امین محمودی
خبرنگار

بخش طیور به خصوص تولید مرغ در کشورمان مورد حمایت دولت است و به گفته کارشناسان غالباً با تنظیم قیمت مرغ تلاش می‌کند تا بخش قابل توجهی از نیازهای پروتئینی مصرف‌کننده‌ها از این طریق تأمین شود. در حال حاضر مرغ منبع اصلی پروتئینی در کشورمان است و نرخ آن برای مصرف‌کنندگان مهم است اما با توجه به تغییرات قیمت مواد اولیه، برنامه‌ریزی و اقدامات مناسب تولید و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی مسئولان دولتی و عوامل بیرونی بشدت روی وضعیت تولید و قیمت آن تأثیرگذار است. با وجود این مرغداران و دیگر پرورش‌دهندگان طیور همواره با مشکلاتی مواجه هستند که غالباً این مشکلات در بحث تأمین نهاده است و به این ترتیب بازار نیز با توجه به شرایط حاکم با نوساناتی همراه است. به طوری که طی چند هفته اخیر قیمت مرغ روندی افزایشی داشته است که به دلیل کاهش جوجه‌ریزی‌ها و یا زودتر راهی کردن مرغ‌های تولید با وزن کمتر به کشتارگاه توسط مرغداران بوده است. از طرف دیگر طی هفته‌های اخیر در اکثر شهرهای کشور و مناطق مختلف پایتخت قیمت مرغ با جهش زیادی روبه‌رو شده و هر کیلوگرم مرغ از 91 هزار تومان تا بیش از 100 هزار تومان رسیده است. از طرف دیگر هر کیلوگرم فیله در فروشگاه‌ها و خرده‌فروشی‌ها 200 هزار تومان به فروش می‌رسد و این واحدها سینه مرغ یک کیلو و 800 گرمی را با قیمت 265 هزار تومان عرضه می‌کنند.  این در حالی است که به اعتقاد فروغی، دبیر کانون مرغداران گوشتی قیمت تمام شده مرغ برای مرغدار 57 هزار تومان است که با این قیمت، گوشت مرغ در بازار نباید بیش از 80 هزار تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد. در سالی که موسوم به مهار تورم و رشد تولید است، کارشناسان معتقدند مشکلات تأمین و گرانی نهاده، عدم مدیریت در جوجه‌ریزی که خود را به صورت کمبود در بازار یا اشباع بازار، نشان می‌دهد و استفاده نکردن از ظرفیت‌های بخش خصوصی و تشکل‌ها، از عمده مشکلاتی است که اکنون گریبان تولید و بازار مرغ را گرفته و موجب رشد قیمت در بازار شده است.

جزئیات افزایش تولید مرغ در کشور
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یکروزه در گفت‌و‌گو با «ایران اقتصادی» در خصوص آخرین وضعیت جوجه‌ریزی در کشور گفت: در تیرماه سال‌جاری 172 میلیون تخم مرغ نطفه‌دار در واحدهای مرغداری خوابیده شده که از این میزان حدود 10 میلیون تخم وارداتی و مابقی تولید داخل هستند. محمدرضا صدیق‌پور افزود: اگر به مثابه همیشه 75 درصد از این تخم‌مرغ‌ها به جوجه تبدیل شوند، می‌توان گفت که تا پایان ماه جاری 130 میلیون قطعه جوجه‌ریزی صورت می‌گیرد. دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یکروزه تصریح کرد: این در حالی است که خرداد ماه ۱۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تخم‌مرغ نطفه‌دار خوابیده شده که از آن حدود ۱۲۵ میلیون قطعه جوجه یکروزه تولید شده بود. بنابرگفته صدیق‌پور، در فروردین ماه ۱۰۷ میلیون و در اردیبهشت ۱۱۳ میلیون جوجه یکروزه تولید شده بود. وی با بیان اینکه پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در مرداد ماه 135 میلیون قطعه جوجه‌ریزی صورت گیرد، عنوان کرد: طی یک ماه اخیر قیمت جوجه روند نزولی در بازار پیدا کرده است به طوری که قیمت مصوب جوجه در وضعیت فعلی 15 هزار و 900 تومان تا 16 هزار و 900 تومان است ولی شاهد آن هستیم که جوجه‌ها در بازار با قیمت 5 تا 13 هزار تومان عرضه می‌شود. دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفت: به طور کلی میانگین فعلی قیمت هر جوجه در بازار 11 هزار تومان است که این امر ناشی از تخصیص نیافتن ارز برای واردات سویاست؛ با وجود این طی جلساتی که با وزیر جهاد کشاورزی برگزار شده خوشبختانه ارز به واردات این نهاده دامی تخصیص یافته و این مشکل حل خواهد شد.
این مقام صنفی با بیان اینکه 30 درصد جوجه‌ریزی مربوط به‌ نژاد آرین است، اظهار کرد: با توجه به قیمت بالای برخی محصولات پروتئینی همچون گوشت قرمز مردم به مصرف بیشتر مرغ روی آوردند؛ به همین دلیل شاهد افزایش قیمت این محصول هستیم.
صدیق‌پور در پایان افزود: به همین دلیل می‌توان گفت جوجه‌ریزی متناسب با مصرف داخل بوده است؛ لکن با افزایش قابل‌توجه جوجه‌ریزی از خرداد تاکنون انتظار می‌رود در دهه اول مردادماه شاهد کاهش محسوس قیمت مرغ در بازار باشیم و نرخ این کالای اساسی به قیمت مصوب نزدیک شود.

