در حالی که در نیمه اول 1400 حجم تجارت غیرنفتی کشور 44 میلیارد دلار بود این رقم در سال جاری به 54 میلیارد دلار افزایش یافت.
دولت گذشته به بهانه تحریم، ‌فرصت تجارت را از فعالان اقتصادی گرفت و  با دیوارکشی که انجام داد، ‌باعث شد تجارت ایران با شتاب بیشتری نزول کند. از نیمه دوم سال 1400 دولت سیزدهم احیا تجارت برون مرزی کشور را در دستور کار قرار داد و همین امر سبب شد که رکوردهای جدیدی در این حوزه ثبت شود. بر این اساس تجارت خارجی غیرنفتی ایران در سال 1400 با تبادل 162 میلیون تن کالا با کشورهای مختلف، رکورد 100 میلیارد دلاری را به ثبت رساند که نسبت به مدت مشابه سال قبل آن یعنی سال 1399 بیش از 38 درصد رشد داشته است. دولت سیزدهم،‌ احیای تجارت و تبادل کالا را از طریق مذاکره رئیس جمهور و وزارت امور خارجه با کشورهای مختلف، پیوستن در پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه، ‌برپایی نمایشگاه در کشورهای هدف صادراتی،‌ اعزام رایزنان بازرگانی و استفاده از پول ملی کشورها، دنبال کرد.
به گفته فعالان اقتصادی،‌ وضعیت تجارت ایران با کشورهای مختلف بهبود یافته و بازارهایی که در دولت روحانی از دست رفته بود، در این دولت در حال احیا شدن است و همچنین دولت سیزدهم در پی آن است که بازارهای جدیدی را برای فعالان اقتصادی فراهم کند تا صادرات غیرنفتی کشور، رونق بیشتری بگیرد. صحبت‌های فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی نشان می‌‌دهد که تجارت ایران در حال احیا است و بزودی تجار می‌‌توانند وارد بازارهایی شوند که سال‌ها انتظار آن را می‌‌کشیدند. این بازارها در قالب پیمان‌های مشترک به دست آمده است. یکی از بازارهایی که در دولت سیزدهم برای تجار فراهم شده، بریکس (بریکس نام گروهی از کشورها به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است و کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی در آن حضور دارند) است. بازار دیگر مربوط به اتحادیه اوراسیا (اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) یک اتحادیه اقتصادی است که اعضای آن بیشتر کشورهای شمال منطقه اوراسیا، در شرق اروپا هستند) است. این دو بازار فرصت بکر و مناسبی را در اختیار صادرکنندگان قرار داده است. تجار و فعالان اتاق بازرگانی، ‌به آینده تجاری کشور خوشبین هستند و تأکید دارند که اقتصاد کشور به جهت افزایش درآمدهای صادراتی و برگشت ارز حاصل از صادرات بسیار بهتر خواهد شد و دیگر کشور با چالش و بحران ارزی روبه‌رو نخواهد شد. آن طور که سازمان توسعه تجارت اعلام کرده،‌ تعداد رایزنان بازرگانی تا پایان سال جاری به ۲۲ نفر افزایش خواهد یافت و همچنین امسال بیش از ۱۰۰ عنوان نمایشگاه و رویداد تجاری در خارج از ایران برگزار خواهد شد که ایران در آن حضور فعالانه خواهد داشت. موافقت تجارت آزاد با سوریه،‌ ونزوئلا و تجارت آزاد با اوراسیا این امکان را به کشور خواهد داد تا صادرات کشور از دوران تنزل خود فاصله معناداری بگیرد.
آن طور که محمد رضوانی‌فر،‌ رئیس کل گمرک ایران گفته است، تجارت خارجی کشور در نیمه نخست سال جاری با ۴.۸۴ درصد رشد به حدود ۵۴.۶ میلیارد دلار رسیده است. از نظر میزان وزنی تجارت خارجی کشور در این مدت ۸۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۳.۷۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. او با اشاره به میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی، افزود: در مدت یادشده بیش از ۶۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن انواع کالاهای غیرنفتی به ارزش ۲۴ میلیارد و ۱۴۴ میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۲۹ درصد افزایش و از لحاظ ارزش ۲.۶۲ درصد کاهش داشته است.
معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد: میزان واردات کشور در نیمسال نخست سال جاری به ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تن و به ارزش ۳۰ میلیارد و ۴۴۳ میلیون دلار رسید که از افزایش ۶.۸۹ درصدی در وزن و ۱۱.۶۲ درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه سال قبل برخوردار بوده است.
رضوانی‌فر با اشاره به اینکه در ۶ ماهه نخست سال جاری ۳ قلم عمده کالاهای صادراتی شامل گاز طبیعی مایع شده با ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار، پروپان مایع شده با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و بوتان مایع شده با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است، افزود: متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی در این مدت از ۴۷۳ دلار به ۳۵۶ دلار رسیده است که نشانگر کاهش ۲۴.۵۶ درصدی است.
