جوابیــه
جوابیه دانشگاه آزاد به مطلب «آزاد؛ حتی از شفافیت»
روزنامه ایران در تاریخ ۲۳ مرداد ماه در صفحه ۱۷ مطلبی با عنوان «آزاد؛ حتی از شفافیت» منتشر کرد که درباره ضرورت شفاف‌سازی مالی دانشگاه آزاد اسلامی بود. مطالبه‌ای که بارها مطرح شده اما پاسخ شفافی به آن داده نشده است. دانشگاه آزاد اسلامی جوابیه‌ای در ارتباط با گزارش روزنامه ایران ارائه کرده است که «متن کامل» آن را در ادامه می‌خوانید.
جناب آقای محمدحسن روزی‌طلب
مدیر مسئول محترم روزنامه ایران
سلام علیکم
احتراماً پیرو انتشار گزارشی در شماره ۸۲۵۵ به تاریخ ۱۴۰۲/۰۵/۲۳ روزنامه ایران تحت عنوان «آزاد؛ حتی از شفافیت» بایسته است مطابق با ماده ۲۳ قانون مطبوعات کشور، متن جوابیه ذیل را عیناً در صفحه ۱۷ (اجتماعی) روزنامه ایران منتشر کنید.
جهت تنویر افکار عمومی و مخاطبان محترم روزنامه ایران به اطلاع می‌رساند:
«انتشار خبر کذب درباره دانشگاه آزاد در شأن روزنامه دولت انقلابی نیست»
خداوند متعال در آیه ۸ سوره مائده می‌فرماید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا کونُوا قَوَّامِینَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا یجْرِمَنَّکمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَی أَلَا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَی وَاتَّقُوا‌الله إِنَّ‌الله خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! همواره برای خدا با تمام وجود قیام کنید و به انصاف و عدالت گواهی دهید و هرگز دشمنی با قومی، شما را به بی‌عدالتی وادار نکند. به عدالت رفتار کنید که به تقوا نزدیک‌تر است و از خداوند پروا کنید که همانا خدا به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.
آنچه در این گزارش از سوی نگارنده نوشته شده است، نه تنها قواعد حرفه‌ای روزنامه‌نگاری در آن رعایت نشده و اطلاعات نادرست و غلط‌انداز زیادی در آن دیده می‌شود، بلکه از حداقل‌های شناختی و عقلانی هم در جمع‌آوری و انتخاب مطالب برخوردار نیست.
فارغ از محتوای ادعایی، جای تأسف است که به ادعاهایی پوچ، نادرست و مطالبی که بعضاً از سوی افراد مغرض با رویکردهای دانشگاهی مطرح شده، رنگ و لعابی جدید داده و آن را از تریبون‌های رسمی منتشر می‌کنند. نگرانی اصلی در جایی است که افکار عمومی روزی تصور کند سایر مطالبی که از این دسته رسانه‌ها با نام و نشان طرح می‌شود نیز به همین اندازه مغرضانه و عاری از واقعیت باشد. بدیهی است انتقاد مطبوعات بسیار شیرین و مفید است. اگر می‌خواهند به مصاف منتقدان بروند، شایسته است از مقالات سفارشی که بدون زحمت از مطالب دیمی سوخته و نادرست که پیش‌تر هم تکذیب شده، بهره نگیرند و اگر پاسخی منطقی به نقدهای مطرح شده دارند از تریبون معتبر به جای کانال‌هایی که عمدتاً از سوی دشمنان حمایت می‌شوند، بهره گیرند و بدانند با دستمال کثیف نمی‌توان شیشه را پاک کرد. با این حال اجمالاً و در ادامه برای تنویر افکار عمومی به برخی از این موارد نادرست ادعایی اشاره می‌شود.
توضیح درباره حقوق رئیس دانشگاه آزاد
ابتدای گزارش ادعای بدون سندی مطرح می‌شود که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دکتر طهرانچی حقوق حدود ۴۵ میلیون تومانی دریافت می‌کند. این بخش از گزارش احتمالاً متأثر از خبری مربوط به سال ۱۳۹۹ است که همان موقع تکذیب شد. البته اگر اندکی دقت به خرج داده و نگاهی به فیش حقوقی منتشر شده در همان سال انداخته شود، مشخص است فیش منتشر شده یک عدد کلی مربوط به سه سال حقوق ایشان است که تنظیم‌کننده خبر آن را به تعداد ماه‌های یک سال تقسیم کرده است. البته این نوع از اشتباه و اشتباهاتی که در این گزارش دیده می‌شود حاصل‌عدم آشنایی حداقلی با فضای دانشگاه و دانشگاهیان کشور است. چرا که اگر تنها از یک استاد دانشگاه دولتی درباره حقوق استادان در آن سال‌ها پرسیده شود، کذب بودن مطلب آشکار خواهد شد.
به هر ترتیب توصیه می‌شود نویسندگان چنین نقدهایی، حداقل ارتباط با جامعه دانشگاهی را برقرار کرده و کمی در جریان امور قرار بگیرند تا از بی‌آبرو شدن خود و رسانه متبوع‌شان جلوگیری کنند. مگر می‌شود استاد دانشگاه دولتی بیش از حد قانونی حقوق بگیرد؟ حقوقی که دولت آن را محاسبه کرده و واریز می‌کند. ضمناً حق مدیریت دانشگاه آزاد طبق حق مدیریت در دانشگاه تهران تعیین می‌شود که این مصوبه هیأت امنا نیز قابل دسترسی از دو عضو دولتی وزرای محترم علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. این‌عدم ناآگاهی در تنظیم خبری دستمایه نشر و ترویج اخبار کذب است که با رسالت خبری یک رسانه مغایرت دارد.
