نفیسه امامی
روزنامه نگار

گندم در بین محصولات کشاورزی جزو راهبردی‌ترین محصولات کشاورزی محسوب می‌شود بنابراین اهمیت تأمین و تولید داخلی این محصول برای حفظ امنیت غذایی در اولویت دولت سیزدهم قرار دارد.
بدون تردید می‌توان یکی از اقدامات موفق دولت را در حوزه کشاورزی جهش تولید گندم در سال گذشته و سیاستگذاری برای رشد تولید و خرید گندم قلمداد کرد.
امروز در شرایطی ما به تولید 5 میلیون تن خرید تضمینی گندم در ابتدای تیرماه رسیده‌ایم که در سال آخر دولت دوازدهم گندمکاران از تعیین غیرمنطقی نرخ 5 هزار تومان برای هرکیلوگرم خرید تضمینی این محصول بشدت گلایه‌مند بودند و میزان خرید تضمینی گندم توسط دولت با کاهش محسوس به 4 میلیون و 700 هزار تن رسید. در سال زراعی 1400-1399 میزان تولید به 8 میلیون تن و میزان واردات به 7 میلیون تن رسیده بود، اما اکنون با رسیدن به نیمه‌های فصل برداشت، از میزان خرید در سال زراعی 1400-1399 عبور کرده است.
عملیات عظیم خرید تضمینی گندم که در استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور به تازگی آغاز شده است، در بسیاری از استان‌های کشور همچنان ادامه دارد. شرکت بازرگانی دولتی ایران بر اساس گزارش 100 روزه عملیات سراسری خرید گندم از اول فروردین تا هفتم تیر سال‌جاری، بیش از 5 میلیون تن گندم در قالب 889 هزار محموله به صورت تضمینی از 309 هزار کشاورز در سرتاسر کشورمان خریداری کرده است. میزان خرید گندم در 100 روز آغازین امسال با تحویل 5 میلیون و 15 هزار تن گندم از کشاورزان که نسبت به سال گذشته، یک میلیون و 107 هزار تن افزایش داشته، از رشد بیش از 28 درصدی برخوردار بوده است و به ترتیب استان‌های خوزستان با یک میلیون و 715 هزار تن، فارس با 808 هزار تن، گلستان با 498 هزار تن، ایلام با 290 هزار تن، خراسان رضوی با 252 هزار تن، کرمان با 241 هزار تن و کرمانشاه با 166 هزار تن بیشترین مقدار خرید گندم را داشته‌اند.
 استان‌های فارس با 411 هزار تن، خوزستان با 360 هزار تن، ایلام با 118 هزار تن، بوشهر با 102 هزار تن، لرستان با 84 هزار تن و کرمانشاه و کرمان هر یک با 77 هزار تن، بالاترین میزان افزایش خرید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
استان‌های بوشهر و یزد هر یک با بیش از 5 و نیم برابر، لرستان با بیش از 2 و نیم برابر، کهگیلویه و بویراحمد با حدود 2 و نیم برابر، فارس با بیش از 2 برابر و سیستان و بلوچستان با حدود 2 برابر، بیشترین میزان رشد خرید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کرده‌اند.
دولت سیزدهم قیمت خرید تضمینی گندم را از کیلویی 5هزار تومان ابتدا به 7‌هزار و ۵۰۰ تومان تغییر داد و با شروع جنگ اوکراین و روسیه و تغییر قیمت‌های جهانی، در ابتدای سال ۱۴۰۱ قیمت را به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و مجدد این رقم را به ۱۳ هزار تومان افزایش داد تا کشاورزان متضرر نشوند. دولت با موافقت تغییر مجدد نرخ خرید تضمینی به 15 هزار تومان در سال‌جاری درصدد است تا انگیزه کشاورزان را برای تخصیص محصول خود به دولت برانگیزد.
تعیین نرخ مناسب خرید تضمینی گندم و افزایش 200 درصدی در قیاس با دولت دوازدهم، اعلام بموقع نرخ خرید تضمینی، اجرای کشت قراردادی و کاهش 45 درصدی نرخ نهاده‌ها باعث شد میزان خرید تضمینی گندم در دو سال اخیر با رشد قابل توجهی مواجه شود.
رشد چشمگیر قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان در دولت سیزدهم نسبت به دولت‌های گذشته باعث افزایش قابل توجه تولید این محصول راهبردی شد تا جایی که سال ۱۴۰۱، 7٫5 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شد.
حمایت‌های دولت سیزدهم همچنان از تولید و خرید تضمینی گندم برای خودکفایی در تولید این محصول راهبردی ادامه دارد تا مجدداً کشور به جایگاه خودکفایی در تولید گندم برسد. ایران در بین سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ با تولید میانگین بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم، نخستین خودکفایی را در تولید این محصول تجربه کرد، همچنین در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ نیز با میانگین تولید ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن، خودکفایی در گندم را جشن گرفت. دور از انتظار نخواهد بود که با پشتیبانی دولت از کشاورزان دوباره در سال‌های پیش رو به خودکفایی در تولید گندم برسیم.

بــــرش

پرداخت بیش از 60 درصدی مطالبات
در 100 روز نخست امسال، بیش از دو سوم مطالبات کشاورزان سراسر کشور پرداخت شده است که با واریز 50 هزار و 555 میلیارد تومان پول تحویل گندم به حساب کشاورزان، بیش از 67 درصد از مطالبات پرداخت شده است. در این میان، به ترتیب کشاورزان استان‌های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، کرمان، قم، بوشهر، سیستان و بلوچستان، ایلام و گلستان، از 73 تا 77 درصد مطالبات خود را دریافت کرده‌اند.