جزئیاتی درباره افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما
افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما در حالی است که انجمن شرکتهای هوایی خواستار افزایش 100 درصدی قیمت شده بود
با تأیید ستاد تنظیم بازار و اعلام سازمان هواپیمایی کشوری، قیمت بلیت هواپیما افزایش 29 درصدی خواهد داشت. اما بر اساس نرخ‌نامه جدیدی که انجمن شرکتهای هوایی منتشر کرده قیمت‌های جدید بیش از 29 درصد افزایش دارد. این در حالی است که مالیات و هزینه‌های دیگر نیز به این قیمت اضافه شده است.
نرخ مصوب
محمد محمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی در خصوص نرخ‌های جدید بلیت هواپیما اظهار داشت: پس از برگزاری جلسات شورای عالی هواپیمایی و شنیدن پیشنهادات انجمن شرکتهای هواپیمایی و نمایندگان شرکتهای هواپیمایی، نرخی بابت افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی مشخص شد و برای تأیید و تصویب به ستاد تنظیم بازار رفت و با تأیید ستاد تنظیم بازار، از امروز این افزایش قیمت ۲۹ درصدی بابت پروازهای داخلی به شرکتهای هواپیمایی ابلاغ خواهد شد. افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما در حالی است که انجمن شرکتهای هوایی خواستار افزایش 100 درصدی قیمت شده بود. این انجمن تابستان گذشته پیشنهاد افزایش 30 درصدی را به سازمان هواپیمایی ارائه کرده بود، پس از آن و با افزایش قیمت ارز، این پیشنهاد به 100 درصد افزایش یافت اما ستاد تنظیم بازار همان درخواست اولیه را مد نظر قرار داده و نرخ بلیت را 29 درصد افزایش داده است. پیش از این شورای عالی هوایی مسئول تعیین و اعلام نرخ‌های بلیت هواپیما بود اما امسال این وظیفه به ستاد تنظیم بازار محول شده است.
از سال 95، قیمت‌گذاری بلیت هواپیما لغو و تعیین نرخ شناور شد؛ به این صورت که عرضه و تقاضا نرخ را تعیین می‌کرد اما با شیوع کرونا و کاهش تقاضای سفر و از طرف دیگر الزام شرکت‌ها به کاهش ظرفیت پذیرش مسافر بر اساس مصوبات ستاد کرونا، قیمت‌گذاری نرخ بلیت دوباره از سر گرفته شد. با وجود کاهش تقاضا اما به‌خاطر اینکه ایرلاین‌ها موظف بودند در هر پرواز از 60 درصد ظرفیت خود استفاده کنند نرخ بلیت برای جبران کاهش ظرفیت افزایش یافت. با این حال سازمان هواپیمایی اعلام کرد با وجود افزایش قیمت بلیت اما از دی‌ماه سال 1400 عملاً نرخ بلیت هواپیما نسبت به نرخ‌های قبلی به‌طور متوسط 15 درصد کاهش داشته است.
با فروکش کردن کرونا و عادی شدن پروازها، ایرلاین‌ها خواستار بازگشت نرخ‌های شناور شدند اما این درخواست عملاً اجرا نشد و نرخ بلیت بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی کشوری همان نرخ‌های دی‌ماه 1400 بود. ثابت ماندن نرخ بلیت اما هیچ وقت از سوی متقاضیان تأیید نشده است. در ماه‌های اخیر بخصوص قبل از نوروز امسال، با افزایش تقاضا، بلیت هواپیما مخصوصاً در مسیرهای پرتقاضایی مانند مشهد، کیش، قشم و برخی شهرهای دیگر بیشتر از نرخ‌های تصویب شده فروخته شد. سازمان هواپیمایی همواره تأکید کرده که هیچ شرکتی نمی‌تواند قیمت بلیت را افزایش دهد و در صورت تخلف، شرکت‌ها به تعزیرات معرفی می‌شوند.
