وزیر خارجه اوکراین از پیمان آتلانتیک شمالی خواست عضویت کشورش را بپذیرد
کی‌یف در سراب وعده‌های ناتو
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
بعد از وعده‌های غیر عملی ناتو به کی‌یف درباره پیوستن اوکراین به پیمان آتلانتیک شمالی، دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین به متحدان اروپایی هشدار داد، نپذیرفتن کشور وی در ناتو پس از پایان جنگ با روسیه، «خودکشی» خواهد بود.به گزارش پولیتیکو، کولبا در ادامه، عضویت در ناتو را تنها راه ممانعت از حمله روسیه به کی‌یف دانست و خاطر نشان کرد که عدم پذیرش عضویت این کشور حتی پس از جنگ، نشان دهنده باقی ماندن گزینه نبرد و جنگ در نگاه ناتو است. این اظهارات که قبل از نشست هفته آینده سران ناتو بیان شده است، نشان می‌دهد، اوکراین به دنبال دریافت تعهد از ائتلاف دفاعی ناتو برای پیوستن به آن است. اما تعدادی از اعضای ناتو می‌گویند، بحث جدی در مورد عضویت اوکراین در ناتو تنها زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد که نیروهای روسیه دیگر در خاک این کشور نباشند. از جمله پیشتر اولاف شولتز، صدراعظم آلمان گفته بود، نشست سران سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ویلنیوس که روزهای 11 و 12 جولای برگزار می‌شود، باید به جای باز کردن روندی برای پیوستن کی‌یف به پیمان آتلانتیک شمالی، بر تقویت قدرت نظامی اوکراین تمرکز کند. بجز این، مقامات ناتو بارها از نامعلوم بودن عضویت اوکراین خبر داده بودند. ماه گذشته «کارین ژان پیر» سخنگوی کاخ سفید از غیر قابل طرح نبودن این موضوع خبر داد و بن والاس، وزیر دفاع انگلیس نیز تأکید کرد که عضویت این کشور به این زودی‌ها اتفاق نمی‌افتد.علی رغم اینکه اوکراین همواره بهترین راه برای تضمین امنیت این کشور و اروپا را الحاق کی‌یف به ناتو دانسته، بهانه تراشیهای پیمان آتلانتیک شمالی، باعث ابهام در فرجام وعده‌های آن در قبال این مسأله شده و اوکراین را به خشم آورده است. نادیده گرفتن الحاق اوکراین تا بدان جا پیش رفته که کی‌یف حتی حاضر به پذیرش حداقل‌ها در این نشست شده است. در این رابطه ناتالیا گالیبارنکو، سفیر اوکراین در ناتو در اواخر ژوئن به پولیتیکو گفته بود، کی‌یف حداقل به دنبال تعهدی برای بررسی چهارچوب زمانی و روش‌های عضویت در نشست ویلنیوس است.آنچه مشهود است مقامات اوکراین با شنیدن موضعگیری‌هایی از این دست، هر روز بیش از قبل احساس طعمه یا قربانی بودن می‌کنند. زیرا این کشور با وجود متحمل شدن هزینه‌های گزاف در نبرد نیابتی با روسیه اکنون آرمان‌های خود را دست نیافتنی می‌بیند و با نگاهی به گذشته می‌بیند، ناتو در ابتدا این کشور را با تشویق برای عضویت در این سازمان نظامی و مشارکت در محاصره نظامی روسیه، به سوی یک جنگ غیرقابل اجتناب کشید و پس از آن نیز با تکرار این وعده‌ها و دلخوش کردن به تحقق آنها، با وجود خسارات فراوانی که به این کشور وارد آمد، اوکراین را به سوی جنگ سوق داد. اکنون این کشور با ادعاهای ناتو و حواله دادن روند الحاق به پایان یافتن جنگ، ناتو را سازمانی فریبکار می‌بیند که می‌کوشد تا هم ضمن ارسال سلاح به اوکراین، آن را در مقام یک مدافع ناتو حفظ کرده و هم خود را از تبعات احتمالی این اتفاق دور کند. بویژه که زمان پایان یافتن جنگ اوکراین به دلیل فرسایشی بودن، یک گزاره پیچیده و مبهم و از نظر مقامات غربی غیر قابل پیش‌بینی است و رصد تحولات نشان می‌دهد، سناریوی محتمل برای اتمام جنگ، وضعیتی خواهد بود که بر مبنای آن دو طرف در حالتی تثبیت شده در حال نبرد باشند.از این رو، زمان اتمام جنگ نیز بسیار دور خواهد بود و سیکل معیوب وعده‌های ناتو بسادگی به سر انجام
نخواهد نرسید. در واقع اوکراین اکنون با گوشت، پوست و خون خود دریافته که بستر و ریشه اصلی جنگ در کشورش، «وعده‌های» ناتو بوده است؛ وعده‌هایی که این سازمان اکنون در حال به فراموشی سپردن آنها است.
گسترش ناتو به سمت شرق، خلف وعده آشکار ناتو
به باور ناظران اگر اوکراین نگاه ریشه‌ای و تاریخی به این موضوع داشت در دام اروپا و امریکا نمی‌افتاد و متوجه فریب ناتو می‌شد. مهمترین ایده تأسیس سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال 1947، مقابله با بلوک شرق وابسته به اتحاد جماهیر شوروی بود. این سازمان، بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی دایره فعالیت‌های خود را از «منطقه‌ای» به «جهانی» تغییر داد. در اصل، ناتو بازوی نظامی بلوک غرب است که به منظور پشتوانه روند نفوذ بر کشورها از جمله در شرق و غرب آسیا و همچنین متأثر ساختن استقلال و اقتدار آنها تشکیل شده است. بر همین اساس ناتو با استفاده از ابزارهای متنوع می‌کوشد، حضور خود را به طرق مختلف در جهان به انجام رساند.هر چند که این سازمان نظامی که خود را تنها متعهد به دفاع در برابر حمله به یک کشور عضو می‌داند اما ردپای آن در هر جا که تجاوز نظامی صورت گرفته بویژه در منطقه آسیا خودنمایی کرده و خود موجب ناامنی شده است. حضور ناتو در جنگ افغانستان، حضور در عراق و سوریه از نمونه‌های عینی این موضوع به شمار می‌روند.با توجه به این استراتژی ناتو و پیوند این سازمان با برنامه‌های نظامی امریکا در جهت مداخله در منطقه ژئوپلیتیک آسیا، ناتو یک تهدید جدی برای روسیه و منطقه محسوب می‌شود. بر همین اساس ممانعت از توسعه آن به سمت شرق از زمان شوروی در دستور کار قرار گرفته است. در سال ۱۹۹۰، وقتی که مذاکرات اتحاد دو آلمان مطرح بود ایالات متحده به سران شوروی قول داد که قلمرو ناتو یا حضور نظامی‌اش هیچ گاه به سمت شرق حرکت نکند. اما ناتو با نقض تعهدات خود کشورهای بسیاری را در شرق اروپا چون لهستان، مجارستان و چک به عضویت ناتو در آورد.از همین رو، روسیه نیز تدابیری برای عدم گسترش ناتو در نظر گرفت. این تدابیر به گونه‌ای بود که بتواند با ابتکار عمل در جنگی ناگزیر، مانع این استراتژی غرب شود. زیرا بی‌شک غرب در مسیر نقشه راه توسعه خود به سمت شرق، با ابتکار خود، موجب وقوع جنگ می‌شد.
