گام نزولی شاخص‌ها در اولین روز معاملاتی هفته
درآمد و سودسازی پالایشی‌ها افزایش یافت، فلزاتی‌ها با چالش بهای تمام‌شده محصولات روبه‌رو شدند
سعید رشیدی نوبندگانی
خبرنگار
هرچند معاملات بازار سهام در این هفته با سبزپوشی بیش از 80 درصد از سهام موجود در بازار همراه بود اما در کمتر از یکساعت پس از آغاز معاملات، فشار فروش در اکثر گروه‌های معاملاتی افزایش یافت تا در نهایت شاخص کل بورس در حدود 23 هزار واحد از ارتفاع خود را از دست بدهد و زیر محدوده 2.3 میلیون واحد قرار گیرد.
شاخص کل فرابورس نیز 166 واحد کاهشی بود و در عدد 29 هزار و 916 واحد معاملات شنبه را به پایان رساند.
در این روز تمایل فروش بین سهامداران حقیقی بیشتر از تمایل خرید آنها بود و این طیف از سهامداران به‌طور خالص سهامی به ارزش حدود 830 میلیارد تومان را به سهامداران حقوقی واگذار کرده و به همین میزان پول حقیقی از معاملات سهام خارج شد. با این حال در معاملات روز شنبه شاهد آن بودیم که تعداد صف‌های خرید از صف‌های فروش بیشتر بود و در مقابل 109 نمادی که معاملات را در صف خرید به پایان رساند، 91نماد در صف فروش بود. دیروز، تنور معاملات نیز به نسبت روز چهارشنبه تاحدودی گرم‌تر شد و ارزش معاملات خرد به حدود 13.5 هزار میلیارد تومان رسید.
فلزاتی‌ها پرچمدار رنگ قرمز در معاملات روز شنبه
آمار معاملات بورس و فرابورس نشان می‌دهد، ارزش سهام گروه فلزات اساسی در مجموع معاملات روز شنبه با کاهش حدود 2 درصدی روبه‌رو شده و در لیست بالاترین بازدهی منفی گروه‌های معاملاتی بازار قرار گرفته است.
همچنین این گروه بیشترین تأثیر منفی بر شاخص بورس را به ثبت رسانده است. از نظر کارشناسان، افت ارزش سهام گروه فلزاتی در پی انتشار صورت‌های مالی برخی از نمادهای بزرگ این گروه مانند فولاد مبارکه اتفاق افتاده است. بر اساس صورت‌های مالی منتشر شده «فولاد»، این شرکت در سال 1401 با افت بیش از 30 درصدی سود خالص روبه‌رو شده است؛ موضوعی که افزایش بهای تمام‌شده محصولات از جمله هزینه‌های انرژی، حمل و نقل، تأمین مواد اولیه و حقوق و دستمزد مهمترین عوامل تأثیر‌گذار بر آن بوده و باعث شده تا این شرکت با وجود افزایش نرخ ارز و ارزش ریالی درآمدهای صادراتی، در سودسازی عملکرد ناموفقی داشته باشد.
در صورت‌های مالی این شرکت، پیش‌بینی شده بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی در سال 1402 نیز با رشد به مراتب بیشتری روبه‌رو شود و در این شرایط اگر شرکت نتواند تغییر قابل توجهی در میزان فروش یا قیمت محصولات به وجود آورد، نمی‌تواند سودسازی خود را ارتقا دهد.
کارشناسان براین باورند، این رویه در سایر شرکت‌های فلزاتی نیز قابل مشاهده است و بسیاری از تولیدکنندگان محصولات فلزی در سال‌جاری با افزایش هزینه تولید روبه‌رو خواهند شد و این شرایط سهامداران را برای سرمایه‌گذاری بیشتر در سهام گروه فلزاتی بی‌میل می‌کند.
با وجود این، کارشناسان براین باورند، هرچند که میزان سودسازی شرکت‌های فلزاتی به نسبت سال قبل کاهش یافته، اما نسبت‌های سودسازی در مقایسه با قیمت سهام آنها در شرایط بسیار مناسبی قرار دارد و چشم‌انداز درآمد و سودسازی این بخش در بازه بلندمدت بسیار روشن است و سرمایه‌گذاری در این بخش یک جریان پایدار و ممتد سودسازی را برای سرمایه‌گذاران به همراه خواهد داشت.
درآمدهای دو پالایشگاه بزرگ بورسی ۵۹ درصد افزایش یافت
بررسی صورت‌های مالی حسابرسی نشده دو شرکت پالایش نفت بندرعباس «شبندر» و پالایش نفت تهران «شتران» برای سال ۱۴۰۱، نشان می‌دهد دو شرکت درآمدهای خود را به نسبت سال گذشته به میزان ۶۰ و ۵۶ درصد افزایش داده‌اند.
بر این اساس، مجموع درآمدهای عملیاتی این دو شرکت از حدود 536 هزار میلیارد تومان فراتر رفته که به نسبت سال 1400، در حدود 59 درصد رشد داشته است.
افزایش درآمدهای عملیاتی این شرکت‌ها باعث شد تا سود خالص آنها نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد.
به این ترتیب نماد «شبندر» توانست سود خالص خود را برای سال 1401 به حدود 35 هزار میلیارد تومان برساند که در مقایسه با سال قبل از آن، 54 درصد افزایش یافته است. همچنین سود خالص نماد «شتران» نیز حدود 95 درصد افزایش داشته و به رقم 30 هزار میلیارد تومان رسیده است. نمادهای پالایشی و به طور کلی گروه فرآورده‌های نفتی در بازار سهام همواره به عنوان یکی از ارزنده‌ترین سهام‌های موجود در بازار شناخته می‌شوند و سهم بسیار بالایی از مجموع درآمدها و سودهای خالص شناسایی‌شده در بازار به این گروه تعلق داشته است.
هرچند که پیچیدگی شرایط اقتصادی ایران و قوانین بالادستی باعث شده تا پالایشگاه‌های بورسی نتوانند رویه حسابداری خود را آنطور که باید شفاف کنند، اما طی سال‌های گذشته شاهد آن بودیم که میزان بازدهی سهام و پرداخت سود مصوب سالیانه در پالایشگاه‌های بزرگ کشور به مراتب بیشتر از سایر گروه‌های موجود در بازار بوده است.
از طرفی، با توجه به اینکه انحصار فروش محصولات شرکت‌های پالایشی در اختیار شرکت ملی پالایش و پخش ایران قرار دارد و این شرکت در خصوص نحوه فروش و قیمت محصولات اصلی پالایشگاهی تصمیم‌گیری می‌کند، طی سال‌های گذشته شاهد آن بودیم که میزان سود خالص این شرکت‌ها بسیار کمتر از درآمدهای شناسایی‌شده در صورت‌های مالی بوده و حاشیه سود خالص شرکت‌های پالایشی در محدوده 10 الی 16 درصد قرار داشته است؛ موضوعی که در صورت‌های مالی سال 1401 نیز مشهود است و با وجود اینکه در نیمه اول سال گذشته قیمت جهانی فرآورده‌های نفتی به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته بود، حاشیه سود خالص دو نماد «شبندر» و «شتران» در حدود 11 و 14 درصد باقی مانده است.