برای نخستین بار در 3 دهه اخیر یک هیأت سعودی وارد کرانه باختری شد
ورود ریاض به مرحله امتیازگیری از تل آویو
نایف بن بندر السدیری استوارنامه خود را تقدیم محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین کرد
حسین فاطمی
خبرنگار
در مقطعی که اخبار و گمانه‌زنی‌ها از احتمال عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان حکایت دارد، منابع خبری از ورود سفیر غیر مقیم عربستان سعودی و هیأت همراه وی به کرانه باختری با هدف تقدیم استوارنامه خود به تشکیلات خودگردان فلسطین خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، نایف بن بندر السدیری، سفیر غیر مقیم عربستان سعودی در فلسطین از طریق گذرگاه «الکرامه» از اردن وارد کرانه باختری شد. طبق این گزارش که متن آن را خبرگزاری ایسنا منتشر کرده است، این سفر دو روزه خواهد بود و قرار است، طی آن السدیری با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و محمد اشتیه، نخست‌وزیر فلسطین دیدار کند. سفیر عربستان پس از ورود به کرانه باختری با ریاض المالکی دیدار و نسخه‌ای از استوار نامه خود را تقدیم وی کرد. او (السدیری) که به‌عنوان سفیر تام الاختیار و فوق‌العاده و سرکنسول عربستان در قدس اشغالی انتخاب شده است، در سخنانی پس از این دیدار (با ریاض المالکی) گفت: «ریاض توجه زیادی به مسأله فلسطین و حل و فصل آن بر اساس قوانین بین‌المللی دارد. ما در تلاش هستیم تا کشور مستقل فلسطین را به مرکزیت قدس شرقی به‌عنوان پایتخت آن تأسیس کنیم.»
در همین حال منابع مطلع خبر دادند، سفیر عربستان همچنین قصد دارد با حسین الشیخ، دبیرکل کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) و ماجد شرف، رئیس سرویس اطلاعات کل تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار و رایزنی کند. این سفر در حالی انجام شد که پیشتر وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیه‌ای اعلام کرده بود: «از سفر نایف السدیری که طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه انجام می‌شود، استقبال می‌کنیم و آن را نقطه عطف مهمی برای تقویت روابط دوجانبه میان دو طرف و ایجاد فرصت‌های همکاری مشترک در زمینه‌های مختلف می‌دانیم.»
رادیو محلی «أجیال» هم به نقل از یک منبع فلسطینی گزارش داد که «این هیأت قرار است در اقدامی بی‌سابقه از زمان اشغال قدس در سال ۱۹۶۷، به مناسبت جشن سالروز میلاد پیامبر اسلام(ص) در مسجدالاقصی نماز اقامه کند.»
بازی سیاسی یا اختلاف جدی؟
سفر نایف بن بندر السدیری به کرانه باختری پس از آن انجام می‌شود که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هفته گذشته گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به توافقی برای عادی‌سازی روابط بین دو طرف در جریان است. اما مقامات امریکایی اشاره کرده‌اند که عادی‌سازی روابط هنوز دور از دسترس است زیرا انتظار می‌رود، شامل توافق دفاعی با واشنگتن و برنامه هسته‌ای غیرنظامی برای عربستان سعودی باشد. از جمله مسائلی که باید حل و فصل شود، مسأله فلسطین و درخواست برای احیای روند صلح است که منجر به راه‌حل دو دولتی می‌شود.
لذا هر چند که در این بین برخی ناظران، اقدام عربستان سعودی برای اعزام سفیر خود به فلسطین برای اولین بار را بی‌ارتباط به اخبار و گمانه‌زنی‌ها در خصوص احتمال عادی‌سازی روابط ریاض- تل آویو نمی‌دانند اما این را هم بیان می‌کنند که اعزام سفیر عربستان به فلسطین، نه ورود به فاز اجرایی توافق عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بلکه ورود سعودی‌ها به فاز اجرایی امتیازگیری از تل‌آویو و واشنگتن با هدف افزایش سقف خواسته‌ها و انتظارات خود و تقویت توان چانه‌زنی دیپلماتیکش خواهد بود.
