گروه اجتماعی
 @iran_ejtemaei

سلامت کشور که به مخاطره بیفتد تمام کار‌ها و فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و سیاسی با مشکل روبه‌رو می‌شود و برای همین یکی از مهم‌ترین اولویت‌های اصلی در هر کشوری بخش سلامت است و ویروس کرونا نیز بیش از گذشته این اولویت را نشان داد. بخش سلامت از پیشگیری تا درمان، از دارو تا تجهیزات پزشکی و از سلامت جسم تا روان را در بر می‌گیرد. در سال‌های اخیر تلاش‌های دولت سیزدهم برای ارتقای سیستم سلامت در کشور با وجود کمبودها و تحریم‌ها قابل مشاهده است که از جمله آن می‌توان به اجرای برنامه پزشکی خانواده طرح نظام سلامت اشاره کرد که سال‌ها بر زمین مانده بود و از سال 1402 در بخش شهری که جمعیت ۵۵ میلیون نفری را شامل می‌شود، کلید زده شد در حالی که پیش از این و از اواخر سال 1401 با پوشش جمعیت زیر ۲۵ هزار نفر که شامل ۳۰ میلیون نفر می‌شد، آغاز به کار کرده بود. در این طرح وزارت بهداشت به‌دنبال این است که هر فرد با کدملی دارای یک مراقب سلامت باشد تا به این واسطه مهم‌ترین اصل که پیشگیری است و از سوی دیگر نظام ارجاع سیستماتیک و اصولی پیش برود. بالا بردن ارتقای سواد سلامت افراد جامعه می‌تواند جلوی شیوع بیماری‌های بسیاری را بگیرد و یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت که هزینه در درمان بیماری‌هاست کاهش پیدا کند. کاهش هزینه‌های درمان و تقاضاهای القایی، شناسایی و تشخیص به‌موقع بیماری‌های غیرواگیرو سرطان‌ها و در نهایت ساماندهی سبد هزینه درمانی از اهداف اجرای این برنامه در کشور است که حالا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جدیدترین اظهارنظرش از ارائه خدمات بیمه سلامت به ۳۲ میلیون نفر در کشور بدون پرداخت هزینه خبر داد. به گفته بهرام عین اللهی طرح سلامت خانواده در ۵۸ شهرستان به کاهش ۹۵ درصدی هزینه‌های خدمات درمانی برای مردم انجامیده و حالا قرار است هرماه با پیوستن تعداد بیشتری از شهرستان‌های کشور به طرح سلامت خانواده، بخش زیادی از دغدغه‌های مردم در این حوزه برطرف شود.

دسترسی رایگان به خدمات سلامت در 5 دهک جامعه
این طرح که با نام پزشکی خانواده نیز در جامعه شناخته می‌شود حالا با تشکیل پرونده سلامت با کد ملی هر فرد باعث شده است که هم افراد به قدر کافی از سلامت خود و وضعیت سلامت جسمی خود اطلاع پیدا کنند و هم پیشگیری و درمان با توجه به فاز‌بندی سطوح ارائه خدمات تسهیل شده است. از سوی دیگر با اجرای این طرح و دسترسی به پزشک عمومی و ارجاع به پزشک تخصصی از مسیر پزشک عمومی افراد هم در ارتباط مداوم با این پزشک هستند و هم پزشک واحدی اطلاعات کافی درباره افراد دارد. در فاز دیگر وزارت بهداشت در این طرح تلاش دارد که با استفاده از ابزارهای پیشرفته خدمات غیرحضوری را گسترش دهد تا در نهایت اکثر خدمات بدون نیاز به مراجعه به مراکز بهداشتی انجام شود و افراد به‌صورت سیستمی دارای پرونده الکترونیک شوند.
وزیر بهداشت اعلام کرده است در حال حاضر با احتساب جمعیت روستایی، بیش از ۳۲ میلیون نفر بدون پرداخت هزینه می‌توانند از بیمه سلامت استفاده کنند و قرار است جمعیت بیشتری از مردم زیر چتر حمایتی بیمه قرار بگیرند. سال گذشته سه دهک نخست جامعه بدون اینکه پولی پرداخت کنند به‌صورت رایگان بیمه سلامت شدند. امسال نیز با تصویب هیأت دولت، هزینه‌های بیمه برای دو دهک بعدی رایگان شد و به این ترتیب اکنون ۵ دهک جامعه به‌صورت رایگان از خدمات بیمه بهره مندند. پرداخت حق بیمه سلامت برای دهک‌های بالاتر نیز مشمول تخفیف شده است.

