مسعود شکرانی
رئیس کمیسیون تأمین تجهیزات فناوری سازمان نصر تهران

 اعضای سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران و بخصوص کمیسیون تأمین تجهیزات فناوری این سازمان از شنیدن خبر افتتاح گمرک تخصصی فاوا از سوی دولت سیزدهم در این ماه بسیار خوشحال بوده و از این اتفاق استقبال می‌کنند و آن را به نفع اکوسیستم فناوری کشور می‌دانند.
در گمرکات معمول کشور کارشناسانی که در این سیستم فعالیت می‌کنند، همه اقلام از لاستیک گرفته تا تجهیزات فنی حوزه فناوری را باهم کارشناسی می‌کنند، این در حالی است که تجهیزات فنی و رایانه‌ای و حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیاز به کارشناسی تخصصی کالا از سوی کارشناسان خبره دارد.
به‌عنوان نمونه یکی از تجهیزاتی که در حوزه فاوا کاربرد دارد و وارد کشور می‌شود، سوئیچ است. اگر سوئیچ وارداتی برای استفاده در شبکه باشد این کالا باید از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بررسی شود ولی در این میان کالاهای وارداتی دیگر از این شاخه مانند سن سوئیچ، KVM سوئیچ و سوئیچ‌هایی برای میزهای رژی کانفیگ در صداوسیما و غیره وجود دارد و وارد کشور می‌شود. هر کدام از این نمونه‌های مطرح شده با اینکه نام مشابهی دارند اما کاربردهای متفاوتی داشته و موضوع دیگری هستند. این در حالی است که کارشناسان با مشاهده کلمه سوئیچ، همه آن کالاها را به‌عنوان یک کالا «سوئیچ» حساب کرده و یک روش را برای ترخیص آن کالاها اجرایی می‌کنند در صورتی که هرکدام از کالاها مقوله‌های جدایی هستند و هرکدام باید با یک شیوه بررسی کارشناسی شده و تعرفه و ترخیص آن لحاظ شود.
 نمونه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که برخی کالاهای وارداتی با نام‌های متفاوت از سوی شرکت‌های تولید کننده دنیا تولید می‌شود. به‌عنوان مثال یک شرکت که سن سوئیچ ای بی‌ام را تولید می‌کند نام سوئیچ را روی آن درج نمی‌کند و بجای آن از عبارت «ابزار ذخیره‌سازی نت ورکینگ» استفاده می‌کند در صورتی که همان سوئیچ است. ولی کارشناس به‌دلیل نداشتن تخصص نمی‌تواند این موضوع را تشخیص دهد بنابراین اظهار غلط را ثبت می‌کند. این در حالی است که واردکننده باید کلی زمان صرف کند تا اثبات کند که کالای وارداتی همان سن سوئیچ است و تنها دارای نام متفاوتی است.
این تنها نمونه‌هایی از چالش‌هایی است که در گمرکات عادی و معمولی برای حوزه ارتباطات و فناوری پیش می‌آید. بنابراین با تخصصی شدن گمرک برای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، کارشناسان مجازی حذف می‌شوند و کارها سرعت داده می‌شود. سازمان نظام صنفی رایانه‌ای هم آمادگی دارد کارشناسانی که در گمرک تخصصی فاوا فعالیت می‌کنند، آموزش دهد.
تخصصی شدن گمرک تبعات مثبت دیگری هم دارد. این گمرک به‌صورت ویژه از قاچاق کالا از کانال رسمی در حوزه فاوا جلوگیری می‌کند. البته مشروط براینکه بتوان سایر گمرکات کشور بخصوص گمرک اروند کنار و بندر لنگه را هم کنترل کرد. همچنین وجود امکانات انبارش و فضای تولید در منطقه ویژه اقتصادی پیام، موجب تحول در روند تولید و گردش پول و ایجاد ارزش افزوده مناسب برای شرکت‌ها و فعالان این حوزه می‌شود.