از شیرمرغ تا سبک زندگی سنتی شمالی را اینجا ببینید
تصویر مازندران در قاب جمعه بازار جویبار
حمیرا حیدریان
گزارش نویس
در جمعه بازار جویبار هیچ‌کس دست خالی برنمی‌گردد. اگر برای اولین بار قدم در این بازار بگذارید در یک بازه زمانی 4 ساعته انگار کل مازندران را گشته‌اید. با سبک زندگی سنتی و سفره غذای شمالی آشنا شده‌اید و می‌دانید برای مرغ یا مرغابی شکم‌پر شمالی چه سبزیجات و چاشنی‌ای باید تهیه کنید، همچنین برای ماهی باید چه ترشی‌ای سر سفره بگذارید و رب اناری که برای فسنجان می‌خواهید استفاده کنید چه طعمی باید داشته باشد.
راسته کباب این جمعه بازار هم جایی است که خواهی نخواهی حتما به آنجا سری می زنید.
در ورودی شهر جویبار جایی که پل خشتی «سیاهرود» ساخته دوره قاجاریه خودنمایی می‌کند، بساط دستفروشان محلی و غرفه‌داران در هر فصلی از سال پهن و حسابی داغ است.
از میوه فصلی تا ابزارآلات کشاورزی و منسوجات و... همه چیز در این بازار یافتنی است. اما بیش از هر چیز بوی کباب این بازار بسیاری از مردم محلی و گردشگران و مسافران را به اینجا می‌کشاند.
در بازار کباب یا همان گوشت جویبار انواع گوشت، کله گوسفند، گاو، جگر و... عرضه می‌شود. این را ولی آقاپوری مدیرجمعه‌بازار بزرگ جویبار می‌گوید. او یکی از ویژگی‌های اصلی جمعه بازار جویبار را قرار گرفتن آن در قلب بازار اصلی شهر می‌داند و می‌افزاید: مدت 20 سال است که به‌عنوان مدیر این بازار خدمت می‌کنم و این بازار قدمت 200 ساله دارد اما حدود 130 سال است که به رسمیت شناخته شده است. در ابتدا در این مکان خاک سفید، پشم گوسفند و حصیر عرضه می‌شد و شهرت خاص و عام داشت، اما به مرور زمان با عرضه گوشت در این بازار غرفه‌های کبابی یکی پس از دیگری شروع به کار کردند به طوری که بعد از 130 سال همچنان وقتی مسافران از هر نقطه از کشور به این شهرستان سفر می‌کنند اولین دلیل آمدن‌شان خوردن کباب‌های معروف این بازار است.
او تعداد بازدیدکنندگان از این جمعه‌بازار را نزدیک به 10 هزار نفر عنوان می‌کند و می‌گوید: در این بازار یکهزار و 700 دستفروش جمعه‌ها بساط خود را از 6 صبح تا 6 عصر پهن می‌کنند و در خود بازار حدود 154 غرفه قدیمی و 138 غرفه جدید وجود دارد که از تمامی استان‌ها برای عرضه محصولات خود از میوه و سبزیجات گرفته تا لوازم خانگی و... به بازدیدکنندگان و خریداران عرضه می‌شود. بیش از 85 درصد فروشندگان در این بازار غیربومی هستند که از استان‌های سراسر کشور خصوصاً شهرهای همجوار به این مکان می‌آیند.
آقا پوری به شهرت این بازار اشاره کرده و می‌گوید: در طول سال تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به این جمعه‌بازار می‌آیند و بخش زیادی از گردشگران خارجی این بازار از توریست‌های چین، روسیه و ژاپن هستند و وجود این بازار حتی می‌تواند سهم مهمی در بخش گردشگری و آورده ارزی داشته باشد.
او به بازسازی 154 غرفه قدیمی این بازار از محل درآمد شورای شهر و براساس مصوبات آن نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: تا پیش از کرونا بازار معروف کباب این بازار مملو از کباب‌خورها و بازدیدکنندگانی بود که برای خرید می‌آمدند اما با شیوع این بیماری بازار کباب تعطیل شد و حالا با گذر از این دوره، بار دیگر برای راه‌اندازی و احیا آن همت شده که در حال حاضر 20 مغازه کبابی بازسازی و آماده شده و قرار است تا چند ماه آینده اکثر غرفه‌های کبابی بازسازی شده و سرویس‌های بهداشتی راه‌اندازی شود. می‌توان گفت یکی از جاذبه‌های اصلی جمعه‌بازار همین بازار کباب است که امیدواریم بزودی شاهد روشن شدن چراغ تمام غرفه‌های این بازار باشیم.
فرزاد آقایی هم که خود خبرنگار و شهروند جویباری است، می‌گوید که اکثر مایحتاج خود و خانواده را از این بازار تهیه می‌کند. او بازار کباب را یکی از جذابیت‌های مهم این بازار می‌داند که به تنهایی بخش عمده‌ای از بازدیدکنندگان و گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب کرده است.
