بررسی تولیدات مذهبی محسن چاوشی در کارنامه هنریاش
روضههای چاوشی
نداسیجانی
روزنامهنگار
ارادت ویژه اهالی فرهنگ و هنر به ساحت اهل بیت علیهمالسلام، از دیرباز بوده و همچنان متجلی است. عرض ارادتهایی با زبان فرهنگ و هنر که در قالب تولیدات سینمایی، تئاتر، هنرهای تجسمی و موسیقی بیان شده است و توانسته بهعنوان الگویی مهم و اثرگذار در جامعه مطرح و نمودار گردد. اما بیان این موضوعات با زبان موسیقی، اثرگذاری متفاوتتری دارد. تولیدات آثار موسیقایی در سبکهای متعدد و متنوع همچون پاپ، سنتی، ارکسترال، نواحی و...که توانسته مخاطب جامعه، بویژه نسل جوان را با خود همراه و جذب کند. مانند اثر اخیر محسن چاوشی که به تازگی منتشر شده است.
از «دل خون» تا « آواز خون»
قطعهای با عنوان «آوازخون» که همزمان با ایام سوگواری حضرت سید الشهدا(ع) در فضای مجازی انتشار یافت و همچون دیگر آثارش، بسیار مورد استقبال قرار گرفت. به گفته صاحب اثر این قطعه: «نذر محرم است و ادای دین شخصی من و دوستان همدل به اهل کربلا». موسیقی این قطعه برداشتی از یک نوحه قدیمی است با شعری به سروده امید روزبه، با تنظیم رضا فوادیان و میکس و مستر عابد بسطامی. «آوازخون» بهصورت ویدیو کلیپ در فضای مجازی منتشر شده که کارگردانی آن را محمدرضا آهاری برعهده داشته است.
محسن چاوشی از جمله خوانندگان مطرح و پرطرفدار موسیقی پاپ کشورمان است که در کارنامه پربار هنریاش، علاوه بر تولید آثار عاشقانه، به موضوعات اجتماعی و مذهبی و باورهای اعتقادی هم نگاه ویژهای داشته و بیآنکه نگاه سفارشی به این موضوعات داشته باشد، تلاش کرده در بزنگاههای مختلف جامعه، با زبان موسیقی، همسرایی کند و به گونهای دیگر، راوی اجتماعش باشد. مانند قطعه «آوازخون». اگرچه تولید تکآهنگهای مذهبی، سنت هرساله این خواننده و ارادت ویژه او به خاندان اهل عصمت و طهارت است، اما برخی از این کارها در شرایطی به گوش جامعه میرسد که برخی سعی دارند مبلغ فضای دیگری در جامعه در ایام محرم باشند. به طور مثال همانطور که اشاره شد «آوازخون» در حالی منتشر شد که عدهای در فضای مجازی در تلاش بودند، فضای عرفانی و عاشقانه دهه محرم را برهم زده و به گونهای دیگر در جامعه بازتاب دهند.
چاوشی غیر از خوانندگی و انتشار قطعه در مقاطع مختلف موضعگیریهای خاص خود را نیز دارد. هر چند بعضاً از روی احساسات است اما نشان میدهد وی به اطرافش بیتوجه نیست. وقتی در صفحهاش شعری در مدح مولا امیرالمومنین نوشت با واکنشهایی در خارج از کشور مواجه شد و این بار محکمتر نوشت که «از حقِ علی نمیگذرم».
از دیگر آثار چاوشی به مناسبت ایام سوگواری ماه محرم، دو تک آهنگ به نامهای «حسین(ع)» و «عباس(ع)» است که محرم سال 1399 منتشر شد؛ مرثیههایی برای ابراز ارادت به حضرت سیدالشهدا و یاران کربلا. این دو قطعه در حالی منتشر شد که بهدلیل شیوع کرونا، مراسم عزاداری دهه محرم با تمهیدات ویژهای برگزار شد. محسن چاوشی در این دو تک آهنگ در کنار آهنگسازی و خوانندگی اثر، ترانهسرایی، تنظیم و میکس و مستر آن را هم انجام داده است.
