یوسف حیدری
گزارش نویس

کمتر از دو هفته دیگر به شروع سال تحصیلی جدید باقی مانده و خیلی از خانواده‌ها این روزها برای خرید کیف و کفش و لوازم التحریر، بازار و مراکز خرید را بالا و پایین می‌کنند. خرید وسایل و لباس مناسب، دغدغه خیلی از خانواده‌هاست، اما ای کاش همه دغدغه‌ها به این چیزها ختم می‌شد. گرفتن سرویس برای رفت و آمد به مدرسه و پرداخت هزینه‌های سرسام‌آور سرویس مدرسه به یکی از کابوس‌های خانواده‌ها تبدیل شده است. افزایش سرسام‌آور نرخ سرویس مدارس در سال جدید صدای بسیاری از اولیای دانش‌آموزان را درآورده است. اوایل شهریور ماه، اعضای شورای شهر تهران افزایش ۴۵ درصدی نرخ سرویس مدارس در سال تحصیلی جدید را تصویب کردند. جعفر تشکری‌هاشمی یکی از اعضای شورای شهر با اشاره به اینکه شورا مبلغ پیشنهادی وزارت کشور را 5 درصد کاهش داده است، گفت: کارگروه ماده ۱۸ از سوی وزارت کشور وضعیت نرخ سرویس مدرسه را بررسی کرده و به شهرداری پیشنهاد داد که ۵۰ درصد افزایش نرخ داشته باشند، اما با توجه به اینکه افزایش نرخ نمی‌تواند بیشتر از نرخ تورم باشد، پیشنهاد افزایش نرخ را به ۴۵ درصد کاهش داده‌ایم، البته این مبلغ تابع مسافت، وضعیت ترافیک منطقه، شیب‌دار بودن سطح منطقه است و دقت این نرخ‌بندی‌ها بر اساس منطقه‌بندی آموزش و پرورش انجام شده است.
با تصویب این نرخ باید در سال جدید تحصیلی شاهد ترافیک سنگین صبحگاهی به دلیل حضور والدینی باشیم که فرزندان‌شان را به مدرسه می‌برند. این واقعیتی است که پلیس راهنمایی و رانندگی هر سال به آن اشاره می‌کند و یکی از راه‌های کاهش بار ترافیکی استفاده از سرویس مدرسه است، اما با افزایش سنگین نرخ سرویس مدارس بسیاری از اولیای دانش‌آموزان ترجیح می‌دهند با خودرو خودشان، آنها را به مدرسه ببرند.
محمدرضا پدر دو دانش‌آموز است و امسال قید گرفتن سرویس مدرسه را زده است. می‌گوید با محاسبه او اگر خودش بچه‌ها را به مدرسه ببرد هزینه‌اش تقریباً نصف می‌شود. او ادامه می‌دهد: «پسر بزرگم کلاس دوم ابتدایی و پسر کوچکم اول ابتدایی است. من و همسرم شاغل هستیم و بچه‌ها را در مدرسه غیرانتفاعی ثبت‌نام کرده‌ایم، البته هر مدرسه شهریه خودش را دارد و معمولاً تابع قوانین آموزش و پرورش هم نیستند. سال قبل برای پسر بزرگم سرویس گرفتم. با توجه به اینکه صبح‌ها خودم او را به مدرسه می‌بردم مسئولان مدرسه قبول نکردند نصف هزینه سرویس را بپردازم و همه آن را گرفتند. امسال وقتی برای ثبت‌نام سرویس رفتم، اعلام کردند با توجه به نرخ مصوب 45 درصد افزایش برای هرکدام از بچه‌هایم باید15 میلیون تومان برای سرویس مدرسه بپردازیم. پرداخت 30 میلیون تومان از عهده من و همسرم خارج است. محل کار همسرم چند خیابان با مدرسه فاصله دارد و ارزش ندارد برای این فاصله کم با این مبلغ سرویس بگیریم. معمولاً با مترو به محل کار می‌رفتم اما از اول مهر با ماشین بچه‌ها را به مدرسه می‌برم و از آنجا به محل کارم می‌روم. بعد از ظهر هم همسرم با تاکسی اینترنتی بچه‌ها را از مدرسه به خانه می‌برد.»
زن با ناراحتی از حیاط مدرسه بیرون می‌آید. عجله دارد زودتر به خانه برسد. برگه ثبت‌نام سرویس مدرسه را نشان می‌دهد و می‌گوید اگر مجبور نبودم ثبت‌نام نمی‌کردم. «سال‌هاست از مادر بیمارم مراقبت می‌کنم. دخترم کلاس چهارم است و با توجه به مسافت دور مدرسه نمی‌توانم او را هر روز به مدرسه ببرم. باید هر لحظه کنار مادرم باشم. همسرم در عسلویه کار می‌کند و سه هفته آنجاست و یک هفته کنار ما. هر سال با سختی زیاد و پس‌انداز برای دخترم سرویس مدرسه می‌گیرم. امسال وقتی اعلام کردند نسبت به سال گذشته نرخ سرویس مدرسه 45 درصد افزایش پیدا کرده شوکه شدم. وقتی حقوق کارگران نسبت به سال گذشته 27 درصد افزایش پیدا کرده بر چه مبنا و اصول، نرخ سرویس مدرسه باید 45 درصد افزایش پیدا کند. به ما گفتند باید برای سرویس 12 میلیون تومان پرداخت کنیم. این پول را هم یکجا باید بپردازیم. اگر مجبور نبودم قبول نمی‌کردم ولی چاره‌ای ندارم.»
ابراهیم هم دل پری از افزایش نرخ سرویس مدرسه دارد و می‌گوید: «فاصله مدرسه تا خانه یک کوچه است اما برای همین فاصله کم 10 میلیون تومان برای سرویس می‌گیرند. من و همسرم شاغل هستیم و پسرم بعد از مدرسه با سرویس به خانه مادربزرگش می‌رود. از آنجایی که برای مادرهمسرم سخت است پسرم را از مدرسه بیاورد تصمیم گرفتیم امسال هم سرویس بگیریم. با وجود اینکه صبح‌ها خودم پسرم را مدرسه می‌برم اما برای برگشت 10 میلیون تومان هزینه سرویس از ما گرفتند. واقعاً این مقدار پول آن هم برای این فاصله کم منطقی نیست. راننده سرویس مدرسه هم معمولاً خود اولیای دانش‌آموزان یا مسئولان مدرسه هستند که یکی از آنها پیمانکار می‌شود و در سامانه آموزش و پرورش ثبت‌نام می‌کند. با وجود اینکه امسال یکی از تاکسی‌های اینترنتی امکان گرفتن خودرو برای سرویس مدرسه ارائه داده است اما من و برخی از خانواده‌ها کمتر به این نوع سرویس‌ها اعتماد می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم راننده‌ای را که پسرم با آن به مدرسه می‌رود و برمی‌گردد، بشناسیم. از طرف دیگر سرویس مدارس معمولاً بچه‌ها را داخل حیاط مدرسه سوار می‌کند و همه آنها را می‌شناسد اما سرویس تاکسی اینترنتی بچه‌ها را نمی‌شناسد. با وجود اینکه شورای شهر اعلام کرده است هزینه سرویس مدرسه به مسافت و دور یا نزدیک بودن مدرسه بستگی دارد اما مدرسه پسرم می‌گوید قیمتی که در نظر گرفته‌اند ثابت است. تعداد بچه‌هایی هم که سوار ماشین می‌کنند معمولاً بیشتر از حد مجاز است. با وجود اینکه شواری شهر، تعداد مسافران سرویس مدارس را سه نفر اعلام کرده اما برخی از راننده‌ها به بهانه اینکه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی جثه کوچک‌تری دارند 4 یا 5 نفر از آنها را با یک ماشین جابه‌جا می‌کنند.»
آقا رضا سرایدار مدرسه است. هر روز صبح جلو در آهنی بزرگ مدرسه می‌ایستد تا در ماشین اولیایی که دخترشان را به مدرسه می‌آورند، باز کند. می‌گوید به خاطر بالا بودن هزینه سرویس مدرسه خیلی از اولیا، بچه‌ها را با ماشین‌ شخصی‌شان به مدرسه می‌آورند. حرف‌های او از ترافیک سنگینی که در خیابان کامرانیه به خاطر پیاده یا سوار شدن دانش‌آموزان به وجود می‌آید، جالب است. او می‌گوید: «من سواد زیادی ندارم اما می‌دانم برای کم شدن ترافیک شهر و حتی کم شدن آلودگی و زحمت ما رفت و آمد بچه‌ها به مدرسه با سرویس خیلی بهتر است. صبح‌ها خیلی از بچه‌ها با ماشین پدر یا مادرشان به مدرسه می‌آیند. صبح زود اینجا می‌ایستم تا در کمترین زمان بچه‌ها را از ماشین پیاده کنم. با این کار حداقل بار ترافیکی این خیابان کمتر می‌شود. با هر توقف ماشین برای پیاده شدن دانش‌آموز، ماشین‌های زیادی در ترافیک می‌مانند و بار ترافیکی تا پایین خیابان کامرانیه هم کشیده می‌شود. ظهر هم که مدرسه تعطیل می‌شود وضعیت بدتر می‌شود، اما سرویس مدرسه داخل حیاط بچه‌ها را پیاده و سوار می‌کند و برای ما هم خیلی راحت‌تر است. این بچه‌ها امانت هستند و من باید هر لحظه مراقب باشم که خدای‌ناکرده در خیابان تصادف نکنند.»
دوران تحصیلی خیلی از بچه‌های دهه 60 و 70 داشتن سرویس برای رفت و برگشت به مدرسه مفهومی نداشت و حتی بسیاری از آنها خودشان به مدرسه می‌رفتند و ظهر یا عصر به خانه برمی گشتند، اما با تغییر فرهنگ خانواده‌ها و امکانات رفاهی، امروز خیلی از دانش‌آموزان همراه والدین یا با سرویس به مدرسه می‌روند، اما در این میان به نظر می‌رسد شورای شهر به‌عنوان متولی قیمت‌گذاری سرویس مدارس نتوانسته است گامی در جهت استفاده بیشتر خانواده‌ها از سرویس مدارس و به تبع آن کاهش ترافیک و آلودگی هوا بردارد.

بــــرش

دوران تحصیلی خیلی از بچه‌های دهه 60 و 70 داشتن سرویس برای رفت و برگشت به مدرسه مفهومی نداشت و حتی بسیاری از آنها خودشان به مدرسه می‌رفتند و ظهر یا عصر به خانه برمی گشتند، اما با تغییر فرهنگ خانواده‌ها و امکانات رفاهی، امروز خیلی از دانش‌آموزان همراه والدین یا با سرویس به مدرسه می‌روند.