جهان با اهانتکنندگان به مقدسات چگونه برخورد میکند؟
هتک حرمت قرآن کریم و توهین به اعتقادات ۲ میلیارد مسلمان جهان در سوئد، دانمارک و هلند، موجی اعتراضی را در میان کشورهای اسلامی به راه انداخته است. حال این پرسش به ذهن میرسد که مردم و مقامهای کشورهای دیگر جهان در صورت اهانت به مقدساتشان چگونه برخورد میکنند؟
سیده مریم سیدان
پژوهشگر بینالملل
در روزهای اخیر از هر گوشه و کنار جهان اسلام فریاد اعتراض به غرب به خاطر حمایت آنها از بیاحترامی و توهین به مقدسات مسلمانان به گوش میرسد؛ صدای رسایی که توهین مکرر به مقدسات تحت عنوان شعار آزادی بیان غربی را به چالش میکشد.
به رغم اعتراضهای مسلمانان به قرآنسوزی در سالهای گذشته اما گویی امروزه موج محکومیت بیش از هر زمانی جدی به نظر میرسد. در این روزها واکنشها به قرآنسوزی در جهان اسلام به صورت یکپارچه در دو سطح عمومی و رسمی-دیپلماتیک صورت گرفته است که برخی از این اقدامات عبارتند از: برگزاری تجمعات اعتراضی در کشورهای مسلمان، تعطیلی سفارت سوئد در عراق، احضار سفیر سوئد در کشورهای ایران، عربستان، قطر و امارات، تحریم کالاهای سوئدی، فشار مردم مسلمان بر دولتهای خود برای قطع روابط با سوئد و غیره.
۸ مورد قرآنسوزی در ۶ ماه اخیر
تازهترین مورد از بیاحترامی به مقدسات مسلمانان در اروپا به روز دوشنبه دوم مرداد برمیگردد که خبرگزاری «الجزیره» از به آتش کشیدن قرآن مقابل سفارت عراق در دانمارک توسط دو فرد تندرو خبر داد و نوشت که آنها عضو گروهی به نام «میهنپرستان دانمارکی» هستند. این حادثه، آخرین مورد از یک رشته قرآنسوزی در سوئد و دانمارک است که اعتراضات را در خاورمیانه برانگیخت.
اواخر ماه گذشته نیز شاهد اقدام مشابهی از سوی دیگر اعضای این گروه افراطی دانمارکی بودیم. این گروه ملیگرای تندرو و ضداسلام، جمعه ۳۰ تیرماه در اقدامی شنیع، یک نسخه از قرآن کریم و یک عدد پرچم عراق را در مقابل سفارت عراق در کپنهاگ سوزاند و این مراسم را به صورت زنده در فیسبوک پخش کرد، اما بیش از دانمارک، سوئد مرکز توهین به مقدسات مسلمانان بوده است به طوری که تنها در ماه گذشته
۲ بار شاهد اهانت به قرآن کریم در سوئد بودیم؛ اقدام موهنی که بار نخست در اوایل تیرماه و قبل از عید قربان و بار دوم در ۲۸ تیرماه از سوی «سلون مومیکا» تبعه عراقی مقیم این کشور با هماهنگی و حمایت کامل پلیس انجام گرفت.
بهمن ماه سال گذشته نیز «راسموس پالودان» یک شهروند تندرو و اسلامستیز سوئدی - دانمارکی در اقدامی موهن، یک نسخه از قرآن کریم را در مقابل ساختمان سفارت ترکیه در پایتخت سوئد سوزاند. او هم مانند قرآنسوزی مومیکا، برای این کار خود از مقامهای سوئد مجوز گرفتهبود. پالودان پیشتر یعنی اواخر فروردین پارسال هم به بهانه آزادی بیان و تحت حمایت پلیس در شهر «لینکوپینگ» سوئد اقدام به آتش زدن قرآن کریم کرده بود.
بعد از اقدام موهن این اسلامستیز سوئدی – دانمارکی، «ادوین واگنسفلد» رهبر گروه افراطی اسلامستیز «پگیدا» در هلند هم بهمن سال گذشته یک نسخه از قرآن کریم را پس از پاره کردن و هتک حرمت آن، سوزاند.درموردی دیگر پنج نفر از اعضای گروه افراطگر «ملیگرایان دانمارکی» هم روز سهشنبه هفته گذشته، اهانت به قرآن کریم را با سوزاندن این کتاب آسمانی در مقابل سفارت مصر در این کشور تکرار کردند.