کمبود نهاده و گرمی هوا؛ عوامل مؤثر بر افزایش قیمت مرغ
 محمدعلی کمالی سروستانی مشاور اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی نیز در خصوص اصلی‌ترین دلایلی که موجب گرانی‌های اخیر مرغ شده است، می‌گوید: طبق توافقی که قبلاً با وزارت جهاد کشاورزی کرده بودیم به شرطی که نهادها بموقع و با همان قیمت سال گذشته تأمین شود، و جوجه هم با قیمت ۱۵۹۰۰ تا ۱۶۹۰۰ تومان باشد، قرار شد مرغ زنده را به نرخ ۵۲ هزار تومان در بازار عرضه کنیم اما متأسفانه هیچ‌کدام از این شرایط محقق نشد؛ یعنی جوجه‌هایی که الان مرغ‌هایش به بازار می‌آید، بین ۲۷ تا ۳۰ هزار تومان خریداری شده و به این ترتیب تقریباً ۸۰ درصد بیشتر از قیمت مصوب جوجه‌ها خریداری شده است. کمالی سروستانی افزود: نهاده هم متأسفانه بموقع تأمین نشده و مرغدار مجبور شده است علاوه بر پولی که به صورت نقد در بازارگاه می‌ریزد، به امید اینکه نهاده بگیرد، وجهی را هم صرف خرید نهاده از بازار آزاد کند که این عامل هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد و لذا با این وضعیت عملاً دیگر ۵۲ هزار تومان نرخ مرغ زنده از توان مرغداران خارج است و اگر بخواهند با این قیمت بفروشند، زیان بالایی خواهند کرد. در واقع یکی از اصلی‌ترین دلایل گرانی‌های اخیر در ارتباط با نهاده‌ها است؛ یعنی کمبود نهاده است که موجب شده مرغداران در دو محل هزینه کنند و به صورت خاص کنجاله سویا را با قیمت بسیار بالا تهیه کنند. عامل بعدی گرانی‌ها گرمی هوا است که باعث می‌شود مرغ چندان وزن نگیرد و به تبع در مناطق گرمسیر و جنوب کشور میزان جوجه‌ریزی کاهش می‌یابد. به علاوه اینکه مناسبت‌هایی همچون عید قربان و غدیر و غیره هم روی افزایش تقاضا و قیمت‌ها اثر گذاشته است. کمالی سروستانی همچنین در پاسخ به این سؤال که معمولاً در ماه محرم و صفر بازار مرغ به کدام سمت می‌رود، گفت: معمولاً در دهه اول محرم که اوج مناسبت‌ها و مراسمات است تقاضا برای مرغ فزاینده است و افزایش می‌یابد به‌خصوص اینکه امسال قیمت گوشت قرمز افزایش قیمت داشته است و به نظر می‌رسد مردم بیشتر به سمت استفاده از مرغ بروند و انتظار می‌رود که تقاضا افزایش یابد.