محدثه جعفری
خبرنگار

 سازمان تأمین اجتماعی با 45 میلیون نفر تحت پوشش، بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور است و خدمات مختلفی را به جامعه هدفش ارائه می‌دهد، اما این حمایت‌ها فقط مختص شهروندان داخل کشور نیست. بنا به گفته مسئولان این سازمان، از شهریور سال 1396 تاکنون بالغ بر 53 هزار نفر از هموطنانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند یا مشغول به کار و تحصیل هستند به این سازمان بیمه اجتماعی پیوسته‌اند و از خدمات مختلف سازمان تأمین اجتماعی از جمله مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان، درمان در داخل کشور، پرداخت هزینه مراسم ترحیم، هزینه وسایل کمک پزشکی و خدماتی (اروتز و پروتز) برخوردار هستند. طبق آمار در ۲ سال اخیر بیش از 2 هزارو 350 نفر از ایرانیان خارج از کشور بدون مراجعه حضوری به ایران از طریق کارگزاران درخواست بازنشستگی داده‌اند و مستمری‌بگیر این سازمان بیمه‌ای شدند.
مهدی شکوری، مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره نحوه پوشش بیمه‌ای و برخورداری از خدمات و تعهدات ایرانیان خارج از کشور می‌گوید: سازمان تأمین اجتماعی، مطابق اصل 29 قانون اساسی مبنی بر برخورداری آحاد جامعه از پوشش تأمین ‌اجتماعی با شناسایی جامعه هدف و افرادی که فاقد پوشش بیمه‏ای هستند فارغ از محل سکونت اقدام به بیمه آنان می‌کند. برابر تعاریف در قانون تأمین اجتماعی همه ایرانیان که فاقد نظام بیمه‌ای نزد سایر صندوق‌ها و سازمان تأمین اجتماعی باشند؛ اعم از شاغل، غیر شاغل یا دانشجویان خارج از کشور می‌توانند عضو این سازمان بیمه‌گر شده و با پرداخت حق بیمه از تعهدات قانونی مربوطه بهره‌مند شوند، شرط سنی پذیرش درخواست برای برخورداری از این نوع پوشش بیمه‌ای، حداقل 18 و حداکثر 50 سال است.
وی در ادامه می‌افزاید: چنانچه شخصی در تاریخ ارائه درخواست بیش از 50 سال سن داشته باشد، لازم است معادل مازاد سنی خود سابقه پرداخت حق ‌بیمه در سازمان تأمین‌اجتماعی داشته باشد. این افراد یا وکیل قانونی آنان می‌توانند با مراجعه به کارگزار رسمی برون‌مرزی سازمان در کشور محل سکونت خود یا در صورت حضور در ایران با مراجعه به یکی از شعب سازمان، پس از ارائه درخواست و عقد قرارداد، تحت پوشش بیمه ایرانیان خارج از کشور قرار گیرند. علاوه بر آن متقاضیان می‌توانند با ورود به سامانه متمرکز اعلام درخواست بیمه ایرانیان خارج از کشور مندرج در سایت بین‌الملل «ایرانیان خارج از کشور و اتباع خارجی» به نشانی:mss.tamin.ir، درخواست بیمه خود را ثبت و به سازمان اعلام کنند تا اقدامات لازم جهت بیمه آنان از سوی سازمان تأمین اجتماعی صورت  پذیرد.
مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی عنوان می‌کند: متقاضیان مرد یا زن این نوع بیمه با توجه به سن و سابقه قبلی نزد سازمان‏‏‏، می‏توانند نسبت به انتخاب دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه از 5/1 برابر حداقل دستمزد مصوب شورای‌عالی کار تا سقف دستمزد (7 برابر حداقل دستمزد) اقدام کنند. مبلغ حق‌ بیمه در این نوع بیمه به دو عامل بستگی دارد؛ یکی نرخ حق ‌بیمه و دوم دستمزد مبنای پرداخت حق‌ بیمه، این دو پارامتر در تعیین میزان حق‌ بیمه تأثیرگذار است.  وی با اشاره به نرخ حق بیمه ایرانیان خارج از کشور می‌افزاید: در بیمه ایرانیان خارج از کشور دو نرخ پرداخت حق ‌بیمه 14 درصد و 18 درصد پیش‌بینی شده است؛ و مشمولین با پرداخت حق بیمه مقرر می‌توانند از تعهدات مندرج در قانون تأمین اجتماعی به ترتیب بازنشستگی، فوت در نرخ 14 درصد و از کارافتادگی، بازنشستگی و فوت در نرخ 18 درصد در داخل ایران برخوردار شوند. متقاضی در صورت تمایل می‌تواند علاوه بر پرداخت حق بیمه با نرخ‌های تعیین‌شده، با پرداخت حق بیمه سهم درمان به میزان 9 درصد، در داخل کشور از خدمات درمانی برای خود و افراد تحت تکفل استفاده کند. شکوری ادامه می‌دهد: پرداخت وسایل کمک‌پزشکی (پروتز و اروتز) و هزینه مراسم ترحیم به این قبیل از بیمه‌شدگان درصورت دارا بودن حمایت درمانی در زمان ارائه درخواست امکانپذیر خواهد بود.
مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی با بیان آنکه 32 کارگزار رسمی برون‌مرزی در 19 کشور دنیا در حال خدمات‌رسانی به ایرانیان هستند، می‌گوید: کشورهای ترکیه، امارات متحده عربی، عراق، آذربایجان، اقلیم کردستان عراق، آلمان، دانمارک، اتریش، ایتالیا، انگلستان، فرانسه، سوئد، چین، مالزی، استرالیا، کانادا، عمان و... آماده خدمت‌رسانی امور بیمه‌ای به هموطنان ساکن در خارج از کشور هستند. توسعه تعداد کارگزاران برای فعالیت امور بیمه در کشورهایی که ایرانیان ساکن هستند در حال حاضر در دستور کار سازمان تأمین اجتماعی قرار دارد.
شکوری درخصوص نحوه پرداخت حق‌ بیمه ایرانیان خارج از کشور بیان می‌کند: هنگامی که قرارداد این بیمه منعقد و بیمه‌پردازی آغاز شود، فرد می‌تواند حق‌ بیمه خود را از یک تا 15 ماه آینده پیش‌پرداخت کند.
 مدیرکل امور بیمه‌شدگان با اشاره به آمار بیمه‌شدگان خارج از کشور می‌گوید: در حال حاضر آمار بیمه‌شدگان ساکن در خارج از کشور اعم از بیمه‌ شده در قالب انواع بیمه ایرانیان خارج از کشور، حرف و مشاغل آزاد، بیمه اختیاری و تعداد مستمری‌بگیران شامل بازنشستگان، ازکارافتادگان و بازماندگان که از سازمان مستمری دریافت میکنند بالغ بر 53 هزار نفر است.