نماینده سازمان ملل، وضعیت تنها تالاب استان البرز را بررسی می‌کند
دستور رئیس جمهور برای احیای «صالحیه»
زیست بوم/ دبیر ستاد ملی مقابله با گردوغبار، از دستور رئیس‌جمهور برای احیای تالاب صالحیه خبر داده و تأکید کرد دستگاه‌های مختلف از جمله منابع طبیعی، محیط زیست، جهاد کشاورزی و... باید به وظایف خود در خصوص کاهش میزان گردوغبار این تالاب عمل کنند.
«تالاب صالحیه» گستره آبی و زیست محیطی دو استان البرز و قزوین، چند سالی است که با کمبود بارندگی و عدم تأمین حقابه، به مرز خشکیدگی کامل رسیده است. این تالاب که روزگاری نماد آب و زندگانی استان البرز به‌شمار می‌رفت، به اندازه‌ای خشک شده که دیگر اثری از بال و پرزدن پرندگان مهاجر نیز در آن دیده نمی‌شود. حالا زخم کاری خشکیدگی، چرای بی‌رویه شترهای غیربومی و وجود یک زهکش تا اندازه‌ای به عمق جان تنها تالاب استان البرز نفوذ کرده که دیگر اثری از حیات دوباره در آن دیده نمی‌شود.
10 هزار هکتار، کانون گردوغبار
احیای صالحیه به دستور رئیس‌جمهور در حالی کلید می‌خورد که مدیرکل حفاظت‌محیط زیست استان البرز، بهمن ماه سال گذشته در گفت‌و‌گو با «ایران» هشدار داده بود که بیش از 10 هزار هکتار از اراضی تالاب به کانون مستعد گردوغبار با شدت کم تبدیل شده است؛ گردوغباری که دیر یا زود، دودش به چشم مردم استان‌های البرز، قزوین و تهران خواهد رفت. «مجید درگی» همچنین تأکید کرده بود که تخریب اکوسیستم تالاب، در یک فرایند 15-10 ساله رخ داده و نمی‌توان این حجم بزرگ از تخریب را ظرف یکی دو سال آینده جبران کرد. بر این اساس، در بهترین حالت ممکن، اگر برنامه‌ها و سیاست‌ها به‌درستی انجام شود، احتمالاً در یک فرایند 5 ساله ممکن است ستاد احیای تالاب، مشکلات را حل کرده و جان تالاب را نجات دهد.
ضرورت احیای صالحیه
همان موقع «علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت‌محیط زیست در یازدهمین جلسه ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار، بر ضرورت احیای «صالحیه» در کوتاه مدت تأکید کرده و خواستار تشکیل کارگروه مشترکی با حضور وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت‌محیط زیست برای اجرای برنامه‌های مصوب ستاد در اسرع وقت شد. رئیس سازمان حفاظت‌محیط زیست کشور، همچنین در تاریخ 8 خرداد سال‌جاری و در سیزدهمین جلسه ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار، با بیان اینکه اگر رطوبت خاک در تالاب صالحیه حفظ شود، ذرات گردوغبار از این کانون غبارخیز بلند نخواهد شد، گفت: زهکش احداث شده در منطقه مصداق بارز دستکاری در طبیعت است و در حال حاضر این زهکش بلااستفاده، به مانعی برای ساماندهی تالاب صالحیه تبدیل شده است. لذا باید گزینه حذف این زهکش مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. وی همچنین یادآور شد که بحث حقابه تالاب صالحیه هم باید بر اساس داشته‌های موجود محاسبه و اعلام شود.
مصوبه برای احیا
حالا بعد از گذشت 4 ماه، علی محمد طهماسبی، دبیر ستاد ملی مقابله با گردوغبار روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد از تالاب صالحیه بازدید کرده و بر ضرورت احیای تالاب تأکید کرد. او از انتخاب نماینده‌ای از سازمان ملل متحد برای بررسی وضعیت تالاب صالحیه خبر داده و گفت: قرار است با همکاری مشترک، راهکارهایی با استفاده از دانش فنی دنیا برای حل مشکلات تالاب اتخاذ کنیم. طهماسبی، به محدودیت منابع تأمین کننده آب تالاب در سال‌های گذشته نیز اشاره کرده و گفت: پیشتر رودخانه‌های زیادی وارد رودشور شده و در نهایت منطقه را زهکشی می‌کردند اما امروز مدیریت صحیحی در بالادست تالاب اتفاق نمی‌افتد و همین باعث شده سهم تالاب صالحیه از منابع آبی موجود به شدت کاهش یابد.
دبیر ستاد ملی مقابله با گردوغبار، چرای مفرط دام و شتر، محدود شدن منابع تأمین‌کننده آب تالاب و کاهش بارندگی ها را از مهم‌ترین معضل‌های تالاب صالحیه دانسته و تأکید کرد: تاکنون جلسات متمرکزی با حفاظت محیط زیست استان البرز و قزوین برای ساماندهی وضعیت تالاب برگزار شده و در آخرین جلسه بنا شده است که ظرف سه ماه، تمام عوامل تخریب تالاب شناسایی شده و برنامه‌ای برای تغییر شرایط موجود تدوین شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز در حاشیه بازدید از تالاب صالحیه اظهار کرد: ساماندهی تالاب صالحیه جزو مصوبات سفر استانی رئیس‌جمهور به استان البرز است.
همکاری سازمان ملل متحد
در همین حال، «کانی ویگناراجا» دستیار دبیر کل سازمان ملل متحد و رئیس دفتر توسعه ملل متحد در آسیا و اقیانوسیه نیز در حاشیه بازدید از آخرین وضعیت صالحیه با بیان اینکه این سازمان در تلاش برای حفظ سرمایه‌های طبیعی است، گفت: سازمان ملل متحد، همراه ایران برای حل معضل تالاب صالحیه خواهد بود. وی با اشاره به اینکه سازمان ملل هم برای احیای تالاب صالحیه حمایت‌های لازم را خواهد داشت، گفت: قطعاً دلیل بازدید از تالاب صالحیه، امکان سنجی حمایت‌های لازم است؛ البته در این بحث اولین وظیفه به عهده دولت ایران است که باید برای انجام اقدامات لازم، پیشگام باشد.
بــــرش
تالاب صالحیه که روزگاری نماد آب و زندگانی استان البرز به‌شمار می‌رفت، به اندازه‌ای خشک شده که دیگر اثری از بال و پرزدن پرندگان مهاجر نیز در آن دیده نمی‌شود. حالا زخم کاری خشکیدگی، چرای بی‌رویه شترهای غیربومی و وجود یک زهکش تا اندازه‌ای به عمق جان تنها تالاب استان البرز نفوذ کرده که دیگر اثری از حیات دوباره در آن دیده نمی‌شود.