اقداماتی مناسب در مورد حواله دارو
اما مسأله بعدی مرتبط با سلامت جامعه که این روزها مورد توجه جامعه است، دسترسی به دارو و پوشش بیمه‌ای داروهاست که در این باره هم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از اختصاص ۱۲ هزار میلیارد تومان از سوی سازمان برنامه و بودجه برای پرداخت معوقات دارویی و حمایت از صنایع دارویی در آینده نزدیک خبر داد. این در حالی است که تمام ارکان وزارتخانه بهداشت در این ماه‌ها در تلاش بوده و هستند تا کمبود دارو در کشور رخ ندهد و برای همین خبر عین اللهی در این زمینه که پس از آن رئیس سازمان غذا و دارو نیز آن را تأیید کرد حائزاهمیت است تا جامعه درباره تأمین دارو در ماه‌های آتی نگران نباشد. بهرام عین اللهی با بیان اینکه نقدینگی، نیاز اصلی شرکت‌های دارویی برای واردات دارو و مواد اولیه است، اظهارکرد: «بانک مرکزی مقرر کرد، ۳۰ هزار میلیارد تومان از طریق بانک‌های عامل به شرکت‌های دارویی، تسهیلات پرداخت شود تا بتوانند ارز مورد نیاز خود را برای تهیه دارو و مواد اولیه  تأمین کنند که این مهم می‌تواند برخی از مشکلات صنایع داروسازی را حل کند.»
وی با بیان اینکه عوارض گمرکی از دیگر مشکلاتی بود که برخی شرکت‌های دارویی برای واردات دارو با آن رو به رو بودند، تصریح کرد: «خوشبختانه در جلسه سران قوا، کاهش عوارض گمرکی از ۴ به یک درصد برای دارو، تجهیزات پزشکی، شیرخشک و لوازم مصرفی پزشکی تصویب شد.» وی در خصوص مالیات بر ارزش افزوده حاصل از واردات دارو و تجهیزاتی که مشابه داخلی ندارند نیز گفت: «با معافیت این اقلام از مالیات بر ارزش افزوده، کمک خوبی به واردات و تأمین نیازهای دارویی خواهد شد.»
سیدحیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو نیز خبر داد که «امسال یک میلیارد دلار برای دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص یافته که ۵۰۰ میلیون آن تأمین شده و از ۵۰۰ میلیون دیگر تا ۲ هفته پیش تنها ۶۰ میلیون دلار حواله شده بود و عملاً شرکت‌های دارویی قادر به خرید نبودند که خوشبختانه طی روزهای گذشته اقدامات مناسبی در مورد حواله دارو صورت گرفت.» وی افزود: «گفته می‌شود حوزه سلامت تحریم نیست، اما باید گفت که صددرصد تحت تأثیر تحریم‌های ظالمانه قرار گرفته است. بسیاری از شرکت‌های دارویی به‌دلیل تحریم‌ها داروی مورد نیاز بیماران را به ما نمی‌فروشند و تهیه دارو از درصد کمی از شرکت‌ها که تحریم‌ها را اعمال نکرده‌اند به‌دلیل سازکار انتقال ارز عملاً ممکن نیست، بنابراین تنها از محل منابع موجود در خارج از کشور می‌توانیم داروی مورد نظر را تأمین کنیم که مسیری بسیار سخت و پیچیده است. البته بخش بزرگی از داروهای مورد نیاز توسط صنایع داروسازی داخلی تأمین می‌گردد و همین تحریم‌ها را کم اثر کرده است.»
معاون وزیر بهداشت با اشاره به اقدامات مثبت صورت گرفته در حوزه تأمین نقدینگی حوزه دارو نیز گفت: «مقرر شده ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات مازاد بر سال گذشته به حوزه دارو تعلق گیرد که با پیگیری از بانک مرکزی در حال انجام است.»

تخصیص بودجه به تأمین اجتماعی برای تسویه بدهی با مراکز درمانی
وی یکی دیگر از اقدامات مثبت صورت گرفته طی روزهای اخیر را تخصیص بودجه به سازمان تأمین اجتماعی به منظور تسویه بدهی به مراکز درمانی برشمرد و عنوان کرد: «ظرف دو هفته گذشته 12.700 میلیارد تومان به این سازمان تخصیص یافته است تا بدهی دارو و تجهیزات پزشکی بخش بیمارستانی را فوراً تسویه کنند.»
این خبرهای خوش در حوزه درمان نتیجه جلسات مستمر وزارت بهداشت با بانک مرکزی برای تأمین ارز دارو و تجهیزات پزشکی است که حالا به ثمر نشسته است.
اهمیت بخش تجهیزات نیز کمتر از تأمین دارو نیست و در این زمینه نیز نگرانی‌هایی وجود داشت که باز هم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از اضافه شدن حدود ۵۰۰ آمبولانس در دو ماه آینده به شبکه حمل‌ونقل حوزه سلامت کشور خبر داد و گفت: « دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود، ساخت بیمارستان‌های مختلف را در دستور کار قرار داد و بزودی بیمارستانی که در ۲ سال گذشته تکمیل و تجهیز شده و دارای پد بالگرد برای انتقال مصدوم است، افتتاح می‌شود.» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به وجود حدود سه هزار آمبولانس فرسوده در کشور و برنامه‌ای که این وزارتخانه برای جایگزینی آنها دارد، افزود: «از طریق مناقصه تلاش می‌کنیم حدود ۵۰۰ آمبولانس را تأمین کنیم و تا دو ماه آینده این تعداد به ناوگان آمبولانس‌های کشور اضافه می‌شود و پیگیر هستیم تا کمبودهای این بخش هم تأمین اعتبار شود.»