بازرسی مویرگی در بازار
رسالت دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی، نظارت و رصد میدانی و سیستماتیک بازار است
نفیسه امامی
خبرنگار
یکی از بازوهای توانمند برای کنترل و مدیریت بازار کالاهای اساسی، نظارت و رصدهای میدانی دقیق و مستمر است. بر اساس مأموریت‌های ستاد تنظیم بازار، سر و سامان دادن به وضعیت قیمت‌ها، کنترل و نظارت در بازار به وزارت جهاد کشاورزی محول شده و مجری آن نیز دفتر نظارت و بازرسی این وزارتخانه است.
این دفتر نیز برای اشراف کامل به وضعیت بازار و جلوگیری از بروز نابسامانی در عرضه کالا، گرانفروشی و احتکار از نظارت‌های سیستمی و میدانی به عنوان دو رکن جدا نشدنی استفاده می‌کند تا بازرسان با بهره‌گیری از این دو مؤلفه به طور همزمان بازار را با توجه به نرخ‌های اعلام شده رصد کنند.
برای بررسی بیشتر فعالیت‌های این دفتر گفت‌و‌گویی با مسعود امراللهی مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی داشته‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است.
امراللهی درباره نحوه نظارت بر مدیریت توزیع گوشت و مرغ در سراسر کشور گفت: دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه کالاهای اساسی به طور مکرر باید بازار کالا را به طور دقیق رصد کند. این رصد دقیق مستلزم وجود اشراف کامل بر قیمت‌ها در بازار و نکات مثبت و منفی بازار است. یکی از موضوعات مهم هم نظارت بر توزیع گوشت و مرغ در سراسر کشور است. این مسأله به علت گستردگی آن نیازمند حضور نمایندگان ویژه‌ای در همه استان‌های کشور بود تا بازار را رصد کنند.
امراللهی با اشاره به اینکه دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی با اخلال در نظم بازار و گرانفروشی برخورد جدی کرده است، افزود: با کشتارگاه‌هایی هم که اقدام به گرانفروشی می‌کنند نیز برخورد قانونی انجام گرفته است. به عنوان نمونه در استان مازندران فقط 250 مورد برخورد تعزیرات برای گرانفروشی برای 43 میلیارد تومان تخلف داشته‌ایم.
وی تأکید کرد: با توجه به نحوه مدیریت توزیع گوشت و مرغ در سطح کشور، وزارت جهاد کشاورزی از روز ۲۳ فروردین استفاده از ظرفیت بازرسان در تمامی استان‌ها برای نظارت بر بازار مرغ را به دفتر بازرسی وزارتخانه ابلاغ کرده است. طبق این ابلاغیه همه بازرسان و ناظران در تمامی استان‌ها مکلف هستند با برنامه‌ریزی، اقدامات لازم برای نظارت ویژه بر کلیه زنجیره تولید، تأمین و مصرف مرغ و گوشت را اجرایی کنند.
امراللهی درباره شیوه جدید نظارت توسط دفتر نظارت و بازرسی گفت: پیشتر به بازرسان ما برای رصدهای میدانی مأموریت داده می‌شد اما اکنون در شیوه جدید نظارت علاوه بر رصدهای گذشته، مأموریت‌های ویژه‌ای در ماه برای نظارت درنظر گرفته شده است. پیرو مأموریت جدید دفتر بازرسی، بازرسان برای نظارت‌های میدانی حداقل برای دو بار در ماه در سطح کشور اعزام شدند.
وی افزود: این شیوه نظارت جدید در سال موسوم به مهار تورم و رشد تولید برای این دفتر تعریف شد. در حال حاضر دور اول نظارت‌های میدانی در کشور به اتمام رسیده است و از 3 میلیون و 500 هزار واحد صنفی، حداقل 2 میلیون واحد صنفی که جزو زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی می‌شوند و در بخش محصولات مواد غذایی و کشاورزی فعالیت می‌کنند، رصد می‌شوند.
امراللهی رسالت دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی را نظارت بر فرایند تأمین، توزیع و مصرف صحیح کالا عنوان کرد و افزود: چنانچه در این زنجیره مواردی مانند گرانفروشی، کم فروشی، تقلب و احتکار کالا انجام بگیرد، بازرسان ما آن را رصد می‌کنند. بازرسان ما در کل زنجیره تولید و تأمین بازار حضور دارند و بر اساس آمار یک میلیون و 400 هزار بازرسی در طول یکسال گذشته توسط دفتر بازرسی انجام شده است و 150 هزار پرونده تخلف به سازمان تعزیرات ارسال شد.
وی با اشاره به راه‌اندازی و عملکرد سامانه جامع انبارها برای پیگیری تخلفات گفت: بر اساس ماده ۶ مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که در آذرماه سال قبل به تصویب رسید، همه ورود و خروج‌ها در انبارها باید در سامانه جامع انبارها ثبت شود. انبارهای زیادی در کشور هستند که کالاهای اساسی مانند گندم و برنج در آنها دپو می‌شوند. بنابراین ضرورت دارد ورود و خروج کالا در این انبارها ثبت گردد تا امکان تخلف و احتکار کاهش پیدا کند.
امراللهی تصریح کرد: در شرایطی که ورود و خروج در انبارها ثبت شود به استناد ماده ۶ مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، امکان برخورد با این انبارها و تهیه گزارش برای تعزیرات وجود دارد. بر همین اساس دفتر بازرسی نیز از سال قبل اقدام به رصد انبارهای زیادی کرده است. بازرسان ما در صورتی که موجودی انباری با موجودی آن در سامانه همخوانی نداشته باشد، این موضوع را پیگیری کرده و در صورت بروز تخلف برای آن پرونده تعزیراتی تشکیل می‌دهند.
امراللهی با بیان اینکه در بخش نظارت‌های پایانی سال مانور ویژه‌ای برای نظارت بر حوزه تأمین تا فروش میوه گذاشته شد، افزود: با توجه به آنکه خرید و فروش میوه در میادین اصلی میوه و تره بار از غروب آفتاب تا صبح روز بعد انجام می‌گیرد، بازرسان ما از ساعت 6 عصر تا 6 صبح به طور کامل در میادین و بازارها مستقر شدند و تخلفات جدی در حوزه گرانفروشی را رصد کردند زیرا یکی از دلایل گرانفروشی میوه، گران خریدن میوه از حق‌العمل کارهاست.
امراللهی با ابراز تأسف از بروز تخلفات گسترده گرانفروشی گفت: متخلفان و گرانفروشان شناسایی و معرفی شدند. همچنین علاوه بر ایام نوروز در 10 روز پایانی ماه رمضان نیز مانورهای ویژه‌ای برگزار شد و پرونده‌های تخلف برای متخلفان تشکیل شده است تا جلوی نابسامانی در بازارها گرفته شود.