سومین نشست سه‌جانبه ایران، هند و روسیه با هدف تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال- جنوب با حضور مقامات کشورهای مختلف روز گذشته در ایران برگزار شد.
ایران، روسیه و هند به عنوان کشورهای بنیانگذار کریدور شمال- جنوب برای سرمایه‌گذاری مشترک با هدف توسعه کریدور و افزایش ترانزیت از آن به 50 میلیون تن تا سال 2030 توافق کردند. حداکثر میزان ترانزیت از این کریدور در حال حاضر 12 میلیون تن است.
کریدور شمال- جنوب، مسیر ترانزیتی شامل ترانزیت جاده‌ای ریلی و دریایی است که روسیه را از طریق ایران به هند متصل می‌کند. مسیر کریدور شمال- جنوب، ارزان‌ترین، ایمن‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر برای ترانزیت کالا از شمال به جنوب است و پیش‌بینی این است که این کریدور در آینده‌ای نزدیک جایگزین مسیرهای سنتی مانند کانال سوئز باشد. علاوه بر 3 کشور مؤسس کریدور، کشورهای دیگر منطقه، چین و کشورهای اروپایی برای حمل کالا از این کریدور برنامه دارند.

درخواست مشارکت ۱۳ کشور برای تسهیل ترانزیت در کریدور شمال- جنوب
وزیر راه و شهرسازی کشورمان در نشست سه‌جانبه ایران- هند و روسیه، تسهیل روابط بیشتر میان کشورها و توسعه تجارت جهانی، آسان‌سازی تردد، توسعه شبکه حمل و نقل و به تبع آن توسعه گردشگری را از مهم‌ترین دستاوردهای کریدور شمال- جنوب دانست.
مهرداد بذرپاش ،‌ اظهار کرد: با توجه به ارائه‌ها و نظرات مطروحه و با نگاه ویژه به میهمانان بخش خصوصی، همه متفق‌القول بر تقویت بخش خصوصی تأکید جدی داشتند که این تأکید بجا و درست است. وی تأکید کرد: با تقویت زیرساخت‌های موجود و ایجاد ظرفیت‌های جدید، ۳ کشور ایران، هند و روسیه و همینطور ۱۰ کشور دیگر عضو، حداکثر تسهیل و حذف مقررات زائد را برای ذی‌نفعان مؤثر در کریدور شمال- جنوب و بخش خصوصی به کار می‌گیرند.
وزیر راه و شهرسازی تشریح کرد: سرمایه‌گذاری مشترک در بخش زیرساخت‌ها مورد تأکید است که چندی پیش نیز در این خصوص نشست مشترکی با کشور روسیه انجام و موضوع راه آهن رشت- آستارا پیگیری شد، همچنین با کشور هند نیز جهت مشارکت طرح موضوع شد.بذرپاش در بخش دیگری از سخنان خود، تشکیل کنفرانس با ۱۳ کشور عضو را خواستار شد و ادامه داد: در وزارت خارجه ایران بستر لازم برای این موضوع فراهم است، نامه‌نگاری‌ها انجام می‌شود که قبل از پایان سال ۲۰۲۳ این نشست را برگزار کنیم.
وی تصریح کرد: بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در دستور کار است که در این راستا در بندر چابهار، برنامه‌هایی هدفمند با کشور هند داریم که ظرفیت این بندر مهم و راهبردی در تجارت و از مجرای دریا به دریا از تکیه‌گاه‌های اصلی است که آن‌ را در برنامه بلند مدت دنبال می‌کنیم. به گفته بذرپاش در شرایط کنونی و در مسیر این کریدور حداکثر زیرساخت‌های موجود را برای حمل بار فراهم می‌کنیم و افزایش آن به ۳۰ میلیون تن را نیز متصور هستیم.
وزیر راه و شهرسازی محور بعدی را داشتن سیاست واحد در این سه کشور و سایر کشورهای عضو کریدور اعلام کرد و افزود: بنا بر این است که سیاست یکپارچه و وحدت رویه اتخاذ شود. همچنین از سوی همه کشورها یکسان‌سازی تعرفه‌ها و وحدت رویه سیاستی در پیش است. ایجاد زیرساخت‌های این کریدور و نوسازی ناوگان در حوزه‌های ریلی، جاده‌ای، هوایی و بندری ضرورت دارد و بایستی در دستور کار قرار بگیرد که این موضوع کشورها را ایمن می‌کند و تاب‌آوری کشورها را در حوزه اقتصادی افزایش می‌دهد.

 تکمیل راه‌آهن رشت- آستارا با فاینانس
در نشست سه‌جانبه تهران با هدف توسعه کریدور شمال- جنوب، ایگور لویتین، دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه با تأکید بر اینکه حجم مبادله کالا بین روسیه و ایران در مسیر کریدور شمال- جنوب توسعه می‌یابد، گفت: راه‌آهن رشت- آستارا از طریق فاینانس تکمیل می‌شود؛ برای روسیه حمل و نقل و ترانزیت از مسیر ایران بسیار حائز اهمیت است. دستیار رئیس جمهور روسیه با تأکید بر اینکه موضوع توسعه راه‌آهن بین ایران و روسیه مهم‌ترین بخش ارتباط است، افزود: دولت روسیه تصمیم گرفته تا راه‌آهن رشت- آستارا را فاینانس کند و بسازد. وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم تا حجم کالا را به ۳۰ میلیون تن افزایش دهیم. روسیه بودجه‌ای را برای ساخت کشتی در دریای کاسپین در نظر گرفته است.
 
