مازیار شریف‌کیان
خبرنگار

ارزیابی‏ها نشان می‏دهند در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، از 22 میلیون مردی که در جمعیت فعال قرار داشته‏اند، 90 درصد از آنها مشغول به کار بوده‏اند. به عبارتی تعداد مردانی که در بهار امسال شغل داشته‏اند، 20‌میلیون‌نفر بوده است.
بررسی داده‏های مرکز آمار از بازار کار در بهار امسال نشان می‏دهد که جمعیت مردان شاغل از جمعیت فعال مثل سال 1401، با افزایش مواجه شده است. به معنای دیگر روند پایداری اشتغال در مردان که در سال 1401 آغاز شده در بهار امسال نیز تداوم داشته است.
در بهار امسال، نرخ بیکاری به 8.2 درصد رسید که نسبت به بهار سال گذشته و در دو دهه اخیر بی‏سابقه بوده است. از طرفی در این بازه زمانی، نرخ مشارکت اقتصادی یا همان نرخی که نشان می‏دهد، چه تعداد افراد شاغل یا تمایل به کار دارند، با رشد مواجه شده و به 41.2 درصد رسید.
بر پایه این داده‏های مرکز آمار ایران در فصل بهار امسال از وضعیت بازار کار، فضای کسب و کار بهبود یافته و همین امر بر کاهش نرخ بیکاری و تمایل نیروی انسانی برای ورود به بازار کار افزایش یافته است. اشتغال زنان و مردان نیز با افزایش مواجه شده است.
وضعیت اشتغال مردان
بررسی ها نشان می‏دهد که ماندگاری اشتغال در مردان که در زمستان سال گذشته، حدود 90 درصد بوده، در بهار امسال نیز تداوم داشته و در این بهار، از تعداد 22 میلیون مردی که در جمعیت فعال قرار داشته‏اند، بیش از 90 درصد یعنی 20 میلیون نفر مشغول به کار بوده‏اند.
این موضوع بیانگر این است که تقاضای بازار کار برای مردان بیشتر شده و بستر لازم برای ورود این گروه جنسی به کسب‌و‌کارها فراهم شده است. نشان به آن نشان که در این دو سال اخیر فضای اشتغال صنعتی بهبود یافته و از طرفی نیروی ماهر با افزایش مراکز مهارت آموزی نیز رشد یافته است.
یافته ها از داده‏های مرکز آمار نشان می‏دهد که نرخ مشارکت مردان در بهار سال گذشته 68 درصد بوده که این میزان با افزایش 0.3 درصد به 68.3 درصد رسیده است. به عبارتی از مجموع 32 میلیون مردی که در سن کار قرار داشته‏اند، در بهار امسال، 20 میلیون نفر از آنها دارای شغل بوده‏اند. این میزان سهم 62.5 درصدی را به خود اختصاص داده است. به عبارتی 62.5 درصد از کل مردان در سن کار، (جمعیت 15 ساله و بیشتر) برایشان شغل فراهم شده است.

وضعیت اشتغال زنان
در همین بازه زمانی زنان نیز با رشد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ مشارکت اقتصادی مواجه شده‏اند.
داده‏های مرکز آمار نشان می‏دهد که در بهار امسال نسبت به سه ماهه اول سال گذشته، مشارکت اقتصادی زنان با افزایش 0.3 درصد به 14.1 درصد رسیده است. بهار سال گذشته این نرخ در ایستگاه 13.8 درصد بود.
در بهار امسال، 4 میلیون و 500 هزار زن در گروه جمعیت فعال قرار داشته‏اند، یعنی این تعداد یا شاغل بوده یا به یافتن کار تمایل داشته‏اند. از این تعداد، 3 میلیون و 200 هزار نفر از آنها شاغل شده‏اند. یعنی 71 درصد از زنان در گروه جمعیت فعال شاغل شده‏اند.
سه شاخص «نرخ اشتغال»، «نرخ بیکاری» و «نرخ مشارکت» می‏توانند تصویری کلی از وضعیت نیروی کار در کشور ارائه دهند.
نرخ اشتغال از نسبت جمعیت شاغل بر کل جمعیت در سن کار (15 سال و بیشتر) به دست می‏آید و نشان‏دهنده درصدی از افراد در سن کار است که در زمان آمارگیری مشغول به کار بوده‏اند. برای محاسبه نرخ بیکاری، جمعیت افراد بیکار را بر جمعیت فعال اقتصادی تقسیم می‏کنند. به طور خلاصه، در تعاریف مرکز آمار فردی بیکار محسوب می‏شود که در زمان آمارگیری فاقد کار بوده و از سه هفته قبل از آن در جست‏و‏جوی کار باشد و یا حتی در صورت نداشتن شغل، متمایل به کارکردن باشد؛ به طوری که اگر شغل مناسبی برای او پیدا شود مشغول به کار می‏شود. نرخ مشارکت، نسبت جمعیت فعال (جمع شاغلین و بیکاران) از کل جمعیت در سن کار است. این نسبت نشانگر درصدی از افراد در سن کار است که یا شاغل‏اند و یا به دنبال کار می‏گردند.

برش

روند نرخ بیکاری زنان و مردان
نرخ بیکاری مردان در بهار سال گذشته و بهار امسال زیر 10 درصد بوده اما نرخ بیکاری زنان در این بازه زمانی بالاتر از 14 درصد بوده است. به عبارت دیگر، نرخ بیکاری مردان از 7.8 درصد در بهار سال 1401 به 6.8 درصد در بهار سال 1402 رسیده است. در حالی که نرخ بیکاری زنان از 16.1 درصد در بهار سال گذشته تا رقم 14.8 درصد در بهار امسال کاهش یافته است.