استراحت در نزدیکترین موکب به حرم سید الشهدا (ع)
زنان تل زینبیه
مرسانا حیدری
گزارش نویس
به موکب آب خوش آمده‌اید. نوشته ورودی موکب توجه ما را جلب می‌کند. اینجا موکب اختصاصی بانوان است و زنان زوار بعد از مسافت طولانی نجف تا کربلا خستگی راه را در این موکب از تن بیرون می‌کنند. اینجا شغل و پست و مقام معنا ندارد. همه خادم‌الحسین هستند. از پزشک و وکیل تا زن خانه‌دار و خیاط و دختر نوجوانی که جز پذیرایی ساده از زوار کار دیگری بلد نیست. زنان زائر همراه با فرزندان خردسال برای یک روز میهمان موکب بانوان می‌شوند. در طول مسیر هم موکب‌های بانوان همچنان فعال هستند اما انگار این موکب در تل زینبیه و روبه‌روی گنبد طلایی سیدالشهدا(ع) صفای دیگری دارد.
دو سالی می‌شود که با ابتکار ستاد عتبات و عالیات موکب‌های ویژه بانوان در مسیر راهپیمایی عظیم اربعین برپا می‌شود؛موکب‌هایی که مدیریت آن برعهده زنان است. همه برای این روزها لحظه‌شماری می‌کنند؛ روزهایی که قرار است گرد و غبار پای زائران را سرمه چشمان‌شان کنند و برای ساعتی هم که شده خستگی راه را از تن‌شان بگیرند.
حضور زنان در مراسم پیاده‌روی اربعین پرشکوه‌تر از سال‌های قبل است. می‌گویند اربعین یعنی دیدار دوباره خواهر و برادر بعد از 40 روز فراق. حالا زنان و دختران با پای پیاده مسیری را می‌روند که سال 61 هجری حضرت زینب(س) برای دیدار دوباره با پیکر بی‌سر برادرش طی کرد. حالا همه می‌خواهند برای امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) خواهری کنند. زن کودک‌اش را در آغوش می‌گیرد و کالسکه را جمع می‌کند. روبه‌روی گنبد امام حسین(ع) سلام می‌دهد و اشک می‌ریزد. اینجا همه چیز در دست زنان است. از مدیریت و پذیرایی تا درمان و مشاوره و ماساژ. نوای نوحه فضای اطراف موکب را پر می‌کند و هر کسی گوشه‌ای از موکب برای خودش خلوت می‌کند. چند زن که چادر عربی به سر دارند از راه می‌رسند و زیر خنکای نسیم کولر گازی استراحت می‌کنند. خانم دکتر با لبخند سراغ‌شان می‌رود و جویای حال‌شان می‌شود. بعد از معاینه برای یکی از آنها سرم تجویز می‌کند و سراغ بقیه زوار می‌رود. بلندگوی موکب روشن می‌شود و گوینده با معرفی دکتر لیلا اسدی متخصص سلامت باروری دانشگاه علوم پزشکی تهران از زنان زوار که در زمینه بیماری‌های زنان و همچنین بارداری مشاوره نیاز دارند، می‌خواهد تا به اتاق انتهای موکب مراجعه کنند. خانم دکتر با حوصله سؤالات پزشکی را جواب می‌دهد و برای مواردی که نیاز است، دارو می‌دهد. می‌گوید خدمت به زوار خستگی ندارد و شیرین‌ترین لحظه‌های طبابت اینجا سپری می‌شود: «اینجا خادم پزشک هستم و به عشق امام حسین(ع) و خدمت به زوار اینجائیم. در پزشکی قسم می‌خوریم در هر شرایطی به مردم خدمت کنیم و در این راه ملیت و جایگاه بیمار برای ما فرقی ندارد. حالا چه جایی بهتر از راهپیمایی اربعین و کنار بارگاه نورانی امام حسین(ع). من و 5 پزشک دیگری که در این موکب هستیم با عشق به زوار خدمت می‌کنیم. با توجه به تخصصی که دارم سعی می‌کنم به زنان زوار در زمینه بیماری‌های زنان و همچنین فرزندآوری مشاوره بدهم. البته بیشتر مراجعه‌کنندگان کسانی هستند که به‌دلیل پیاده‌روی طولانی پاهایشان تاول زده یا به‌دلیل گرمازدگی افت فشار پیدا کرده‌اند. تاول پاها را درمان می‌کنیم و با سرم‌تراپی سعی می‌کنیم فشارخون را کنترل کنیم. من و همکارانم در سه شیفت در موکب آب به کسانی که نیاز به خدمات پزشکی دارند، خدمت می‌کنیم. باور کنید هرچه به اربعین نزدیک می‌شویم، بیشتر دلمان برای اینجا که قطعه‌ای از بهشت است، تنگ می‌شود.»