او ادامه داد: ۳ قلم عمده کالاهای وارداتی در این مدت به ذرت دامی با یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، گوشی‌های تلفن همراه با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و دانه سویا با یک میلیارد دلار اختصاص داشت.
رضوانی‌فر بیان کرد: متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی هزار و 729 دلار بوده که نسبت به رقم هزار و 656 دلار در ۶ ماهه سال گذشته ۴.۴۲ درصد رشد داشته است.  رئیس کل گمرک گفت: بیشترین افزایش ارزش کالاهای وارداتی در بین ۱۰ قلم عمده به ترتیب شامل روغن خام سویا با رشد ۱۸۸.۵۳ درصدی، جو با رشد ۱۳۷۴.۷۴ درصدی و گوشی‌های تلفن همراه با رشد ۱۳۴.۹۴ درصدی بوده است.
او درخصوص بیشترین کاهش ارزش کالاهای وارداتی در بین ۱۰ قلم عمده در نیمه نخست امسال، اضافه کرد: برنج با ۴۹.۷۸ درصد، گندم با ۴۹.۲۳ درصد و روغن پالم با ۱۲.۷۰ درصد بیشترین کاهش را دارا بودند. رضوانی‌فر تصریح کرد: در بین اقلام عمده کالاهای صادراتی بیشترین افزایش به لحاظ ارزش در این مدت به گاز طبیعی مایع شده با ۱۲۴.۷۹ درصد، گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده با ۴۹.۲۷ درصد و اوره با ۴۱.۱۲ درصد و بیشترین کاهش در ارزش کالاهای صادراتی به متانول با ۲۳.۵۳ درصد، پروپان مایع شده با ۱۸.۸۴ درصد و میلگرد با ۱۲.۵۷ درصد اختصاص داشته است. او مقاصد عمده کالاهای صادراتی ایرانی در این مدت را به ترتیب چین با ۶.۹ میلیارد دلار، عراق با ۴.۵ میلیارد دلار، امارات متحده عربی با ۳ میلیارد دلار، ترکیه با ۲.۴ میلیارد دلار و هند با ۱.۱ میلیارد دلار اعلام کرد. معاون وزیر اقتصاد بیان داشت: ۵ کشور عمده مبدأ کالاهای وارداتی به ترتیب شامل امارات متحده عربی با ۹ میلیارد دلار، چین با ۸.۸ میلیارد دلار، ترکیه با ۳.۳ میلیارد دلار، آلمان با ۱.۱ میلیارد دلار و هند با ۹۸۷ میلیون دلار است. رضوانی‌فر با اشاره به واردات کالاهای اساسی در نیمسال نخست سال جاری، گفت: در این مدت ۱۱ میلیون تن انواع کالاهای اساسی به ارزش ۹ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار وارد کشور شد که با اختصاص ۶۲.۴۷ درصد از وزن و ۲۹.۹۵ درصد از ارزش کل واردات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۱.۵ درصدی در وزن و کاهش ۶.۱۴ درصدی در ارزش داشته است.
او در رابطه با اقلام عمده کالاهای اساسی، اظهار داشت: ذرت، دانه سویا، روغن دانه آفتابگردان، برنج، گندم، روغن خام سویا، جو و پالم اویل اقلام عمده کالاهای اساسی وارداتی به کشور بودند که درمجموع از نظر وزنی ۵۵.۲۳ درصد و از نظر ارزشی ۱۹.۷۳ درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص دادند. رئیس کل گمرک در رابطه با آمار ترانزیت خارجی کشور در ۶ ماهه نخست سال جاری، گفت: ترانزیت خارجی کشور در این مدت با رشد ۸.۲۴ درصدی به ۷.۷ میلیون تن رسید.

برش

افزایش حضور تجار خارجی
مهدی ضیغمی،‌ رئیس سازمان توسعه تجارت درخصوص مبادلات تجاری کشور گفت: سازمان توسعه تجارت وظیفه گسترش روابط تجاری و اقتصادی را برعهده دارد و بر این اساس ما ترویج، توسعه و تمرکز را در دستور کار قرار داده‌ایم تا با استفاده از ابزارهای لازم به اهداف توسعه مبادلاتی دست پیدا کنیم. او ادامه داد: امیدواریم امسال مابین دو هزار تا سه هزار و 500 تاجر خارجی وارد کشور  شوند و از این طریق  با صادرات کالا‌هایی با ارزش افزوده ضرر‌ها جبران  شود.  ارزش صادرات کالا‌های صنعتی ما 348 دلار است. ما کالاهای صنعتی مثل گوشی تلفن همراه وارد می‌کنیم و ارزش کالا‌های صنعتی ما اصلاً پایین نیست و با کالا‌های خارجی قابل رقابت است‌. ما با کشور‌های تحریمی مانند مکزیک در حوزه  کالا‌های دارویی و پزشکی برنامه‌های صادراتی داریم.