شرکتهای هواپیمایی افزایش قیمت ارز، افزایش هزینه تعمیرات و تأمین قطعات و افزایش دستمزد را از دلایل تقاضا برای افزایش قیمت عنوان کرده‌اند. مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی، با اشاره به تعیین افزایش 29 درصدی نرخ بلیت هواپیما اظهار کرده که «طبق قانون، دولت نباید در نرخ‌گذاری دخالت کند بلکه صرفاً باید نظارت داشته باشد، ولی دخالت کرده و نرخ تکلیفی اعلام می‌کند و این افزایش نرخ بشدت مورد اعتراض شرکتهای هواپیمایی است حتی امکان تعطیلی شرکتهای هواپیمایی نیز وجود دارد اما ناگزیر از پذیرش هستیم. این افزایش نرخ صورت‌گرفته، مشکل صنعت را حل نمی‌کند.» از سوی دیگر فعالان حوزه حمل و نقل معتقدند بسیاری از شرکتهای هواپیمایی در چند سال اخیر به نرخ‌های مصوب پایبند نبوده‌اند و بارها قیمت‌های خود را افزایش داده‌اند.
نرخ های جدید
تا قبل از اعلام افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما، نرخ‌نامه قیمت بلیت هواپیما در سایت انجمن شرکتهای هوایی مربوط به آخرین قیمت مصوب در آذر سال 1400 بود اما پس از موافقت ستاد تنظیم بازار با افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما، نرخ‌نامه سایت انجمن شرکتهای هوایی تغییر کرده و نرخ‌نامه جدید منتشر شده است. نکته این است که در نرخ‌نامه جدید قیمت‌هایی بالاتر از 29 درصد اعمال شده است. مثلاً در نرخ‌نامه دی‌ماه 1400 قیمت مصوب بلیت تهران-مشهد 980 هزار تومان است اما در نرخ‌نامه جدید قیمت این پرواز یک میلیون و 400 هزار تومان درج شده که افزایشی بیش از 40 درصدی دارد. همچنین قیمت بلیت پرواز تهران-ارومیه نیز با افزایش 63.8 درصد به یک میلیون و 242 هزار تومان رسیده است. نرخ بلیت پرواز مشهد-آبادان با رشد 61.1 درصدی از یک میلیون و 317 هزار و 700 تومان به 2 میلیون و 122 هزار تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت بلیت پرواز تهران-ارومیه نیز با افزایش 63 درصدی به یک میلیون و 242 هزار تومان رسیده است. نرخ بلیت پرواز مشهد-آبادان با رشد 61 درصدی از یک میلیون و 317 هزار و 700 تومان به 2 میلیون و 122 هزار تومان افزایش یافته است. در این نرخ نامه قیمت مسیر تهران-شیراز، تهران-اهواز و تهران-مشهد یک میلیون و 400 هزار تومان (بدون عوارض متعلقه و مالیات) و قیمت مسیر شیراز-مشهد یک میلیون و 771 هزار تومان (بدون عوارض متعلقه و مالیات) اعلام شده است.
همچنین قیمت مسیر تهران – کیش یک میلیون و 790 هزار تومان بدون عوارض و مالیات تعیین شده است. موضوع دیگر این است در نرخ‌نامه‌ای که انجمن شرکتهای هوایی منتشر کرده، نرخی به عنوان نرخ پایه اعلام شده که بدون احتساب مالیات و عوارض متعلقه است، در حالی که در نرخ‌نامه‌های قبلی انجمن قیمت‌ها نهایی بود و هزینه‌های دیگر به آن اضافه نمی‌شد. دبیر انجمن شرکتهای هوایی البته اظهار داشته که نرخ مالیات حدود 10 درصد بیشتر از نرخ‌های اعلامی و نرخ عوارض نیز 10 هزار تومان است.
متولیان صنعت هوایی بارها اعلام کرده‌اند افزایش قیمت مشکلات این صنعت را رفع نمی‌کند. بنا بر آمار سازمان هواپیمایی برای پاسخ به تقاضای موجود به 500 هواپیما نیاز داریم که در حال حاضر ناوگان فعال در حوزه هوایی حدود 170 هواپیما است. واردات هواپیمای کارکرده، تأمین قطعات از داخل و تعمیر هواپیماهای زمینگیر، سه راهکاری است که سازمان هواپیمایی برای ساماندهی به این صنعت در نظر گرفته است.