سعید رشیدی نوبندگانی
خبرنگار

هرچند ایران با در اختیار داشتن حدود 2درصد از منابع سنگ‌آهن دنیا نمی‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار این کانی فلزی ایفا کند، اما آمارها نشان می‌دهد، طی سال‌های گذشته فرایند استخراج و فرآوری کنسانتره سنگ‌آهن در ایران پیشرفت بسیار زیادی داشته است و شرایط را برای تأمین ماده اولیه تولید فولاد در ایران ایجاد کرده است.
با این حال، مدیران شرکت‌ها با اشاره به اتمام ذخایر سطحی معادن سنگ آهن ایران طی 13 الی 20 سال آینده، ورود هرچه سریع‌تر تکنولوژی مورد نیاز برای اکتشاف و معدن کاری عمیق را ضروری دانسته‌اند.
از منظر بورسی نیز شرکت‌های تولید کننده سنگ آهن در گروه معاملاتی استخراج کانه‌های فلزی قرار می‌گیرند که از نظر ارزش بازار، سومین گروه در بازار سهام است.
 مهم‌ترین معادن سنگ آهن ایران در استان‌های خراسان رضوی، یزد و کرمان قرار دارند. همچنین در دو استان همدان و بیجار نیز معادن سنگ‌آهن مشغول به استخراج هستند.

رشد 76 درصدی درآمد صادراتی سنگ آهنی‌ها در 1401
براساس صورت‌های مالی منتشر شده در سایت کدال، سه شرکت صنعتی و معدنی چادرملو «کچاد»، معدنی و صنعتی گل‌گهر«کگل» و سنگ آهن گهرزمین «کگهر» در سال گذشته با تولید حدود 28 میلیون تن کنسانتره سنگ آهن، بیش از 60 درصد از کل تولید کشور را در اختیار داشته و به عنوان بزرگترین تولید کنندگان این محصول درایران شناخته می‌شوند.
به گزارش چابک آنلاین، بررسی آمار تولید و فروش این سه شرکت در سال 1401، نشان می‌دهد، هرچند درآمدهای صادراتی آنها به میزان قابل توجهی رشد داشته و با 76 درصد افزایش از 12 هزار میلیارد تومان فراتر رفته، اما مجموع درآمدهای داخلی و صادراتی با کاهش 6.7 درصدی روبه رو شده و کل ارزش فروش این سه شرکت به حدود 112 هزار میلیارد تومان رسیده است.
رقمی که با توجه به افزایش قابل توجه هزینه‌های سربار تولید، هزینه تجهیز و نوسازی ماشین‌آلات فرسوده و روند کاهشی قیمت جهانی سنگ آهن، حاشیه سود آنها را به میزان قابل توجهی کاهش داده و باعث سود خالص شناسایی شده در این شرکت‌ها به نسبت سال‌های گذشته کاهش یابد.
از طرفی، اگر به جزئیات روند تولید و فروش آنها توجه کنیم مشخص می‌شود، ارزش ریالی درآمدهای آنها به دلیل بالارفتن نرخ ارز افزایش یافته و درغیر این صورت نتایج عملکرد این شرکت‌ها در سال‌جاری از ارقام موجود نیز ناامیدکننده‌تر می‌شد.
 
تأمین انرژی و ماشین‌آلات چالش اصلی سنگ آهنی‌ها در 1402
بنا به گفته مدیران فعال در این صنعت، استخراج کانه‌های فلزی در سال‌جاری با چالش فرسودگی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات روبه‌رو است و این موضوع بخش زیادی از فرایند تولید آنها را غیر بهره ور کرده است.
همچنین مدیران این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند، در سال 1401، عدم تأمین بموقع برق در تابستان و زمستان باعث شده تا مزیت تولید در ایران که از طریق دسترسی به انرژی ارزان امکان پذیر شده بود از بین برود.
بنا به اظهارات مدیران این صنعت که در سیزدهمین جلسه از میز صنعت سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح شد: عدم توجه به بروزرسانی تکنولوژی اکتشافات عمیق و همچنین استخراج معادن زیر سطحی کشور، باعث شده تا عملاً معدن کاری عمیق در ایران وجود نداشته باشد و تمام عملیات به صورت سطحی
انجام پذیرد.
با توجه به این موارد، شرکت‌ها طی 2 سال گذشته اقدامات مهمی را برای ورود تجهیزات جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا آغاز کرده‌اند که دستاوردهای بسیار مناسبی را برای صنعت به همراه داشته است.
به گفته کارشناسان حوزه اسخراج کانه‌های فلزی، تولیدکنندگان سنگ آهن در سال‌جاری از طرف قیمت‌گذاری نامتوازن زنجیره فولاد نیز باچالش روبه‌رو شده‌اند و با وجود اینکه در سال‌های گذشته قیمت‌گذاری زنجیره تولید با یک معیار مشخص مانند درصدی از قیمت صادراتی شمش فولادخوزستان، صورت می‌پذیرفت، درسال‌جاری این معیار برداشته شده که باعث کاهش سرمایه‌گذاری در حلقه‌های ابتدایی و میانی زنجیره فولاد خواهد شد.
قانون 5 درصد بهره مالکانه نیز یکی دیگر از مواردی است که مدیران این صنعت با اشاره به آن نسبت به کاهش حاشیه سود عملیاتی شرکت‌ها و در شرایط افزایش بیش از 2 برابری قیمت سنگ آهن هشدار می‌دهند.