سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) یک سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی است که تحت رهبری ایالات متحده شکل گرفته است. این سازمان که یک تشکل عمدتاً امنیتی- نظامی به جامانده از زمان جنگ سرد است، به واسطه سهمی که رهبر آن یعنی امریکا در نظام بین‌الملل دارد، باعث شده است همچنان خود را به عنوان ابزاری مؤثر در عرصه جهانی مطرح کند. شاید هدف ناتو در آنچه به طور مکتوب و مدون آورده شده، امنیت‌آفرینی در اروپا باشد، اما کارکردهای این سازمان برای نیل به چنین هدفی دارای بازوهای مختلف در ابعاد جهانی است. از این رو، ناتو سعی می‌کند در جای‌جای جهان، حضور فیزیکی خود را حفظ کند. «ایران» پیش از این در گزارشی با عنوان «ضربه گیر امنیتی امریکا» به مباحثی همچون سابقه تأسیس ناتو، مأموریت های آن، بازتعریف هویتی و سازمانی پس از جنگ سرد و میزان وابستگی ساختاری و مالی ناتو به ایالات متحده پرداخت و در این شماره، رویکردها و راهبردهای این سازمان امنیتی غربی در برابر جمهوری اسلامی ایران مورد بازخوانی و بررسی قرار خواهند گرفت.

ناتو به سوی شرق و تهدیدات آن علیه ایران
ناتو به دنبال آن است که نفوذ خود را به قدری در نظام بین‌الملل گسترش دهد که عملاً چین و روسیه در رسیدن به اهداف خود متوقف شوند. به همین دلیل بعد از جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ناتو با سیاست نگاه به شرق عملاً و به‌تدریج توانست نفوذ خود را گسترش دهد و این گسترش نفوذ هم یک پروسه توقف‌ناپذیر است؛ این نفوذ بعضاً هم در خاورمیانه و هم در قفقاز تا دریای خزر دیده می‌شود.
 با توجه به برنامه‌های ناتو جهت توسعه به شرق و نزدیک شدن به محیط جغرافیایی اطراف ایران و پیوند این سازمان با برنامه‌های نظامی امریکا در جهت مداخله در منطقه ژئوپلیتیک غرب آسیا، ناتو یک تهدید جدی برای ایران محسوب می‌شود. به طور نمونه، این سازمان چندان بی‌میل نیست که ایران را در منطقه قفقاز تحریک کند تا وارد یک درگیری نظامی شود و به این دلیل، بهانه برای حضور ناتو در این منطقه شکل بگیرد.
جنگ‌های 2001 افغانستان و 2003 عراق، ناتو را علاوه بر ترکیه، در این مناطق با ایران همسایه کرد، همچنین ناتو با دیگر همسایگان ایران شروع به همکاری گسترده کرده است. افزایش نیروهای ناتو یکی از اهداف منطقه‌ای این سازمان محسوب می‌شود، به طوری که استولتنبرگ در سال 2018 اعلام کرد، ناتو قصد دارد حضور خود در عراق را افزایش دهد.
اما موضوع تنها به جغرافیای نظامی ختم نمی‌شود، ناتو با استفاده از ظرفیت‌های درونی خود به طور پنهان و آشکار به فعالیت‌های سیاسی و تخریبی علیه کشورهای هدف می‌پردازد. ناتو خود یکی از اضلاع جنگ ترکیبی غرب که به طور مستمر در مبارزات نظامی، اقتصادی، سیاسی و روانی علیه ایران به راه افتاده است، محسوب می‌شود. از آنجا که امریکا رهبری ناتو را در اختیار دارد و در جنگ اوکراین، جهان شاهد غلبه اراده امریکا بر ناتو بود، می‌توان به کارکرد خصومت ذاتی امریکا در قبال جمهوری اسلامی در تارنمای ناتو باور داشت.
 
چند نمونه از فعالیت‌های ناتو علیه جمهوری اسلامی
اسکان منافقین و حمایت از داعش:
پس از تخلیه نیروهای گروهک تروریستی مجاهدین خلق از پایگاه‌های سابق در عراق، ایالات متحده و ناتو تأسیس یک پایگاه نظامی حفاظت شده این گروه را در مانز آلبانی نزدیک تیرانا تسهیل کردند. همچنین ناتو پس از سرنگونی نیروهای داعش در سوریه و عراق، آلبانی را تحت فشار قرار داد تا به تروریست‌های تکفیری اجازه دهد به مجاهدین خلق در آلبانی بپیوندند. این رفتار نشان‌دهنده حمایت ضمنی ناتو از نیروهای تروریستی تکفیری است که سال‌ها در خاک سوریه جنایات فراوانی را مرتکب شده و در لفاظی‌های خود، فتح دیگر کشورها چون ایران را تکرار می‌کردند. آلبانی میزبان حدود دو هزار عضو گروهک تروریستی منافقین است که پس از برچیده شدن اردوگاه‌‌هایشان در عراق به آلبانی منتقل شده و در این کشور حضور دارند.
 برخی از روزنامه‌نگاران آلبانیایی که توسط دولت آلبانی و سازمان مجاهدین خلق تحت فشار قرار گرفتند، معتقدند که اشرف 3 و کمپ باند استیل متعلق به ناتو برای آموزش مجاهدین خلق و دیگر مزدوران غرب آسیا که برای جنگ علیه ایران به منظور اجرای عملیات تغییر رژیم به رهبری ناتو استفاده می‌شوند. یکی از تناقضات رفتاری ناتو آنجا است که، سازمانی که مدعی مبارزه با تروریسم بین‌المللی است به یک فرقه تروریستی پناهگاهی امن داده تا به ستاد عملیاتی برای راه‌اندازی گسترده‌ترین طیف اقدامات مخرب قابل تصور علیه ایران تبدیل شود. این امر گویای همکاری اعضای ناتو با فعالیت‌های تروریستی آنها و حمایت‌های مادی و معنوی از منافقین است. علاوه بر آن برخی فرماندهان سابق ناتو چون ژنرال وسلی کلارک، در نشست‌های سازمان منافقین به ایراد سخنرانی پرداخته و از فعالیت‌های مخرب و تروریستی آنها علیه مردم ایران، حمایت کرده است.
فشار به آلبانی برای قطع روابط دیپلماتیک:
بعد از حمله سایبری سال گذشته به سامانه‌های دولت آلبانی و اتهام‌زنی این کشور علیه ایران، واشنگتن خبر داد که اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) استفاده از ماده 5 پیمان ناتو را که مربوط به اقدام جمعی علیه تهدیدکنندگان است، احتمالاً در دستور کار قرار خواهند داد. در بند 5 این‌گونه آمده است که حمله به یکی از اعضای ناتو، به معنای حمله به همه کشورهای عضو تلقی می‌شود و مستلزم دفاع گروهی خواهد بود.
اما دولت آلبانی که عضو ناتو است، تصمیم گرفت از فعال کردن بند پنجم منشور این سازمان نظامی علیه ایران، چشم‌پوشی کرده و به طور عجیبی روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کند. برخی تحلیلگران بر این باورند که این اقدام در پی فشارهای ناتو صورت گرفته است. یکی از موضوعات مهمی که وجود دارد این است، ناتو و اعضای آن، خود یکی از حامیان مستقیم یا غیرمستقیم اقدامات خرابکارانه سایبری علیه ایران هستند و زیرساخت‌های لازم را برای گروهک تروریستی منافقین در آلبانی مهیا کرده‌اند. این حمایت شدید، نشان از این دارد که ناتو از گروهک تروریستی منافقین حمایت سیاسی کرده و آنها را در زیر چتر دفاعی خود آورده است.
فعالیت‌های رسانه‌ای و مجازی علیه ایران:
ناتو در فضای مجازی و به طور علنی نیز علیه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند. سایت (اندیشکده) شورای آتلانتیک که بازوی مطالعاتی و رسانه‌ای ناتو محسوب می‌شود، در بخش تحلیل خود، قسمت ویژه‌ای به نام «IranSource» دارد که در آن بر ضد ایران تبلیغات فراوانی کرده و افکار عمومی را علیه جمهوری اسلامی ایران تحریک می کند. حجم بیشتر این مطالب مربوط به سیاست‌های جهانی و منطقه‌ای ایران است، چرا که موجب کاهش نفوذ غرب در منطقه شده و راهبردهای آن را مهار کرده است. بعد از تحولات منطقه‌ای و بویژه جنگ سوریه، نقش تعیین‌کننده سیاسی- نظامی ایران در معادلات منطقه‌ای بیش از پیش اثبات گردید و باعث شد که ایران به عنوان تهدیدی همیشگی و قدرت منطقه‌ای، مانعی برای پیشبرد اهداف غرب و ناتو شود.
شورای آتلانتیک در جریان آشوب‌ها، نشست‌های مختلفی را با استفاده از عناصر ضدانقلاب ترتیب داده است. این رفتار ناتو، نمونه دیگری از به‌کار‌گیری ظرفیت‌های رسانه‌ای علیه مسائل داخلی و اثبات رویکردهای مداخله‌جویانه در قبال جمهوری اسلامی است. در این نشست‌ها که به دلیل داشتن مضامین تکراری، غیرمؤثر و بی‌محتوا، بازتاب رسانه‌ای چندانی پیدا نکرد، سعی شده حاکمیت ایران را به بهانه‌های نخ‌نما شده محکوم کرده و تصویری خشونت‌آمیز و غیر واقعی از آن ارائه دهد. در آخرین نشست که چند هفته گذشته و با موضوعیت مسائل زنان برگزار شده بود، سخنرانان معلوم‌الحالی چون مهرانگیز کار با ژست حقوق زنان مطالبی را برای تحریک زنان -که به گمان آنها، پایگاه اصلی مانور آنها در اغتشاشات اخیر بوده - بیان کرده و از نهادهای حقوق بشری خواستار محکومیت ایران شده‌اند.
 
نقشه راه ایران
بدون تردید گسترش ناتو به شرق با توجه به نزدیک شدن به مرزهای ایران، تأثیرات شگرفی در مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و... ایران خواهد داشت. طبیعی است که با حضور ناتو در فضای جغرافیایی اطراف ایران، سیاست‌های منطقه‌ای ایران دستخوش تحول شود و در راهبردهای دفاعی و پدافندی ایران، اهمیت ویژه‌ای پیدا کنند. یکی از راهبردهای ناتو، کاهش حضور و نفوذ جمهوری اسلامی ایران در کشورهای منطقه و کم شدن قدرت مانور ایران در این کشورها و تعیین ساختار امنیت منطقه‌ای بدون مشارکت ایران است.