امین محمودی
روزنامه نگار

در سال گذشته با واردات یک میلیون و 780 هزار تن برنج به ارزش حدود 2 میلیارد و 200 میلیون دلار، رکورد واردات این کالای اساسی شکست که این امر نتیجه لغو ممنوعیت واردات برنج در زمان فصل برداشت شالیکاران داخلی بود.
واردات بیش از دو برابری برنج باعث شد که این میهمان‌های تازه‌وارد در همه مغازه‌ها و حتی در فروشگاه‌ها و مغازه‌های بزرگ و کوچک استان‌های تولیدکننده مازندران و گیلان هم جا خوش کنند و جایی برای برنج ایرانی نباشد، مصرف برنج خارجی که قیمت کمتر از نوع ایرانی هم دارند سر سفره‌های خود کشاورزان هم آمد، هوا پس بود و برنج ایرانی از انبارها بیرون نیامد، چون در این رقابت در تقابل نابرابر بازنده می‌شدند.
به طوری که میزان تولید برنج در سال زراعی گذشته به 2 میلیون و 400 هزار تن رسید، از همین رو انبارهای نگهداری برنج داخلی در شمال کشور مملو از این محصول بوده است و کشاورزان همچنان نتوانسته‌اند 30 تا 40 درصد از برنج تولید شده در سال گذشته خود را بفروشند.
این امر سبب شد بازار برنج داخلی به رکود رفته و کشاورزان فریاد برآورند که محصول روی دستشان مانده و خریداری برایش نیست. مسأله زمانی بغرنج‌تر می‌شود که بدانیم اثرات این اقدام می‌تواند برای سال‌های دیگر به صورت کاهش تولید خودش را نشان دهد؛ به طوری که وزیر جهاد کشاورزی نیز خبر از کاهش 100 هزار تنی تولید این محصول در سال‌جاری داده است.
از طرف دیگر پایان تابستان سال‌جاری برداشت برنج در استان‌های مختلف کشور آغاز می‌شود به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی در وضعیت فعلی به دنبال آن است تا با اعمال ممنوعیت واردات از مرداد ماه تا آبان ماه سال‌جاری به تنظیم بازار داخل و فروش رفتن برنج ایرانی کمک کند.

اجرای ممنوعیت
منصورعلی زارعی کیاپی عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی، در خصوص وضعیت برنج باقی‌مانده روی دست کشاورزان از سال گذشته، گفت: بر اساس مذاکرات انجام شده با وزیر جهاد کشاورزی در جریان سفر وی به استان مازندران و تماس تلفنی انجام شده با معاون اول رئیس‌جمهور ممنوعیت واردات برنج درحال اجرا است.
 نماینده مردم ساری و میان‌دورود در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه با برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز مذاکراتی انجام شده و قصد دارند از برنج‌های باقی‌مانده در انبار کشاورزان برنجکار خرید انجام دهند، عنوان کرد: درحال حاضر دلیل عدم فروش محصول از سوی کشاورزان برنجکار قیمت پایین پیشنهادی است زیرا نمی‌توانند با ضرر محصول خود را به فروش برسانند.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه کشاورزان حداقل باید هزینه تولید برنج خود را از فروش محصول دریافت کنند، ادامه داد: با هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی و استانداری استان مازندران در حال مذاکره هستیم تا به تدبیری برای تعیین قیمت دست پیدا کنیم.
 عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی، گفت: درحال حاضر برداشت برنج در استان‌های شمالی آغاز شده و محصولات جدید نیز وارد انبار می‌شوند و امکان دارد برنج‌های قدیمی با آفاتی نیز مواجه شده باشند.

شرط وزارت جهاد کشاورزی
به نظر می‌رسد وزارت جهاد کشاورزی علاوه بر 4 ماهی (از مرداد تا آبان) که به لحاظ قانونی و به دلیل برداشت برنج داخل، واردات این محصول ممنوع است، تلاش دارد در مابقی ماه‌های سال نیز واردات برنج را با شروطی انجام بدهد.
به طوری که در همین خصوص وزیر جهاد کشاورزی گفت: در سال زراعی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ سطح زیر کشت برنج ۶۶۲ هزار هکتار در استان‌های کشور بوده که پیش‌بینی ما این است ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال زراعی جاری برداشت محصول داشته باشیم.
وی ادامه داد: تأکید ما بر این است که سیاست‌های حمایتی مالی، حمایتی اجرایی و سیاست‌های تجاری به گونه‌ای تنظیم شود که در راستای حمایت از تولیدکنندگان و تولید داخلی باشد زیرا نگاه ما در محصولات کشاورزی استراتژیک به تولیدات داخلی است.
نیکبخت با بیان اینکه امسال برای اولین بار با حمایت دولت، خرید محصول برنج از استان‌های شمالی کشور از طریق شرکت بازرگانی دولتی در دستور کار قرار گرفت، گفت: برای ارقام تجاری طارم و هاشمی با توجه به شرایطی که در شمال کشور داریم از هفته گذشته خرید را از طریق شرکت‌های بازرگانی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام داده‌ایم و تلاش ما بر این است که دغدغه کشاورزان بابت ماندن محصول برنج در انبار، مرتفع شود و برای این کار نیز برنامه‌ریزی انجام شده است.
وی اظهار داشت: حدود ۳۰ مرکز خرید در استان‌های شمالی کشور برای خرید برنج دایر کرده‌ایم که امید است از این لحاظ دغدغه‌ای برای کشاورزان وجود نداشته باشد. از طرفی برای غرب استان مازندران و گیلان نیز خرید برنج با کیفیت طارم و هاشمی را در دستور کار قرار داده‌ایم.
وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: راهبرد و سیاست ما در وزارتخانه این است که کسانی که تاجر هستند و برنج به کشور وارد می‌کنند، به همان نسبت باید برنج شمال کشور را خریداری و در فروشگاه‌های سراسر کشور توزیع کنند که شرط واردات برنج را نیز همین راهبرد قرار داده‌ایم و به احدی اجازه واردات برنج را نخواهیم داد تا زمانی که به همین اندازه از شمال کشور برنج خریداری کند.
وی حمایت از تولید داخلی و تأمین کالای اساسی از مسیر تولید داخل را از اصول و راهبردهای وزارت جهاد کشاورزی برشمرد و افزود: باید خوداتکایی و خودکفایی را از طریق تولیدات داخلی کشور دنبال کنیم که آن نیز از طریق حمایت از تولیدکننده و تولید داخلی میسر خواهد شد، بنابراین سیاست ما این نیست که دست به وارداتی بزنیم که بررسی روی آن صورت نگرفته باشد و خدای نکرده باعث ضرر تولیدکننده و کشاورز شود، بنابراین حمایت از تولید داخل را به طور قطع دنبال می‌کنیم.