با ورود هر زائر و بررسی گذرنامه، نام او در دفتر بزرگی ثبت می‌شود و بعد از گرفتن پتو و بالش و وسایل بهداشتی هر کدام گوشه‌ای از موکب را برای استراحت انتخاب می‌کنند. کمی آن طرف‌تر دختر جوانی پاهای تاول زده زائران را کرم می‌زند و ماساژ می‌دهد. دومین سالی است که برای خدمت به زوار آمده و معتقد است در زندگی هیچ وقت این‌طور شرایطی فراهم نمی‌شود که به 2 هزار زائر امام حسین(ع) بتوانی خدمت کنی. آنا سلیمانی وکیل دادگستری است اما اینجا با پرونده و دادخواست سر و کار ندارد. می‌گوید: «اینجا با پاهای خسته و چشمانی که از شوق دیدن بارگاه امام حسین(ع) و برادرش نمناک می‌شود، کار دارم. سال گذشته 12 روز مانده به اربعین به این موکب آمدم. موکب آب در تل زینبیه قرار دارد و همه خدماتی که به زوار انجام می‌شود، توسط بانوان است. این طرف موکب، خیمه‌گاه است و روبه‌رو هم گنبد سیدالشهدا(ع). ستاد عتبات عالیات دو هفته زودتر موکب را آماده می‌کنند و تیم بانوان برای خدمات اینجا می‌آیند. همه بانوان پای کار هستند و اینجا شغل و تحصیلات و جایگاه اهمیتی ندارد. همه با افتخار خودشان را خادم‌الحسین(ع) می‌دانند. تا چهار روز مانده به اربعین زنان زوار تا 48 ساعت در این موکب اسکان داده می‌شوند ولی روزهای منتهی به اربعین به‌دلیل ازدحام زیاد 24 ساعت می‌توانند در این موکب بمانند. با توجه به اینکه اینجا آخرین منزلگاه قبل از ورود به حرم امام حسین(ع) است، زنان زوار دوست دارند در نزدیکی حرم اسکان پیدا کنند.»
با رسیدن کامیون همه دست به کار می‌شوند. بانوان خادم کنار کامیون به صف می‌شوند و لوازم بسته‌بندی شده بهداشتی را تا انبار موکب دست به دست می‌کنند. گوشه‌ای از موکب به کودکان اختصاص پیدا کرده و خانم معلم با صبر و حوصله برای بچه‌ها قصه‌های قرآنی می‌گوید. آنا سلیمانی به وسایل بازی و کتاب‌هایی که خانم معلم با خودش به اینجا آورده، اشاره می‌کند و می‌گوید: «خیلی از زنان زوار با کودکان‌شان به این سفر معنوی می‌آیند و دوست دارند در موکب‌ها برای چند دقیقه هم که شده فارغ از کودک‌شان استراحت کنند. در موکب آب شرایطی فراهم شده تا آنها بچه‌ها را به این قسمت بسپارند و استراحت کنند. خانم معلم با خودش کتاب قصه و وسایل بازی می‌آورد و ساعت‌ها با بچه‌ها بازی می‌کند. با بچه‌ها کاردستی درست می‌کنند و از کودکی ائمه‌اطهار برای آنها قصه می‌گوید. اینجا هر کسی هر کاری که از دست‌اش برمی‌آید انجام می‌دهد. من وکیل هستم ولی اینجا کسی دنبال شکوائیه یا دادخواست نیست. من پاهای خسته زوار را ماساژ می‌دهم. حضور دختران دهه هشتادی بسیار چشمگیر است. عشق به امام حسین(ع) مرز ندارد و از کشورهای مختلف برای زیارت و شرکت در راهپیمایی اربعین می‌آیند. سال قبل دو خواهر جوان ایرانی که ساکن آلمان بودند و در رشته دندانپزشکی تحصیل می‌کردند، میهمان موکب ما بودند. دو دختر دهه هشتادی برای اسکان به موکب ما آمده بودند و می‌گفتند ما هنری نداریم ولی می‌توانیم موهای شما را ببافیم تا در این گرما کمتر اذیت شوید. زن جوانی چرخ خیاطی‌اش را اینجا آورده تا لباس یا چادرهایی را که پاره می‌شوند بدوزد. باور کنید هر سال برای رسیدن اربعین و خدمت به زوار لحظه‌شماری می‌کنم.»
زهرا سعیدی مدیر بزرگترین موکب بانوان کنار در ورودی مشغول خوشامدگویی به زوار است. می‌گوید سختی مسیر پیاده‌روی اربعین برای بانوان بیشتر از مردان است و شاید کسی به اندازه ما متوجه این سختی‌ها نباشد. ما وظیفه داریم به آنها خدمت کنیم و اینجا باید شایسته یک زن مسلمان باشد. تعداد زنانی که به پیاده‌روی اربعین می‌آیند کمتر از مردان نیست و سختی‌های راه برای آنها بیشتر است. امسال در موکب آب 6 پزشک خدمت‌رسانی می‌کنند و با توجه به اینکه اینجا آخرین منزلگاه برای استراحت است، سعی می‌کنیم امکانات لازم و مناسب و لوازم بهداشتی را در اختیار زنان زوار قرار دهیم. کسانی که اینجا خدمت می‌کنند هر کدام با نیت و اعتقاد اینجا می‌آیند چون در غیر این صورت نمی‌توانی گرمای 55 درجه را در حالی که چادر و مقنعه به سر داری تحمل کنی.»
لحظه خداحافظی می‌رسد و زنان زواری که از دو روز قبل در موکب آب اسکان داشتند برای برگشت به ایران آماده می‌شوند. زوار از خادمان موکب خداحافظی می‌کنند و آنها را در آغوش می‌کشند. حرف آخر همه به این جمله ختم می‌شود؛ «ان‌شاءالله اربعین سال دیگه بازهم میزبان شما باشیم.»
بــــرش
همه بانوان پای کار هستند. اینجا شغل و تحصیلات و جایگاه اهمیتی ندارد. همه با افتخار خودشان را خادم‌الحسین(ع) می‌دانند. تا چهار روز مانده به اربعین زنان زوار تا 48 ساعت در این موکب اسکان داده می‌شوند ولی روزهای منتهی به اربعین به‌دلیل ازدحام زیاد 24 ساعت می‌توانند در این موکب بمانند. با توجه به اینکه اینجا آخرین منزلگاه قبل از ورود به حرم امام حسین(ع) است، زنان زوار دوست دارند در نزدیکی حرم اسکان پیدا کنند.