گروه جهان

تنش‌های دوباره اوج گرفته چین و کانادا که از نزدیک به یک هفته پیش با اتهام‌زنی کانادا به یک دیپلمات چینی آغاز شده بود، به اخراج دیپلمات چینی از تورنتو و در پی آن اخراج یک دیپلمات کانادایی از پکن انجامید.
به گزارش سایت شبکه خبری فرانس 24، در ساعات پایانی روز دوشنبه کانادا اعلام کرد، ژائو وی، دیپلمات چینی را اخراج کرد. دستگیری او پس از آن رخ داد که هفته پیش برخی رسانه‌های کانادایی خبر دادند، وی اقدام به تهدید مایکل چونگ، یکی از نمایندگان حزب محافظه‌کار کانادا که منتقد سیاست‌های پکن در قبال مسلمانان اویغور بوده، کرده است. ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا پس از انتشار خبر اخراج ژائو وی در حساب توئیتری‌اش، گفت: «حاضر نیستیم هیچ‌گونه مداخله خارجی را در کشور خود تحمل کنیم.»
اما هنوز چند ساعتی از اعلام خبر اخراج ژائو وی نگذشته بود که چین در اقدامی متقابل به جنیفر لین لولاند کنسول کانادا در شانگهای دستور داد تا 13 مه (23 اردیبهشت) خاک چین را ترک کند. پکن ضمن انتشار این خبر تأکید کرد، اقدام تلافی‌جویانه در قبال اخراج دیپلمات‌اش را حق خود می‌داند. در بیانیه پکن تأکید شده است: «برخلاف ادعاهای کانادا درباره دلایل اخراج ژائو وی، چین هرگز در امور داخلی دیگر کشورها دخالت نمی‌کند.» وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در جمع خبرنگاران اعلام کرد که کشورش عزمی راسخ در حفظ منافع خود دارد و از همین رو از اتاوا می‌خواهد بسرعت دست از تحرکات تنش‌آفرین خود بردارد، زیرا ادامه چنین تحرکاتی با واکنش صریح و تند پکن همراه خواهد بود.
تنش‌های دیپلماتیک بین چین و کانادا از سال 2018 بعد از اینکه اتاوا اقدام به دستگیری منگ وانژو، مدیر اجرایی هوآوی کرد و در پی آن چین نیز دو شهروند کانادا را به جرم جاسوسی به زندان فرستاد، آغاز شد. آتش این بحران سه سال بعد در سال 2021 بعد از اینکه هر سه فرد دستگیر شده، آزاد شدند، تا حدی فروکش کرد اما خاموش نشد. دو طرف به روابط کج دار و مریز خود ادامه دادند و سال گذشته نیز پکن که نیازمند گندم و پتاس کانادا است، تحریم اعلامی خود بر کانولا، کمپانی معروف کانادایی را برداشت. ممنوعیت ورود کالاهای کانولا پس از دستگیری منگ در کانادا وضع شده بود.
از آن زمان تا سال گذشته که سرویس اطلاعات و امنیت کانادا، در گزارشی خبر داد، مایکل چونگ، نماینده محافظه‌کاری که موتور محرک تصویب طرح ادعایی درباره نسل‌کشی اویغورها بود، هدف تهدیدهای چین است، این روابط با وجود سردی، بدون تنش قابل ملاحظه‌ای ادامه داشت. اما پس از آن چین با حساسیت بیشتری خبرهایی را که از کانادا مخابره می‌شد، دنبال کرد تا هفته پیش که روزنامه گلوب اند میل گزارش مربوط به ژائو وی را به طور مبسوط منتشر کرد؛ گزارشی که در نهایت به اخراج دو دیپلمات چینی و کانادایی در هر دو کشور انجامید.