فائزه‌سادات یوسفی/اکنون روند تحولات در قفقاز به سمتی می‌رود که عناصر خارجی به طور بی‌پرده‌ای در آن ورود پیدا کرده و در تکمیل نقش‌آفرینی‌های دیپلماتیک خود، در میدان حاضر شده‌اند. سیل کوچ آوارگان ارامنه قره‌باغ به سمت ارمنستان که تا کنون به بیش از یکصدهزار نفر رسیده است، بی‌شک مشکلات عدیده‌ای را افزون بر میزان نارضایتی از دولت نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بر دولت پدیدار می‌کند. این مهم، فرصت مناسبی برای بازیگران غربی و در رأس آن امریکا فراهم کرده که ذیل عنوان «حمایت‌های بشردوستانه و دیپلماتیک»، شکاف ایجادی بین ایروان-مسکو را پر کرده و بر تحولات حکمرانی کنند.
در همین راستا منابع ارمنستانی گزارش دادند که آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان برای انجام دور دیگری از مذاکرات با جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان عازم امریکا شد.
سفر روز دوشنبه اعضای آژانس توسعه جهانی ایالات متحده به ارمنستان که یدطولایی در نرمالیزه کردن فعالیت‌های اطلاعاتی-امنیتی سازمان سیا در پوشش برقراری دموکراسی و حمایت از مردم داشته نیز در همین راستا قرار دارد.
روز گذشته نیز، منابع خبری ارمنستان از طرح جدید حمایتی فرانسه خبر دادند. آرمن پرس به نقل از کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه نوشت: «وزارت اروپا و امور خارجه 5 میلیون یورو برای ارمنستان و ارامنه قره‌باغ اختصاص داد و من تصمیم گرفتم این کمک را به 7 میلیون یورو افزایش دهم. ما همچنین روابط دفاعی خود را با ارمنستان تقویت کرده‌ایم و کنسولگری در سیونیک باز خواهیم کرد.»
آناتولی نیز روز گذشته از گفت‌و‌گوی نمایندگان اتحادیه اروپا، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و همچنین فرانسه و آلمان در بروکسل حول محور چگونگی پیشبرد روند عادی‌سازی بین باکو و ایروان خبر داد.
منطقه سیونیک که دالان زنگزور را در خود دارد، در امتداد منطقه مورد مناقشه بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان قرار گرفته و اکنون تردیدهای عمده‌ای در فعالیت‌های بازیگران فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای در جهت تغییر ژئوپلیتیک و تهدیدات چندوجهی آن وجود دارد.
در حال حاضر، ناتو در سیاست گسترش به سمت شرق در اوکراین متوقف شده و تلاش می‌کند تا با نفوذ ژئوپلیتیکی در قفقاز، سیاست سلطه خود را دنبال کرده و فشار مضاعفی را به مسکو در جبهه دوم وارد کند و همچنین کرملین را در انزوای کامل قرار دهد؛ احساس خطری که ناظران منطقه‌ای بر کنترل آن تأکید داشته‌اند. بر همین اساس بود که اسپوتنیک به نقل از ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نوشت: «طبق اطلاعات به‌ دست آمده، واشنگتن و بروکسل از ارمنستان می‌خواهند تا از سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) خارج شود و همکاری با ناتو را تقویت کند.»
احداث کنسولگری فرانسه و حمایت‌های دفاعی اتحادیه اروپا و امریکا از ارمنستان نیز دقیقاً در همین چهارچوب قرار می‌گیرد. اکنون ناتو تلاش دارد که مسأله حضور خود را ساده‌سازی کرده و به طور محتاطانه‌ای گام بردارد. در گام اول با در اختیار قرار دادن اتاق مشاوره، نقش میانجی را بازی کرده و کنترل روند دیپلماتیک به سوی صلح را از دست همسایگان خارج کند. در گام دوم همزمان با اعتمادسازی، حضور خود در منطقه سیونیک را کلید زده و با تحت نظر گرفتن هر گونه فعالیتی از سوی دیگر بازیگران منطقه‌ای، در منطقه اختیارداری کند. در گام سوم با استعانت از مسائل مورد مناقشه چون دالان زنگزور، این منطقه را در آتش تنش و درگیری پایدار فرو برده و منافع خود را بر اساس آن تنظیم کند. در همین حال خبرها حاکی از دستگیری رئیس جمهور خودخوانده قره باغ توسط جمهوری آذربایجان است.