حال این پرسش به ذهن میرسد که دولتها، مردم و بازیگران سیاسی جهان در صورت اهانت به مقدسات خود یا دیگر ادیان الهی چه واکنشی داشتهاند.
در ابتدای این بحث لازم به یادآوری است که ادیان ابراهیمی توهین به مقدسات را برنمیتابند، حتی در کشورهای اروپایی که اینک قرآنسوزی و اهانت به اسلام در آنجا مجوز و انجام میگیرد، مجوز دادن آنها برای ارتکاب چنین حرکت ضداخلاقی و ضدانسانی با تعالیم مسیحیت منافات دارد.برخلاف ادعای مقامات سیاسی و امنیتی کشورهای غربی مبنی بر آزادی بیان در توهین به مقدسات، نمونههای مختلفی وجود دارد که نشان میدهد مسئولان این کشورها با توهینکنندگان به مقدسات برخورد کردهاند. یک نمونه به لایحه مورد حمایت وزیر دادگستری لهستان در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱) برمیگردد. بر اساس قانون پیشنهادی که توسط یکی از احزاب ائتلاف حاکم ملی-محافظهکار لهستان به پارلمان ارائه شد، هر کسی که «آشکارا کلیسا را توهین یا مسخره کند» تا ۲ سال زندانی میشود. بنابراین اهانت به احساسات مذهبی افراد دیگر از طریق توهین علنی به آنها یا مکانی که برای اجرای عمومی مناسک مذهبی در نظر گرفته شده است، یک جرم کیفری محسوب میشود که مجازات آن تا
۲ سال زندان است.
نمونه دیگر به ماجرای حمله یک فرد به کلیسای «اوگدن» شهری در ایالت آیووای امریکا در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۱) برمیگردد. هنگام صحبت با افسران، متهم، اعتراف کرد که قصد داشتهاست «برای کسانی که میخواهند در کلیسا عبادت کنند، ترس ایجاد کند.» همچنین برخی از صفحات انجیل پاره و سوزانده شده بود که در نهایت این فرد به زندان محکوم شد.
مورد دیگر چند روز پیش اتفاق افتاد که «احمد علوش» شهروند سوری – سوئدی اعلام کرد مجوزی برای به آتش کشیدن تورات و انجیل آن هم در مقابل سفارت اسرائیل در استکهلم در اختیار دارد، اما در نهایت این جوان ٣٢ ساله، با در دستداشتن یک جلد قرآن، مقابل سفارت اسرائیل ظاهر شد و تأکید کرد هرگز قصد سوزاندن تورات یا انجیل را نداشته و تنها قصد داشته است از این طریق توجهها را جلب و سوزاندن قرآن را محکوم کند.
نکته اینجاست که با اعلام خبر صدور مجوز برای سوزاندن تورات و انجیل، موج اعتراضی از سوی مقامهای رژیم صهیونیستی و سازمانهای حامی یهودیان در سراسر جهان به راه افتاد؛ کسانی که پیشتر در مقابل قرآنسوزی سکوت اختیار کرده بودند، اینک که متوجه سرایت بیاحترامی به دین خود شدهاند هر گونه توهین به مقدسات را زیر سؤال بردند.«اسحاق هرتزوگ» رئیس این رژیم که نتیجه سکوت خود در مقابل توهین به قرآن را به چشم دیده بود، در نمایشی رسانهای مدعی شد «سوزاندن قرآن را که کتاب مقدس مسلمانان جهان است، محکوم میکنم و این مسأله قلب من را به درد میآورد که چنین سرنوشتی انتظار تورات، کتاب مقدس یهودیان را میکشد...دادن اجازه برای سوزاندن متون مقدس، آزادی بیان نیست، بلکه تحریک عمومی و عملی بر اساس نفرت محض است.»همچنین «الی کوهن» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی نیز از مقامهای سوئدی خواست جلوی چنین عملی را بگیرند و مانع از توراتسوزی شوند.