موضوع محوری این گزارش، اما در ظاهر مسأله شفافیت در این دانشگاه است. نویسنده ادعا می‌کند عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی مشمول هیچگونه حسابرسی نمی‌شود و مسئولان آن هم تلاش دارند زیر بار هیچ گونه نظارتی نروند. این ادعا نشان می‌دهد که نویسنده نه تنها با تحولات اخیر دانشگاه آزاد اسلامی آشنایی ندارد، بلکه ساختار و قوانین حاکم بر آن را هم نمی‌داند. حسابرسی مالی دانشگاه آزاد اسلامی بر عهده مؤسسه مفید راهبر است. این مجموعه سالانه با بررسی صورت‌های مالی دانشگاه، گزارش‌های مربوطه را برای نهاد ذی صلاح از جمله هیأت امنای دانشگاه که دو عضو آن از دولت هستند، (وزیر علوم و وزیر بهداشت) ارسال می‌کند و اساساً ریاست یا تیم مدیریتی دانشگاه اختیار مانع شدن از حسابرسی را ندارند. نکته مهم‌تر در این بخش، اقدامات بزرگ انجام گرفته در دوره مدیریت جدید دانشگاه است. همان‌طور که در ابتدای گزارش روزنامه ایران به درستی اشاره شده است، آشفتگی مالی دانشگاه آزاد اسلامی در دوره‌های پیشین وضعیت غبارآلود و غیرقابل حسابرسی را ایجاد کرده بود. نبود سامانه یکپارچه مالی در دانشگاه و عملکرد جزیره‌ای واحدها، وضعیت را به قدری بغرنج کرده بود که حتی مشخص نبود چه تعداد حساب به نام دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد. پروژه بزرگ یکپارچه‌سازی حساب‌های دانشگاه که در قالب سامانه آموزشیار انجام شد، این وضعیت آشفته را سروسامان داد. راه‌اندازی این سامانه گام بسیار بلند مدیریت دانشگاه برای ایجاد شفافیت مالی در دانشگاه بود که البته اجرای آن با سختی‌های فراوان برای همه اعضای خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی اعم از دانشجویان، اساتید و کارکنان زحمتکش آن همراه بود. علاوه بر این نویسنده محترم غفلت کرده که طبق مصوبه بودجه سال ۱۴۰۱ دانشگاه، تمامی درآمد و هزینه خود را در سامانه وزارت اقتصاد ثبت کرده است وعدم توجه روزنامه ارگان دولت به این مصوبات صریح قابل تأمل است. با همه این اوصاف نویسنده ادعا می‌کند هیچگونه حسابرسی بر عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی وجود ندارد که مشخصاً خلاف واقع است.
دولتی‌سازی و القای وجود فساد
فضای کلی گزارش چنین القا می‌کند که به دلیل نبود نظارت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی بستر فسادهای مالی گوناگون است. فارغ از مسأله بازرسی و نظارت و حضور دو عضو هیأت دولت در هیأت امنای این دانشگاه، آن روزنامه محترم باید توضیح دهد چگونه دانشگاهی با سرانه بودجه یک پنجم دانشگاه‌های دولتی مشغول به فعالیت است؟ آیا با این تفاوت فاحش در درآمد سرانه نباید اول پرسید در دانشگاه‌های دولتی چه خبر است؟ که با ۵ برابر منابع مالی دانشگاه آزاد فعالیت می‌کنند، و از آن مهم‌تر با وجود چنین تفاوت فاحشی در بهره‌وری دانشگاه آزاد و دولتی این همه علاقه به دولتی‌سازی دانشگاه از کجا می‌آید؟
لازم به ذکر است دانشگاه آزاد اسلامی پیش از دوره جدید مدیریتی با چالش‌های جدی در حوزه مالی مواجه بود و تا آستانه ورشکستگی هم پیش رفت. اما شفاف‌سازی مالی، تدابیر و سیاست‌های جدید دانشگاه در حوزه تولید ثروت از علم، گسترش مهارت‌آموزی و تلاش حقیقی برای اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در خدمت جامعه قرار گیرد (که نمونه آن در طرح‌های پایش و پویش به وضوح قابل مشاهده است) باعث شد دانشگاهی که بدون دسترسی به بودجه دولتی با کاهش جمعیت منطقاً باید به سمت ورشکستگی پیش می‌رفت، اکنون نه تنها به زیست خود ادامه می‌دهد به فکر گسترش سیاست‌های خود در تولید علم نافع است؛ مسأله‌ای که ضعف آن بشدت در حوزه آموزش عالی و سیاستگذاری آن حس می‌شود. به راستی باید پرسید آیا دانشگاه‌های دولتی بدون پول نفت می‌توانند لحظه‌ای به زیست خود ادامه دهند؟ آیا این حجم از تغییرات جز با نگاه دلسوزانه و تحولی به دانشگاه آزاد این مولود انقلاب اسلامی میسر می‌شود؟
در پایان باید اشاره کرد مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی در ۴ سال گذشته با سرعت مثال زدنی در مسیر شفافیت پیش رفته است و از هر مسیر قانونی و کارآمد برای شفافیت بیشتر استقبال می‌کند.
در پایان به اطلاع می‌رساند در صورت‌عدم درج جوابیه، دانشگاه آزاد اسلامی به منظور احقاق حقوق خود از مراجع قانونی اقدام خواهد کرد.
سید امیر محجوب
مدیرکل روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی