فائزه سادات یوسفی
خبرنگار

صبح دیروز، سه‌شنبه، مردم مسکو با حمله پهپادی اوکراین از خواب برخاستند و چندین فروند پهپاد به ساختمان‌های مسکونی در امتداد خیابان لنینسکی و خیابان پروفسویزنایا در جنوب غربی مسکو آسیب رساندند. همچنین یک پهپاد به خانه‌ای در خیابان اطلسوا در نیومسکو برخورد کرد. به گفته شهردار پایتخت مسکو، تنها دو نفر نیاز به کمک پزشکی پیدا کردند که به طور سرپایی درمان شدند. وی با این حال ساکنان این مناطق را به طور موقت تخلیه کرد.
 به گزارش ریانووستی، در پی این حمله فرماندار منطقه مسکو، آندری وروبیوف خبر داد، سامانه‌های پدافند هوایی در این منطقه سه پهپاد را با استفاده از جنگ الکترونیکی منهدم کردند. در این رویارویی سه پهپاد مزبور، کنترل خود را از دست دادند و از اهداف مورد نظر خود منحرف شدند. پنج پهپاد دیگر نیز توسط پدافند موشکی پانتسیر-اس۱ سرنگون شدند. این رسانه اعلام داشت که وزارت دفاع روسیه این حادثه را یک حمله تروریستی خوانده و کمیته تحقیقات روسیه بر اساس قانون جنایی فدراسیون روسیه (اقدام تروریستی) برای بررسی ابعاد آن وارد عمل شده است. این در حالی است که یورونیوز در گزارشی خبر داد، میخائیل پودولیاک، مشاور ریاست جمهوری اوکراین که نقش مستقیم خود را در این حملات تکذیب کرده، مدعی شده است: «ما از تماشا و پیش‌بینی افزایش حملات لذت می‌بریم، اما مستقیماً با آن هیچ ارتباطی نداریم. روسیه با کارمای عمل خود مواجه است.»
وی همچنین در پیامی ویدیویی اعلام کرد که زمان آغاز ضد حمله اوکراین مشخص شده و تصمیم نهایی در مورد آن گرفته شده است. زلنسکی تأکید کرد: «اما هر یک از حملات هوایی موشکی یا پهپادی روسیه، اوکراین و کل جهان را به یک نتیجه آشکار بازمی‌گرداند که مسکو می‌خواهد مسیر شرارت خود را تا انتها دنبال کند یعنی تا شکست خوردن، زیرا شرارت پایانی جز شکست ندارد و نمی‌تواند داشته باشد.» پیشتر مقامات اوکراینی از این طرح برای آزادکردن سرزمین‌های تحت اشغال نام برده‌اند.
در نقطه مقابل الکساندر کینیشتین، عضو پارلمان روسیه هم با متهم کردن کی‌یف گفت: «بدون شک، خرابکاری‌ها و حملات تروریستی از سوی اوکراین رو به رشد خواهد بود. ما باید تدابیر دفاعی و امنیتی را بویژه در زمینه مقابله با هواپیماهای بدون سرنشین بشدت تقویت کنیم.»
حمله پهپادی که منتسب به اوکراین شده، پس از حمله موشکی روسیه به کی‌یف انجام شد. بنابر منابع خبری، روز دوشنبه، اصابت چند موشک‌ بالستیک روسی به پایتخت اوکراین سبب انفجارهایی در سطح شهر کی‌یف شد. این حمله ساعاتی پس از حملات معمول شبانه پهپادی رخ داد. رئیس‌جمهور اوکراین نیز در واکنش به حمله موشکی روسیه به کی‌یف پایتخت این کشور، تصویر کودکانی را که در خیابان‌ها از ترس حملات موشکی فرار می‌کردند منتشر کرد.
 
ادعاهای جوزپ بورل
به گزارش تاس، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در جمع کارشناسانی در بارسلون اسپانیا ‌ضمن ابراز عدم خوشبینی به جنگ در اوکراین، گفت: «من اراده آشکار روسیه برای پیروزی در جنگ را می‌بینم. روسیه تا زمانی که پیروز نشود، مذاکره نخواهد کرد.»
او همچنین در بخش دیگری از سخنانش افزود: «اتحادیه اروپا باید به افزایش کمک‌های نظامی خود برای اوکراین ادامه دهد.»
بورل پیشتر در بروکسل گفته بود، در حالی که کمک نظامی اتحادیه اروپا به اوکراین را هماهنگ می‌کند، خود را دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا نمی‌داند، بلکه خود را وزیر دفاع اتحادیه اروپا می‌داند.
این سخنان بورل در حالی عنوان شد که دو هفته قبل نیز در اجلاس جی 7 تمرکز ویژه‌ای بر روسیه وجود داشت. دعوت از برخی کشورهای دیگر مانند برزیل و... به منظور تقویت جبهه ضد روسی، تعیین محور اصلی نشست تحت عنوان رایزنی برای تشدید تحریم‌های علیه روسیه، ‌مبارزه با شیوه‌های دور زدن تحریم‌ها توسط این کشور و همچنین تعهد برای ارائه حمایت‌های مالی، انسانی، نظامی و دیپلماتیک به اوکراین از سرفصل‌های این نشست بود.
 
