فائزه سادات یوسفی
خبرنگار

روز پنجشنبه، شهروند عراقی ـ سوئدی که پیش‌تر در روز عید قربان در استکهلم پایتخت سوئد، به قرآن توهین کرده و اقدام به آتش زدن آن کرده بود، برای بار دوم نیز با دریافت مجوز و چراغ سبز پلیس این کشور، در مقابل سفارت عراق و تحت حمایت پلیس به قرآن‌کریم اهانت و پرچم عراق را نیز لگدمال کرد تا روابط بین دو کشور درگیر بحرانی جدی شود.
گزارش‌ها نیز حاکی است، مردم مسلمان ساکن سوئد با تجمع در مخالفت این عمل با سر دادن شعارهای «لااله الا الله» و «محمد رسول الله» به این اقدام پاسخ داده و نفرت خود را ابراز کردند. این موضوع نه تنها در عراق بلکه در تمام جهان اسلام موجب خشم و انزجار مسلمانان شد.

واکنش‌ها در عراق
از آنجا که فرد هتاک دارای اصالت عراقی است، واکنش‌های متعددی را به‌طور ویژه در جامعه و بین مقامات عراقی برانگیخته است. در همین رابطه محمد شیاع السودانی در پایان نشست اضطراری در رابطه با این موضوع، دستور اخراج سفیر سوئد از بغداد و همچنین بازگشت کاردار سفارت عراق در استکهلم را صادر کرد. عراق پیش‌تر از سوئد درخواست کرده بود که فرد هتاک را به عراق تحویل دهد تا او طبق قوانین این کشور مجازات شود، اما با بی‌توجهی مقامات سوئد مواجه شده بود. مردم عراق نیز با تجمع در میدان التحریر و خیابان‌های اطراف سفارت سوئد، اعتراض خود را به دولت سوئد نشان دادند و بخش‌هایی از سفارتخانه این کشور در بغداد را به آتش کشیدند.
بعد از این اتفاقات و با اخراج سفیر سوئد از بغداد، فعالیت سفارت سوئد در بغداد به حالت تعطیل در آمده و روابط دو کشور به سمت قطعی پیش رفته است. دفتر نخست‌وزیری عراق، پیش‌تر نیز به استکهلم هشدار داده بود که اگر اهانت به قرآن مجدد تکرار شود روابطش با سوئد را قطع می‌کند.
احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق نیز اقدامات دیپلماتیک بغداد را یک واکنش فوری در راستای مقابله با شیوع اسلام‌هراسی معرفی کرد. او همچنین ابراز داشت که فؤاد حسین وزیر خارجه عراق، در صدد است با تماس‌هایی با همتایانش در سازمان‌های عربی و تجمع‌های اسلامی، کنفرانسی را در همین رابطه برگزار کند. علاوه بر آن، شخصیت‌ها و احزاب دیگر در عراق از جمله مقتدی صدر، حیدر العبادی، ‌نوری المالکی، ائتلاف العزم و حزب تقدم، محمد الحلبوسی رئیس پارلمان این کشور و چهارچوب هماهنگی شیعیان عراق و همچنین اقلیم کردستان عراق نیز این اقدام موهن را محکوم کرده و از موضع دولت عراق حمایت کردند.
در همین رابطه وزیر ارتباطات عراق روز پنجشنبه اعلام کرد که هرگونه همکاری وزارتخانه و نهادهای زیرمجموعه آن با شرکت‌های سوئدی ممنوع است. در ادامه نیز تحریم و تعلیق محصولات و شرکت‌های سوئدی در دستور کار مردم و مقامات قرار گرفت. مجوز شرکت ارتباطی اریکسون وابسته به سوئد، تحت دستور سازمان اطلاع‌رسانی و ارتباطات عراق به حالت تعلیق در آمد.
دیگر کشورها و سازمان‌های اسلامی چون ایران، روسیه، عربستان، ترکیه، پاکستان، اندونزی، افغانستان، اردن، قطر، فلسطین، یمن، سازمان همکاری
اسلامی و الأزهر مصر نیز این اقدام را محکوم کرده و برخی نیز واکنش‌های دیپلماتیک نشان دادند. ایران سفیر سوئد و عربستان کاردار این کشور را احضار کرد. ترکیه نیز با محکومیت این عمل شنیع بیان داشت، این کشور آماده همکاری با کشورهای دیگر به منظور مقابله با اقدامات مرتبط با اسلام‌هراسی، بیگانه‌هراسی، نژادپرستی و تبعیض است.
در این میان اما واکنش امریکا قابل توجه است. وزارت خارجه امریکا بدون در نظر گرفتن هتک حرمت به قرآن، تنها حمله معترضان عراقی به سفارت سوئد و اقدامات نیروهای امنیتی این کشور را محکوم کرد.
 