به گفته او، بساط دستفروشان که از فضای بازار اصلی تا خیابان کشیده شده، روز جمعه مملو از جمعیتی بومی و غیربومی است که در آن موج می‌زند و هر نوع جنسی را با هر نوع سلیقه‌ای و با هر نیازی عرضه می‌کنند.
این شهروند ازدحام جمعیت و ایجاد افزایش بار ترافیکی و کمبود جای پارک خودرو در اطراف جمعه‌بازار را یکی از مشکلات این منطقه عنوان می‌کند و می‌گوید: روزهای جمعه به غیر از پارکینگ‌ها، بسیاری از مکان‌های اطراف بازار برای استفاده خودروها در نظر گرفته می‌شود اما با این حال همچنان این مشکل برای بازدیدکنندگان وجود دارد و باید فکری کرد.
بی بی‌امینه هم یکی از فروشندگان این بازار بی‌آلایش است که بیشتر از 20 سال است هر جمعه به همراه دختر و عروسش برای فروش محصولات خانگی خود از 6 صبح تا عصر به این بازار می‌آیند. به گفته او، خیلی از مشتری‌های او که بومی هستند حالا دیگر مشتری ثابتش شده‌اند و هر جا که بساط پهن کند، مشتریان جدید هم سراغش را از دیگر فروشنده‌ها می‌گیرند. از سبزی محلی گرفته تا انواع ترشی و مربا تا تخم‌مرغ و.. برای مشتریانش هر جمعه به بازار می‌آورد. دخترش هم که 21 سال دارد و هنر حصیربافی بلد است در کنار مادر و عروس‌شان دستی به خرج خانه می‌رسانند.
بی بی‌امینه با لبخند شیرینی می‌گوید: خدا را شکر درآمدش خوب است، دست به دست هم داده‌ایم و چرخ زندگی می‌چرخد. پسرم هم در این بازار با عمویش ماهی می‌فروشد و همگی تلاش می‌کنیم تا دستی در خرج خانه داشته باشیم.
او می‌گوید: بنا به فصل سال محصولات هم کمی تغییر می‌کند و از مرباهای متنوع گرفته تا میوه‌ها را برای فروش عرضه می‌کنیم.
او که حالا پا به 70 سالگی گذاشته، می‌افزاید: این بازارچه برای بومی و غیربومی و چه فروشنده و خریدار بسیار مناسب است و هر کسی با هر بودجه‌ای مایحتاج خود را با قیمت‌های ارزان‌تر از مغازه‌ها تهیه می‌کند ضمن اینکه در یک روز با صرف زمان شما می‌توانید بسیاری از خریدهای هفتگی و حتی ماهیانه خود را یک جا بخرید.
علی بذرافشان رئیس شورای شهر جویبار هم به قدمت تاریخی این بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: جمعه‌بازار جویبار به نوعی تبدیل به پایتخت مسافران مازندران شده است و بیش از 40 درصد بازدیدکنندگان آن از سراسر کشور برای کباب به این بازار می‌آیند.
او به بازسازی و آغاز به کار دوباره بازار کباب این بازارچه اشاره می‌کند و می‌افزاید: با پیگیری‌های انجام شده تعدادی از این غرفه‌ها بازسازی و تعمیر و نوسازی شده و قرار است با یک رویکرد جدید و با اولویت امنیت و بهداشت تمامی غرفه‌های بازار کباب ساخته و ترمیم و باز شود.
رئیس شورای شهر جویبار اهمیت این بازار در صنعت گردشگری را بسیار مهم خوانده و می‌گوید: از آنجایی که قدمت این بازار نزدیک به دو قرن است و هزاران نفر میهمان این بازار می‌شوند، طی جلساتی که با سازمان گردشگری و شورای شهر و فرمانداری برگزار شد در آن سه طرح در نظر گرفته شد که طی 6 ماه آینده اجرایی خواهد شد. یکی از این طرح‌ها در نظر گرفتن زمینی برای ارائه صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی است. تا بخش صنایع دستی به طور ثابت در این بازار غرفه داشته باشد و میراث فرهنگی این خطه بیشتر از پیش به بازدیدکنندگان و گردشگران داخلی و خارجی عرضه شده و شناخته شود. همچنین اجرای ساماندهی بیش از 100 غرفه کباب در بازار کباب که به‌دلیل کرونا تعطیل شده بود. ایجاد سرویس‌های بهداشتی و مسجد نیز در این بازار از دیگر طرح‌هایی است که تا چند ماه آینده اجرایی خواهد شد.
بــــرش
این بازار قدمت 200 ساله دارد اما حدود 130 سال است که به رسمیت شناخته شده است . در ابتدا در این مکان خاک سفید، پشم گوسفند و حصیر عرضه می‌شد و شهرت خاص و عام داشت، اما به مرور زمان با عرضه گوشت در این بازار غرفه‌های کبابی یکی پس از دیگری شروع به کار کردند.