چاوشی در اربعین حسینی سال 1395 هم قطعه «دل خون» را توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (سازمان هنری رسانه اوج) منتشر کرد. اثری به سروده حسین صفا و با تنظیم شهاب اکبری که همچنان آهنگسازی اغلب کارهایش برعهده خود خواننده بوده است. «راه کربلا» و «غریب مادر» نیز از جمله قطعات عاشورایی بودند که سالهای 83 و 84 با صدای این خواننده منتشر شد.
عرض ارادت آقای خاص
اما از دیگر تولیدات محسن چاوشی در قالب آثار دینی و مذهبی که اسفند ماه سال گذشته و در آستانه ماه مبارک رمضان منتشر شد، تک آهنگ «بخدا» نام داشت. او در این باره نوشت: «در این روزهای سخت، بار دیگر نشان دادید مهربانی شما حد و مرزی ندارد و هنوز هم میشود دستان بیپناه را گرفت.» «طاق ثریا» از دیگر آثار چاوشی در ماه مبارک رمضان است که سال 1399 بهعنوان تیتراژ برنامه «مثل ماه» از آنتن شبکه سوم سیما پخش شد. ترانهسرایی، تنظیم و آهنگسازی «طاق ثریا» مانند چند اثر آخر محسن چاوشی به عهده خودش بوده است. این خواننده سال 99 تک آهنگ «شدت میدان» را به مناسبت عید سعید فطر منتشر کرد. چاوشی همچنین فروردین ماه 1401 تک آهنگ «عدل موثق» را در آستانه ایام سوگواری شهادت حضرت علی(ع) منتشر کرد. ترانه این کار به سروده امید روزبه و با تنظیم اشکان عرب بوده است.
«اسدالله» دیگر قطعهای بود که محسن چاوشی برای دوستداران علی(ع) خواند. او مرداد ماه سال ۱۴۰۰ این قطعه را به مناسبت عید غدیر منتشر کرد. ترانهسرایی و آهنگسازی این قطعه را محسن چاوشی برعهده داشته است. تکآهنگ «علی» قطعه دیگری بود که چاوشی در آستانه عید غدیر سال 1399 منتشر کرد. ترانهسرا و آهنگساز این قطعه محسن چاوشی بوده با تنظیم امیر جمالفر. محسن چاوشی سال ۱۳۹۳ نیز در ادامه همکاری خود با مؤسسه «دلصدا» تک آهنگ و نماهنگ «تنهاترین» را در رثای شهادت حضرت علی(ع) منتشر کرد. شعر این کار به سروده حسین صفا بوده است. تک آهنگ «او» از دیگر قطعات مناسبتی این خواننده است که در وصف مهدی موعود(عج) و به مناسبت نیمه شعبان منتشر کرد. ترانهسرایی، آهنگسازی و تنظیم کار برعهده این خواننده بوده است.
این خواننده همچنین در ابراز ارادت به امام هشتم هم دو کار به نامهای «امام رضا(ع)» و «کاشکی» را در سالهای 84 و 88 منتشر کرده است. قطعه «امام رضا(ع)» که در بین مردم با نام «کلاغ رو سیاه» (اشاره به هنرمند یا زائر امام رضا (ع)) شهرت دارد به سروده امیر ارجینی بوده و البته ترانه «کاشکی» هم از کارهای امیر ارجینی است.
نکته قابل توجه این است که تولید آثار هنری بویژه موسیقی برای ائمه اطهار باید در شأن و شخصیت این بزرگان باشد. بهطور مثال در برخی از آثار محسن چاوشی که در قالب باورهای دینی و اعتقادی او به بزرگان دین و مذهب بوده و مورد اقبال مخاطبانش قرار گرفته است اما بهطور کلی این خواننده در کارهای خیر و خداپسندانه و تولید آثاری اینچنین پیشرو بوده است.