تناقضات آزادی بیان و حقوق بشر
هر چند کشور سوئد، با لجاجت و صدور مجوز قرآن‌سوزی سعی می‌کند خود را منادی آزادی بیان معرفی کند، اما این حرکت، دربردارنده نفی و مخالفت با مردم مسلمان، بخش بزرگ جامعه جهانی و به معنایی زیر پا گذاشتن حقوق این افراد بوده و در تناقض آشکار با حقوق بشر و آزادی بیان مرتبط با آن است.
از سوی دیگر، نفرت‌پراکنی که در بطن جامعه دارای تبعات منفی مختلفی بوده و در وهله اول با جدل‌های مذهبی شکاف را در جامعه ترویج می‌دهد،‌ با حقوق مردم منافات دارد. به‌ویژه که این سؤال مطرح می‌شود، آیا پیامدهای آن نیز با آزادی بیان مواجه است یا نه؟
این مسائل در حالی اتفاق می‌افتد که شعار آزادی بیان در غرب با تناقضات آشکاری روبه‌رو است. وقتی شهروندی امریکایی پرچم همجنس‌گرایان را از در یک کلیسا پایین کشیده و سپس آن را سوزانده بود، به محکومیت 15 ساله مجازات شده بود، اما قرآن‌سوزی با فقدان کنش‌های مناسب حقوقی در غرب روبه‌رو است و در بهترین حالت تنها با پوشش لفاظی‌ها با مضامین محکومیت، وجهه عمومی پیدا کرده و در بستر زمان این اقدامات موهن به دست فراموشی سپرده می‌شود. پرونده‌سازی افرادی چون حمید نوری در سوئد نیز که با لابی گروه جنایتکار منافقین همراه بوده، دیگر نمونه آن است.  اما واکنش مهم که مسیر تحرکات مسلمانان و دولت‌های اسلامی را در برابر این هتاکی به‌خوبی تعیین می‌کند، مواضع محکم سیدحسن نصرالله با اخراج سفیر سوئد است. این مواضع سیگنال مهمی را نه تنها به دولت سوئد، بلکه به محافل سیاسی و ضد اسلامی دولت‌های غربی مخابره می‌کند که هر گونه اقدام موهن ضد اسلامی با اقدامات متناسب دیپلماتیک همراه خواهد بود و تنها به محکومیت‌ها ختم نخواهد شد.
در همین راستا، ‌اتخاذ چهارچوب‌های مدون در همین رابطه می‌تواند در دستور کار سازمان‌ها و مجامع اسلامی قرار گیرد تا یک رویه سیاسی تثبیت و حقوقی شده را در جامعه جهانی مستقر کند. از این رو، هر کشوری که بخواهد با هر نوع اقدام خود به اسلام توهین کند خود را در برابر واکنش محکم جامعه اسلامی که می‌تواند جایگاه سیاسی آن را تهدید کند، مواجه خواهد شد. علاوه برآن، فرایند شکل‌گیری این نوع واکنش‌ها، می‌تواند محور اتحاد بین ملت‌های مسلمان و کشورهای آنها قرار گرفته و وفاق دولت‌ها با این امر، جنبش سیاسی برای ایجاد بازدارندگی در جامعه جهانی ایجاد کند. علاوه بر آن، این امر نشان‌دهنده حمایت سیاسی دولت‌های مسلمان از مردم مسلمان سراسر جهان است که مانع فشار و تقابل با آنها را در کشورهای غربی تقلیل می‌شود.
از این رو، این حکم در جهان برقرار می‌شود که هر کشوری به مقدسات توهین کند در انزوای کشورهای اسلامی قرار گرفته و روابط با آنها دچار اختلال عمیق شده و هزینه‌های سیاسی گزافی را برای بازگرداندن آن به دولت مزبور متحمل می‌کند؛ این پدیده‌ای عبرت‌آموز در تارنمای جهانی خواهد بود که هراس را در محافل سیاسی غربی بر خواهد انگیخت.

پلاس

سیدحسن نصرالله خواهان اخراج سفرای سوئد از کشورهای مسلمان شد
سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز پنجشنبه شب با ابراز ناراحتی و تأثر از هتک حرمت دوباره قرآن در سوئد، خواستار برگزاری تجمعات مختلف برای نشان دادن انزجار از این واقعه و همچنین اهتمام کشورهای عربی و اسلامی برای اخراج دیپلمات‌های سوئد از کشورشان و فراخواندن سفرای خود از سوئد شد. او در این سخنان تأکید کرد: «از همه خواهران و برادران می‌خواهم نماز روز جمعه، یک جمعه عادی و معمولی نباشد و مساجد و نمازخانه‌ها مملو از جمعیت شود و در مقابل مساجد تجمع کنند.» رهبر مقاومت لبنان افزود: «پیام دوم ما شرکت در مجالس قرآن‌کریم و قرائت جمعی آن است تا جهان دریابد، چگونه قرآن را با جان و دل در آغوش می‌کشیم و حمایت می‌کنیم.»