تأمین امنیت غذایی کشور با فناوری روز
پارک ملی علم و فناوری کشاورزی نقش مؤثری در کاهش واردات کالاهای اساسی محصولات کشاورزی دارد
نفیسه امامی
خبرنگار
کشاورزی دانش‌بنیان یکی از راهکارهای مهم برای رسیدن به امنیت غذایی در کشور است که حقیقتی انکارناپذیر برای بخش کشاورزی با وجود همه محدودیت‌ها محسوب می‌شود، اما در شرایط کنونی و به‌رغم تأثیرگذاری مستقیم این بخش بر امنیت غذایی، هنوز شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی به خوبی فعال نشده‌اند و کشاورزی در کشور ما بیشتر به صورت سنتی اداره می‌شود.
کشاورزی بر مدار روش‌های سنتی عاملی شده است که با مسائل و مشکلات زیادی در حوزه تولید محصولات کشاورزی روبه‌رو باشیم اما دانش‌بنیان شدن کشاورزی با ایجاد پارک ملی علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشور توانسته است به فناورانه شدن بخش کشاورزی کمک کند.
پارک ملی علم و فناوری کشاورزی کانونی است که با حضور نخبگان ظرفیت عظیم دانشی را پذیرا شده است. این پارک در کنار منابع طبیعی با دهکده‌ها و مراکز رشد وابسته به آن در اکثر استان‌ها بالغ بر 260 هکتار از اراضی زمین‌های تات را به خود اختصاص داده است. برای آشنایی بیشتر با پارک علم و فناوری گفت‌و‌گویی با رئیس این مجموعه داشته‌ایم که در ادامه آمده است.
محسن جهانشاهی رئیس پارک ملی علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره رسالت ایجاد پارک ملی کشاورزی و منابع طبیعی دامنه و طیف وسیعی رابرشمرد و گفت: رسالت این پارک شامل وجود نهاده‌های زیرساختی کشاورزی و تحقیقاتی وسیع است که نیازمند به ساماندهی برای استفاده بهینه، لزوم بازنگری در ساختار سازمان تات و افزایش نقش بخش خصوصی در پیاده‌سازی مأموریت‌ها، وجود تعداد زیادی از نتایج پژوهش‌های قابل تجاری‌سازی در وزارت جهاد کشاورزی بخصوص سازمان تات، وجود سرمایه انسانی متخصص، وجود تعداد قابل توجهی مراکز رشد و دهکده‌هایی که نیاز به ساماندهی و جهت‌دهی صحیح و تخصصی دارند، می‌شود.
وی اضافه کرد: بخش دیگری از رسالت در نظر گرفته شده برای ایجاد پارک علم و فناوری شامل وجود بسترهای قانونی برای حمایت و شراکت با بخش خصوصی از جمله پیمان‌های مشارکت و صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی، توسعه و تجاری‌سازی فناوری تولید نهاده‌ها و محصولات کشاورزی فرآورده‌های غذایی از طریق دانش‌بنیان نمودن و فناوری و نوآوری در فعالیت‌های کشاورزی با هدف افزایش ضریب نفوذ بهره وری در این حوزه برای رسیدن به نقطه امنیت غذایی و اقتدار غذایی است.
جهانشاهی سهم پارک‌های علم و فناوری را در چرخه تولید ثروت جوامع توسعه یافته و در حال توسعه مؤثر دانست و افزود: تمرکز این پارک‌ها بر استفاده از دانش تخصصی برای دستیابی به ثروت است و این پارک هم دقیقاً با افزایش فعالیت‌های تخصصی، ایجاد، ساماندهی، یکپارچه‌سازی، طراحی وهدفمند نمودن اجزای این زیست‌بوم می‌تواند نقش مؤثری در کاهش واردات و کالاهای اساسی محصولات کشاورزی داشته باشد.
وی با اشاره به کمک پارک علم و فناوری به رشد زیرساخت‌های فناورانه در بخش کشاورزی افزود:پارک ملی کشاورزی با ایجاد و استقرار نظام نوآوری و توسعه شبکه ملی اطلاعات بخش کشاورزی شامل تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان، زیرساخت‌های کلان داده و هوشمند‌سازی و تسهیل ورود کلیه ذی‌نفعان توسط وزارت جهاد کشاورزی (سازمان تات)، همکاری کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط و نیز با استفاده از اجرای برنامه‌های آموزشی، ترویجی و اجرایی و حمایتی خاص و کارآمد خود در حوزه خلق و انتقال فناوری می‌تواند نقش کلیدی و اثربخشی در ایجاد زیرساخت‌های فناورانه در بخش کشاورزی ایفا کند.
جهانشاهی درباره نقش پارک علم و فناوری در افزایش امنیت غذایی کشور گفت: در گذشته تنها تصور می‌شد بخش کشاورزی وظیفه تولید و عرضه غذا آن هم به صورت مواد خام را برعهده دارد اما با افزایش آگاهی و بهبود عمق نگاه بشر و پیشرفت فناوری مشخص شد بخش کشاورزی در تمامی اجزای زنجیره ارزش غذا از ژن تا سلول ایفای نقش می‌کند.
رئیس پارک ملی علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشور تصریح کرد:این جایگاه سبب شده است اجزا و ارکان امنیت غذایی شامل دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذا، مصرف، سلامت غذا و ثبات و پایداری ریشه در بخش کشاورزی شکل بگیرد و بخش کشاورزی بتواند نقش مهمی در اطمینان از تأمین و امنیت غذایی ایفا کند.
جهانشاهی ادامه داد: پارک علم و فناوری می‌تواند از طریق کاهش خلأ عملکرد، تلفات و ضایعات، اجرای الگوی بهینه کشت در کنار توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی و کاهش سهم خام‌فروشی محصولات کشاورزی، ضریب نفوذ دانش و فناوری در طول زنجیره ارزش را افزایش داده و نقش مؤثری در امنیت غذایی داشته باشد.
وی در پایان درباره میزان اشتغالزایی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری و جذب نخبگان و نوآوران گفت: آمار اشتغالزایی در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور مستقر در پارک علم و فناوری، دهکده‌ها و مراکز رشد 2 هزار و 620 نفر است که توانسته بخش قابل‌توجهی از نخبگان، استعدادهای برتر و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حوزه کشاورزی، منابع طبیعی و صنایع غذایی کشور را جذب کند.