تأکید هند بر تکمیل راهگذر شمال- جنوب
ویکرام میسری، معاون مشاور امنیت ملی جمهوری هند به عنوان نماینده این کشور در نشست سه‌جانبه ایران بر اجرا و تکمیل راهگذر شمال- جنوب تأکید کرد.وی گفت: هند در ابتکارات و پروژه‌های مختلف در زمینه راهگذر شمال- جنوب مشارکت‌کننده بوده و همواره متعهد بوده تا به بهترین شکل منابع خود را در اختیار اجراکنندگان قرار دهد تا این کریدور به عالی‌ترین شکل اجرا شود. ایران و روسیه بازیگران بسیار مهمی در کریدور شمال- جنوب هستند، دو کشور باید موانع و مشکلات پروژه را توضیح دهند تا ما بتوانیم در حوزه‌هایی که توانمندیم حمایت انجام دهیم. نکته حائز اهمیت برای هند این است که بخش خصوصی این مسیر را به مسیر‌های دیگر ترجیح دهد.

افزایش سرمایه‌گذاری زیرساختی در مسیر کریدور شمال- جنوب
علی‌اکبر صفایی، معاون وزیر راه و شهرسازی نیز در نشست سه‌جانبه ایران- هند- روسیه با هدف تسهیل ترانزیت در مسیر کریدور شمال- جنوب تصریح کرد: ایران طی ۱۰ ساله اخیر با هدف ارتقای روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه به موفقیت‌های چشمگیری در زمینه تکمیل کریدور شمال- جنوب دست یافته است‌. وی پیوستن ایران به پیمان شانگهای و اتحادیه اوراسیا را آغاز فصل جدیدی از روابط اقتصادی با کشورهای دیگر برشمرد. هم‌اکنون ۱۰ میلیون تن کالا از مسیر کریدوری شمال- جنوب عبور می‌کند که ظرفیت کنونی آن ۲۴ میلیون و ۷۰۰ تن کالاست و هدف ارتقای ترانزیت از این مسیر به ۵۰ میلیون تن است. معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: بر اساس اطلاعات به دست‌آمده برنامه‌ریزی‌ها و پروژه‌های در دست اقدام کشورهای عضو کریدور شمال- جنوب ۳۸،۲ میلیارد دلار است که این نوید را می‌دهد که هدف ترانزیت ۵۰ میلیون تن در سال در این مسیر محقق شود. صفایی گفت: جمهوری اسلامی ایران با داشتن بیش از ۲۹۰ میلیون تن کالا در شمال و جنوب کشور و همچنین فعالیت ۴۰۰ فروند کشتی در این مسیر کریدوری و سایر مسیرها این تضمین را می‌دهد که ترانزیت از این مسیر با امنیت در تمامی مدهای حمل‌ونقلی جاده‌ای، ریلی و بنادر انجام شود.

بــــرش

کریدور شمال- جنوب در مسیر توسعه
خسروسرایی، مدیرکل ترانزیت، لجستیک و توافقنامه‌های بین‌المللی سازمان بنادر و دریانوردی در گفت‌و‌گو با «ایران اقتصادی» با اشاره به نشست سه جانبه ایران و روسیه و هند گفت: روز گذشته در ادامه نشست‌هایی که قبلاً برگزار شده است، 3 کشور ایران، هند و روسیه، با هدف تقویت کریدور شمال- جنوب، حضور بخش خصوصی و تسهیل ترانزیت در این کریدور نشستی برگزار کردند. در این نشست 3 طرف بنیانگذار کریدور شمال-جنوب، بار دیگر بر اتخاذ راهکارهایی برای ارتقا و تسهیل ترانزیت در کریدور تأکید کردند. همچنین سرمایه‌گذاری مشترک برای توسعه زیرساخت و مدهای مختلف حمل در این کریدور مورد توافق 3 کشور قرار گرفت. تبادل آسان اطلاعات و داده‌های حمل و نقل، لجستیک و ترانزیت و ایجاد پلتفرم مشترک لجستیکی از توافقات دیگر این نشست 3 جانبه بود. همچنین در این نشست، قرار شد کریدور شمال-جنوب به سمت دیجیتالی شدن حرکت کند و رویه‌های مختلف و قوانین و مقررات کشورهای عضو در ارتباط با ترانزیت مورد بازبینی قرار بگیرد. در خصوص سرمایه‌گذاری هنوز رقم مشخص نیست اما 3 کشور برای سرمایه‌گذاری مشترک عزم دارند. استفاده از ظرفیت‌های موجود در کریدور شمال- جنوب در کوتاه‌مدت، افزایش مبادلات کالا از این مسیر در مدهای مختلف حمل‌ونقلی، افزایش سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی در این مسیر کریدوری و ارتقای ترانزیت کالا از مسیر شمال به جنوب به ۵۰ میلیون تن و حمایت از بخش‌های خصوصی بخشی از اهداف این نشست است.