نتیجه‌گیری
با رصد تحولات حول جنگ اوکراین، تشدید تنش‌ها و تغییر در مدل جنگی، به راحتی می‌توان شروع فصل جدیدی را در نوع درگیری‌ها در میدان جنگ و حتی در عرصه دیپلماتیک مشاهده کرد.
تغییر مدل تهاجمی روسیه و اوکراین نشان از آن دارد که توان کیفی هر دو طرف در حال کم شدن است و آنها می‌کوشند، با تغییر در تاکتیک‌های خود، به نحوی قدرت نمایی کرده و حیثیت جنگی خود را حفظ کنند. نبرد اوکراین بشدت دشوار شده و هزینه‌های گزافی در برداشته است. افق نامعلوم جنگ و عدم چشم‌اندازی روشن برای آن، سبب شده، روند جنگ به سمت استفاده از تاکتیک‌های فشرده و ضرب‌الاجلی پیش برود.
از ابتدای درگیری‌ها، یکی از مهم‌ترین خطوط قرمز اوکراین برای عملیات نظامی که امریکا نیز بر آن تأکید داشت، عدم ورود به خاک روسیه بود، زیرا با این عمل می‌توانست وجهه تدافعی خود را در عرصه بین‌الملل حفظ کند و البته دلیل مهمتر آن هراس و نگرانی از تشدید عملیات روسیه در خاک اوکراین بود. اما 15 ماه بعد از آغاز جنگ، به نظر می‌رسد کی‌یف رویکرد خود را تغییر داده است و با حملات به خاک روسیه و شهر مسکو که یک‌بار در روز پیروزی روسیه انجام شد و دیروز تکرار شد، این موضوع را نقض کرده و تلاش دارد که زاویه دیگری از عملیات را برای خود باز کند.
اوکراین با این اقدامات در تلاش است نمایشی از افزایش توانمندی‌ها در جبهه خود را به همگان نشان دهد. اکنون اوکراین در آستانه دریافت تسلیحات پیشرفته‌تر مانند جت‌های جنگنده F-16، امیدوار است، قوای نظامی خود را مجهزتر کرده و نیاز دارد که دایره فعالیت‌های خود را برای اثبات آمادگی برای ضدحمله بزرگ خود افزایش دهد. از این رو، حملات پهپادی به خاک روسیه را می‌توان به نوعی جهت‌دهی و بازکردن زاویه‌ای دیگر برای حملات نظامی آن دانست.
بدین منظور، کی‌یف سعی دارد با تمسک جستن از شیوه‌های جدید جنگی، برد حملات خود را گسترش داده و به نوعی بازدارندگی در خود ایجاد کند.
برآورد تحرکات اخیر به انضمام ادعاهای جوزپ بورل -مبنی بر بی‌علاقگی مسکو برای صلح- که به پشتوانه بیانیه گروه 7 صورت گرفته و همچنین اعلام زمانبندی طرح ضدحمله توسط زلنسکی، تا حدودی می‌تواند زوایای پیدا و پنهان تحرکات اخیر را روشن سازد.
در ابتدا می‌توان گفت که آنها با دژخیم‌سازی از روسیه و بی‌علاقگی او به صلح، به دنبال مشروعیت بخشی به اقدامات خود از جمله ارسال تسلیحات سنگین به اوکراین هستند، تا نارضایتی‌ها در میان مردم اروپا و برخی صاحبنظران را تقلیل داده و مسیر دستیابی به اهداف خود را تسهیل کنند.
هم‌اکنون دو طرف درگیر به صورت ضمنی خواستار پایان دادن به جنگ هستند اما این موضوع در کاخ سفید به گونه‌ای دیگر و در چهارچوب تداوم جنگ تا مغلوبه کردن کرملین و شخص پوتین پیش می‌رود.
اما آنها در تلاشند این توپ را در زمین کرملین بیندازند و با مقصرنمایی از آن، دلیل عدم به بار نشستن صلح را رفتار روسیه عنوان کنند. علاوه بر آن، با تمسک به هراس‌افکنی از تشدید حملات روسیه را که با تهدیدات اتمی این کشور همراه است، لزوم دامنه‌دار شدن جنگ و تشدید درگیری و سنگین کردن تهاجم از سوی خود را توجیه کنند.
برخی کارشناسان بر این باورند که ابراز آمادگی کی‌یف برای ضدحمله بهاره برای این است که آنها دست برتر کی‌یف را در مذاکرات آتش‌بس داشته باشند. از این رو، آنها می‌کوشند، با تحمیل طرح صلح زلنسکی در عرصه جهانی، از مجامع بین‌المللی به مسکو برای پایبندی به آن فشار وارد کنند.
به هر حال وقایع مذکور، ‌نشان از این دارد که در اتاق فکر ناتو، سمت و سوی جدید جنگی در حال طرح‌ریزی است. اوکراین تلاش دارد با ارائه چنین طرح‌هایی که بی‌شک با حمایت ضمنی اعضای اتحادیه اروپا و ناتو همراه بوده، وجهه‌ای قدرتمند از خود مخابره کرده و اثبات کند که افزایش تعداد تسلیحات غرب و همچنین پیشرفته‌تر شدن آنها، به نفع جامعه اروپا است.