشتمین جشنواره بین‌المللی صنایع ‌دستی و هنرهای سنتی فجر و هفدهمین نمایشگاه گردشگری، تدوین پیش‌نویس همکاری به‌منظور امضای نهایی در زمان حضور در «بیست‌وپنجمین اجلاس مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری» در سمرقند و مأموریت به شرکت‌های گردشگری به‌منظور برگزاری تورهای ارزان‌قیمت زمینی از موارد مطرح شده از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی در این جلسه بود. در همان جلسه عزیز عبدالحکیم اف به تقویت همکاری‌های گردشگری بین طرفین و برگزاری نشست سه‌جانبه ایران، ازبکستان و ترکمنستان اشاره می‌کند و از ضرغامی برای حضور در «بیستمین اجلاس مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری» که مهرماه در سمرقند برگزار می‌شود، دعوت به‌عمل می‌آورد.
عبدالحکیم اف به برگزاری تور آشناسازی برای اینفلوئنسرها و برنامه‌سازان به‌منظور معرفی جاذبه‌های ازبکستان، آموزش و عرضه محصولات صنایع‌ دستی در دو کشور، تبادل تجارب مرمت‌کاران برجسته، بورسیه چندین دانشجوی ایرانی برای تحصیل در دانشگاه ابریشم‌بافی ازبکستان، دعوت از مجسمه‌سازان ایرانی و استفاده از تجارب آنها و آموزش اساتید ابریشم‌بافی اشاره می‌کند.
حمل و نقل و مبادلات بانکی تنها مانع گردشگری میان دو کشور نیست. این موضوع همکاری‌های اقتصادی دو کشور را می‌آزارد. حل آن می‌تواند روی گردشگری تجاری و اقامت تاجران دو کشور هم مؤثر باشد. «غلامحسین شافعی» رئیس اتاق ایران نیز بر افزایش تعداد پروازهای میان ایران و ازبکستان تأکید کرده و گفته‌ است: افزایش تعداد پروازها و امکان اقامت کوتاه‌مدت می‌تواند تمایل تجار دو کشور را برای افزایش همکاری‌ها بیشتر کند.
 بسیاری افتتاح راه‌آهن چابهار- زاهدان را باعث ارتباط گسترده میان دو کشور می‌دانند. پیش‌تر زمان افتتاح این خط استراتژیک، پایان سال‌جاری عنوان شده است.

بــــرش

توسعه گردشگری ایران و ازبکستان
علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی گفت: با توجه به پیوندهای فرهنگی تاریخی ایران و ازبکستان، دیدار وزیران گردشگری دو کشور فرصت مغتنمی برای بررسی راه‌های توسعه روابط گردشگری دو ملت خواهد بود. معاون گردشگری وزیر میراث فرهنگی به ایرنا گفت: در این دوره از نشست‌ها رویداد برترین روستاهای جهانی گردشگری برگزار و همچنین در خلال این نشست‌های رسمی، دیدارهای رسمی دو و چندجانبه در سطح وزیران گردشگری کشورهای عضو انجام خواهد شد و راه‌های توسعه همکاری‌ها در حوزه گردشگری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. شالبافیان گفت: با توجه به پیوندهای فرهنگی تاریخی ایران و ازبکستان، این سفر و دیدار وزیران گردشگری فرصت مغتنمی برای بررسی راه‌های توسعه روابط گردشگری میان دو کشور خواهد بود.