عضویت کشورمان در شانگهای دائمی شد
شکست پروژه انزوای ایران
همزمان با برگزاری بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که روز گذشته به صورت مجازی و با ریاست هند برگزار شد، عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی جامه عمل پوشید. جمهوری اسلامی ایران از این پس در همه تصمیم‌گیری‌های سازمان شانگهای حضور خواهد داشت، همچنین هر عضو جدید اعم از عضو دائم، ناظر و شریک گفت‌وگو برای پیوستن به این سازمان باید موافقت همه اعضا را به دست بیاورد.
ظرفیت برجسته و اخذ تأیید جهانی
نارندرا مودی نخست وزیر هند در سخنرانی افتتاحیه این نشست از ایران به عنوان عضو جدید سازمان شانگهای یاد کرد و گفت : ایران از این پس به عنوان عضو رسمی سازمان شانگهای فعالیت خواهد داشت. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هم طی سخنانی بیان داشت: پیوستن رسمی ایران به سازمان شانگهای می‌تواند ظرفیت جدیدی به آن بیفزاید. امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان هم در این نشست عضویت دائم ایران در این سازمان را فرصتی مناسب برای افزایش رونق این مجموعه دانست. ژانگ مینگ دبیرکل سازمان همکاری شانگهای روز جمعه نهم تیر ماه در گفت‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان اعلام کرد از تاریخ چهارم جولای (۱۳ تیرماه) جمهوری اسلامی ایران از همه حقوق مربوط به کشورهای عضو سازمان شانگهای برخوردار خواهد بود. سرگئی لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه نیز روز جمعه نهم تیرماه طی سخنانی در مرکز دیپلماسی مردمی سازمان همکاری شانگهای در مسکو گفت که در نشست آتی سازمان همکاری شانگهای در تاریخ چهارم جولای، ایران و بلاروس رسماً عضو دائمی این سازمان می‌شوند. حسن بختیار سفیر ایران در پکن نیز دهم تیر ماه در توئیتر نوشت: دیروز در اولین ملاقات رسمی و در آستانه برگزاری اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای و اعلام رسمی عضویت کامل ایران، با آقای ژانگ مینگ دبیر کل سازمان ملاقات کردم. در این دیدار مشارکت فعال ایران در سازمان و تقویت همکاری‌های اقتصادی با هشت کشور عضو از جمله چین مورد تبادل نظر قرار گرفت. ژانگ مینگ نیز نقش ایران در پیشبرد اهداف سازمان همکاری شانگهای را مهم خواند و اظهار داشت: این باعث افتخار من است که فرایند عضویت دائم ایران، در زمان مدیرکلی اینجانب بر این سازمان صورت پذیرفت .
پیشتازی برجسته دولت سیزدهم
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۵ و چهار سال بعد از تشکیل رسمی سازمان شانگهای به همراه هند و پاکستان عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای شد و یک سال بعد ( ۲۰۰۶ میلادی) درخواست عضویت دائم در این سازمان را مطرح کرد. هند و پاکستان در تابستان سال ۲۰۱۶ میلادی به عضویت دائم این سازمان درآمدند و در حال حاضر این سازمان دارای هشت عضو اصلی است و ایران و بلاروس هم توانستند در نشست چهارم جولای سال جاری ( 13 تیرماه 1402 ) این سازمان به عضویت این سازمان درآیند. عضویت دائم ایران در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ با حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در دوشنبه پایتخت تاجیکستان مورد پذیرش اعضای این سازمان قرار گرفت و یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای هم ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ توسط حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در نشست سران شانگهای در سمرقند امضا شد. همچنین امیرعبداللهیان، 11 خرداد ماه سال جاری خاطرنشان کرد: ما در ائتلاف‌های منطقه‌ای از جمله شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا عضویت خود را پیگیری کردیم و عضویت ما در شانگهای، تیرماه امسال نهایی می‌شود.
همراهی مطلوب مراجع قانونی
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ۱۲ بهمن ماه ۱۴۰۱ طی نامه‌ای به رئیس جمهور، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای را ابلاغ کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی ششم آذر با کلیات و جزئیات طرح الحاق ایران به سازمان شانگهای موافقت کردند. هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان نیز هشتم بهمن از تأیید اصلاحات طرح فوق توسط شورای نگهبان خبر داد.