البته با در نظر گرفتن شکافی که طی هشت ماه اخیر از زمان بازگشت نتانیاهو به قدرت در مناسبات امریکا و رژیم صهیونیستی روی داده است و نیز با درنظرگرفتن وضعیت بغرنج کنونی در روابط تل آویو- واشنگتن بواسطه عملکرد دولت افراطی نتانیاهو و همچنین زیر سؤال رفتن نخست‌وزیر این رژیم از منظر جهانی در سایه موضوع کودتای قضایی، برخی هنوز معتقدند که شرایط برای عادی‌سازی روابط دو طرف (عربستان و رژیم صهیونیستی) فراهم نیست.
عادی‌سازی به قیمت سقوط
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «ایران» نیز اشاره کردیم، از جمله موانع عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان که مهم‌ترین آنها هم هست، آرمان فلسطین و تشکیل یک کشور فلسطینی است. این مانع تا جایی برای نتانیاهو بحران آفرین است که برخی ناظران تأکید دارند هر گونه عادی‌سازی و دادن امتیاز از سوی نتانیاهو به سعودی‌ها در خصوص تأسیس کشور فلسطینی تا سقوط کابینه و ائتلاف حاکم و حذف کامل بی‌بی از ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی پیش خواهد رفت. لذا نخست‌وزیر این رژیم با درک خطرات و تبعات آن از پذیرش درخواست‌های ریاض در این باره سر باز زده است و اختلافات کماکان باقی است.
از سوی دیگر همچنان حملات و انتقادات جریان تندرو ائتلاف حاکم علیه نتانیاهو در این باره ادامه دارد. البته نتانیاهو در مورد اختلافات موجود در کابینه پیرامون دستیابی به توافق عادی‌سازی روابط با عربستان گفته، این توافق امنیت رژیم صهیونیستی را به خطر نمی‌اندازد و همه در توافق‌های آینده شرکت خواهند کرد. بحث‌هایی داخل کابینه وجود دارد، اما می‌توان بر موانع غلبه کرد و به موفقیت رسید.
از سوی دیگر، روزنامه هاآرتص فاش کرد که نتانیاهو اخیراً با سران ائتلاف حاکم جلسات متعددی را برگزار کرده است تا این مسأله را بررسی کند که چه گام‌هایی می‌تواند در راستای منافع فلسطینی‌ها بردارد و دل عربستان را به دست آورد و در عین حال این اقدامات منجر به برچیده شدن کابینه‌اش نشود.
این روزنامه نوشت: در این جلسات بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی و ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی این رژیم تأکید کردند که با هیچ اقدامی که بتواند راه را برای تشکیل کشور فلسطین هموار کند، موافقت نخواهند کرد.
یک منبع در حزب قدرت یهود به ریاست اسموتریچ گفت، نه توافق اسلو ۲ خواهد بود و نه اسلو ۳. مسئولان حزب اخیراً به نتانیاهو گفته‌اند که اقدامات سیاسی را که به‌عنوان بخشی از روند عادی‌سازی روابط با عربستان که منجر به تشکیل کشور فلسطین شود، قبول نمی‌کنند.
یک منبع در این حزب به هاآرتص گفته است، تا زمانی که مطالبات فلسطینی‌ها با منطق اسلو برای ساختن کشور فلسطین تلاقی داشته باشد، حزب قدرت یهود هیچ‌گونه حمایتی از نتانیاهو نخواهد کرد و این حزب با چنین اقدامی مخالفت خواهد کرد. حزب قدرت یهود همچنین با توقف شهرک‌سازی در کرانه باختری و مداخله تشکیلات خودگردان فلسطین در اعمال قوانین ساخت و ساز بدون مجوز در این منطقه مخالفت می‌کند.