با وجود این، مقامهای رژیم صهیونیستی همواره خود به اماکن مقدس مسلمانان یورش میبرند و آمارها نشان میدهد که تنها در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) حدود ۷۰ بار این اماکن از قبیل مسجدالاقصی مورد حمله صهیونیستها قرار گرفته است، البته این رفتار صهیونیستها تنها متوجه مسلمانان نیست و بلکه مسیحیان نیز همواره مورد توهین صهیونیستها قرار گرفتهاند که نمونه آن چند سال پیش در جریان برگزاری نمایشگاه هنر در موزه حیفا رخ داد. تصاویری که در آن نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفته بود، توهین واضح و مستقیم به حضرت مسیح(ع) و حضرت مریم(س) به شمار میرفت که به دنبال آن، واکنشهای گستردهای از سوی مسیحیان ساکن در فلسطین اشغالی و نیز اصحاب کلیسا نسبت به این اقدام صهیونیستها صورت گرفت. مردم فلسطین در اعتراض به برگزاری این نمایشگاه، اعتراض کردند که در نهایت منجر به حمله نظامیان اسرائیلی به تظاهرکنندگان و مصدوم شدن دهها نفر بر اثر استنشاق گاز اشکآور شد.رؤسای کلیساهای شهر حیفا نیز با صدور بیانیهای در اعتراض به توهین به مقدسات مسیحی در نمایشگاهی در موزه این شهر، تأکید کردند نمیتوانیم نسبت به انتشار این تصاویر و مجسمههای موهن بیتفاوت باشیم.
کمیته اسلامی ـ مسیحی حمایت از قدس و مقدسات فلسطین نیز با صدور بیانیهای، ضمن انتقاد شدید از این نمایشگاه تحریکآمیز، خواستار تعطیلی آن شد و اعلام کرد: این به اصطلاح نمایشگاه، حضرت عیسی(ع) و مریم مقدس(س) را به گونهای نژادپرستانه و سخرهآمیز به تصویر کشیده و چنین رفتاری نه تنها مسیحیان بلکه پیروان دیگر ادیان را نیز خشمگین میسازد.
نکته حائز اهمیت این است که احزاب و گروههای تندرو و ملیگرای افراطی در اروپا همواره قدرت گرفتهاند و این روند رو به افزایش بوده و شاید به همین دلیل است که فقط در ۶ ماه گذشته،
۸ بار قرآن مورد هتک حرمت قرار گرفته است. بنابراین تندروها و حملهکنندگان به مقدسات دینی بیش از هر زمانی، فضا را برای اعمال خرابکارانه، خشونت و تفرقهافکنی میان ملتها و ادیان مناسب دیدهاند و در صورت نبود اجماع بین ادیانی، ممکن است روند هتاکانه خود را گسترش دهند. در نهایت باید گفت جهان برخورد مناسب و درخوری با هتاکان و افراطگرایان علیه مقدسات آسمانی بویژه شعائر دینی مسلمانان نداشته است و ضرورت دارد بزرگان و علمای ادیان مختلف در این زمینه ورود کنند، زیرا هتک حرمت کتاب آسمانی قرآن در واقع توهین به سایر ادیان و کتب آسمانی است و خشونتها در این زمینه را افزایش میدهد.این نکته حائز اهمیت است که رهبران و علمای سایر ادیان و دولتهای مختلف باید با واکنشهای درخور و بموقع اهداف دشمنان صلح جهانی را برای بروز تنشها و خشونتهای فراگیر از مسیر مذهب در جهان نقش برآب کنند.
منابع؛
https://www.aljazeera.com/news/۲۰۲۳/۷/۲۲/hundreds-storm-baghdads-green-zone-after-denmark-quran-burning
https://www.theartnewspaper.com/۲۰۱۹/۰۱/۱۴/hundreds-of-christians-protest-against-mcjesus-sculpture-at-haifa-museum-of-art-in-israel
https://www.nbcnews.com/news/world/mcjesus-sculpture-sparks-outrage-among-israel-s-christians-n۹۵۸۷۰۶
https://notesfrompoland.com/۲۰۲۲/۱۰/۰۷/insulting-or-ridiculing-church-to-be-jailable-crime-under-bill-supported-by-polish-justice-minister/
https://www.aljazeera.com/news/۲۰۲۳/۷/۲۴/two-protesters-burn-quran-outside-iraqi-embassy-in-denmark
https://timesprayer.com/en/muslim-population/
https://kjzz.com/news/police-man-vandalized-ogden-church-burned-bible-to-cause-fear