یادداشت
پیام اقتصادی به دشمنان ایران
یحیی آل‌اسحاق - عضو اتاق بازرگانی ایران/ بعد از سال‌ها ایران عضو سازمان شانگهای شد. این اتفاق پیامدهای بسیار مثبتی برای کشور دارد و ثمره آن برای بخش خصوصی و دولت بسیار زیاد است. از طرفی این امر برای دشمنان ایران هم پیام دارد. کشورهای تحریم‌کننده به دنبال منزوی کردن ما بودند و تصور می‌کردند ایران با تحریم‌های سنگین زمینگیر خواهد شد، اما چنین اتفاقی رخ نداد و برعکس سطح همکاری‌های ایران با کشورهای مختلف افزایش پیدا کرد، به گونه‌ای که در دولت سیزدهم در صادرات غیرنفتی رکورد زدیم. اخیراً نیز دیدیم که همکاری ایران و عربستان بعد از 7 سال آغاز شد. سازمان شانگهای یکی از سازمان‌های بین‌المللی بسیار قوی است که می‌تواند به توسعه فعالیت بخش خصوصی کمک کند. سازمان همکاری شانگهای مجموعه‌ای متشکل از کشورهای مختلف است که می‌توانند حداقل 500 تا 600 میلیارد دلار تعاملات تجاری با یکدیگر داشته باشند، لذا حضور در این سازمان فرصت خوب تجاری برای تک‌تک کشورهای عضو است. عضویت ایران در سازمان شانگهای آثار بزرگ‌تری هم دارد. کشور امریکا همواره مخالف و معاند جمهوری اسلامی ایران بوده است بنابراین این کشور با ایران‌هراسی که برای کشورهای مختلف ایجاد می‌کند تلاش دارد موافقتنامه‌ها بین جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها به نتیجه نرسد. همان‌طور که می‌دانید برای دستیابی به اهداف تحریم‌های امریکا لازم است کشورهای دیگر نیز کمک کنند مثلاً از ما نفت نخرند یا کالایی به ما نفروشند یا مبادله‌ای با ما نداشته باشند، لذا لازم است این کشورها هزینه فایده کنند که پیرو ارتباط و مبادله با ما چه چیزی نصیبشان می‌شود، لذا وقتی به‌رغم فشارهای امریکا کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای حاضر به همکاری با ما و اینچنین به صورت آشکار با ما وارد مذاکره می‌شوند و صراحتاً قرارداد منعقد می‌کنند به منزله آن است که نقشه‌های امریکا به هم ریخته و این مسأله برای آنها خطرناک است.
لذا انعقاد چنین قراردادها و موافقتنامه‌هایی نه تنها جنبه‌های مثبت اقتصادی برای ما به همراه دارد بلکه مسائل سیاسی و امنیتی نیز دارد. بنابراین اگر بتوانیم اینگونه معاهدات را توسعه دهیم قطعاً، هم مشکلات اقتصادی‌مان سامان پیدا می‌کند، هم کیفیت حضور ما در منطقه و جهان بهتر می‌شود و هم ارتباطات بین‌المللی و جایگاه ما در سیستم منطقه‌ای شکل خاصی می‌گیرد.
الزام اجرای 3 سیاست راهبردی
عباس آرگون - عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران/ ایران از روز گذشته عضو جدید سازمان شانگهای شد. این امر یک فرصت بزرگ برای اقتصاد و تجارت کشور است. اگر بخواهیم برای آینده تجارت ایران برنامه‌ریزی جامع و هدفمند داشته باشیم، ضرورت دارد در این خصوص برنامه داشته باشیم. یکی از برنامه‌ها می‌تواند بهبود سطح روابط تجاری ایران با دیگر کشورها و حضور در پیمان‌های دو و چند‌جانبه و سازمان‌ها و گروه‌های اقتصادی بین‌المللی باشد. در این بین چه سازمان شانگهای و چه گروه بریکس که در هر دو آنها تعداد زیادی از اقتصادهای نوظهور و پرقدرت جهانی حضور دارند، قطعاً برای آینده اقتصاد ما اهمیت فراوانی خواهد داشت.
برنامه دیگر می‌تواند توسعه روابط با دیگر اقتصادهای جهان، کاهش تنش‌ها و کنار زدن محدودیت‌ها باشد. اگر در جریان توافقات تازه مقدمات قراردادهای جدید مهیا شود، برای آنکه بتوان حداکثر استفاده را از این موقعیت کرد باید شرایط همکاری‌های بانکی، جابه‌جایی ارز، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و دریافت تسهیلات را فراهم کرد تا این همراهی به یک همکاری منجر شود.
لزوم اصلاح برخی سیاست‌های داخلی اقتصادی نیز می‌تواند برنامه دیگر با هدف توسعه روابط خارجی باشد. در سال‌های گذشته برخی سیاست‌های داخلی به مانعی برای فعالیت‌های اقتصادی منجر شده بود. پس از آنکه گام‌های مهمی در زمینه توسعه روابط و همکاری‌ها برداشتیم و عضویت در برخی سازمان‌های مهم اقتصادی را نهایی کردیم، قطعاً دیگر قطعه این پازل باید به فراهم کردن مقدمات لازم در داخل اختصاص پیدا کند و به این ترتیب تمام مقدمات لازم برای رشد اقتصادی کشور فراهم شود. بارها تأکید شده که اقتصاد ایران دارای ظرفیت بالقوه بسیار مطلوبی در بسیاری از حوزه‌ها است و امکان آن را دارد که در یک شرایط مناسب، ظرفیت‌های خود را به ظهور برساند. در صورتی که ارتباط خود را با نهادهای اقتصادی دنیا گسترش دهیم و محدودیت‌های خارجی و داخلی را کنار بزنیم هم می‌توان به جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای طرح‌های جدید فکر کرد.