سوداگران خودرو گرفتار پرداخت مالیات شدند
تصویب مالیات بر عایدی سرمایه پس از استیضاح وزیر صمت
نمایندگان مجلس، وضعیت موجود در بازار خودرو و اختلاف قیمتی که بین کارخانه و بازار وجود دارد را بر گردن سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر سابق صمت انداختند و او را متهم کردند که سیاست‌های او نتوانسته نوسان قیمت خودرو در بازار را کنترل کند. اما نمایندگان مجلس به این مهم توجه نکردند که بازار خودرو با 4 سال انباشت تقاضا روبه‌رو بود؛ عدم پاسخگویی و سیاست‌های دولت قبل باعث شد که خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شود، به گونه‌ای که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد. در کنار چنین موضوعی نوسان نرخ ارز هم سبب شد که قیمت خودرو در بازار با سرعت بیشتری افزایش پیدا کند.
نمایندگان مجلس ماه‌ها از تصویب طرح سرمایه بر عایدی شانه خالی کردند و این طرح در دستور کارشان قرار نگرفت، اگر موضوع یاد شده با سرعت بیشتری در مجلس تصویب شده بود به طور قطع وزیر صمت به مرحله استیضاح نمی‌رسید و وزارت صمت می‌توانست برنامه‌های خود را طبق هدف‌گذاری صورت گرفته دنبال کند اما سرانجام یک روز پس از استیضاح وزیر صمت طرح مالیات توسط نمایندگان مجلس تصویب شد .
کارشناسان و فعالان اقتصادی تأکید دارند که برای مهار قیمت خودرو و ایجاد توازن بین عرضه و تقاضا، طرح مالیات بر عایدی سرمایه بسیار کارآمد و اثرگذار است؛ در اکثر کشورها نیز چنین قانونی وجود دارد، پرداخت مالیات باعث شده که مردم در دیگر کشورها به دنبال اجاره خودرو باشند نه خرید خودرو.
کاهش واسطه‌گری و سوداگری
سیدمهدی نیازی، سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره بازار خودرو، گفته بود: طی چند سال اخیر بازار خودرو، بازار سوداگرانه شده است. لذا طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند تا حد زیادی جلوی سوداگری و واسطه‌گری را بگیرد.
بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه، افرادی که چهار قلم از کالاهای سرمایه‌ای طلا، ارز، خودرو و مسکن را خریداری کرده و سپس اقدام به فروش آن کنند، بر اساس مدت زمانی که کالا در تملک آنها بوده است، باید بخشی از سود معامله را به‌عنوان مالیات پرداخت کنند.
پس از گذشت هفت سال، طرح مالیات بر عایدی سرمایه مجدداً در مجلس یازدهم مطرح شد و کلیات آن در صحن علنی مجلس به تصویب رسید و برای بررسی جزئیات به کمیسیون اقتصادی مجلس رفت و روز گذشته در صحن علنی مجلس مصوب شد که انتقال دارایی‌هایی نظیر ملک، خودرو سواری، انواع طلا، نقره، پلاتین و جواهرآلات، ارز و رمزارز توسط اشخاص غیرتجاری «انتقال دهنده عین» یا «واگذارکننده حق» در همه مناطق کشور مشمول مالیات بر عایدی سرمایه است.
محمدرضا نجفی منش، کارشناس صنعت خودرو درباره چگونگی کنترل بازار خودرو به «ایران» گفت: آرامش در بازار خودرو، به چند مقوله بستگی دارد که یکی از آنها فاصله گرفتن از قیمت‌گذاری است؛ تا زمانی که این رویه ادامه داشته باشد فاصله قیمت بین کارخانه و بازار بیشتر خواهد شد، زمانی که قیمت‌های تعیین شده با نرخ‌های بازار فاصله دارد تقاضا برای خرید خودرو از کارخانه بیشتر خواهد شد.
او ادامه داد: مسأله دیگری که می‌توان قیمت خودرو را کنترل کرد، اخذ مالیات از کسانی است که با هدف سوداگری وارد بازار خودرو شدند، از همین رو تأکید داشتیم که طرح مالیات بر عایدی سرمایه با فوریت در مجلس مصوب و در کشور اجرایی شود، حال با تصویب این طرح می‌توان امیدوار بود که بخشی از واسطه گری از بازار خودرو حذف شود.
بهتر شدن فضای بازار
رضا دلاوریان، کارشناس صنعت خودرو درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه به «ایران» گفت: وزارت صمت، از سال 1400 از نمایندگان مجلس خواست که طرح مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کنند تا در کنار سایر سیاست‌ها، بتوان بازار خودرو را کنترل کرد. اما این امر مورد توجه واقع نشد و مرتب نمایندگان مجلس از وضعیت بازار خودرو گلایه کردند.
او یادآور شد: حال با تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه و اجرای سریع آن توسط دولت، فضای بازار خودرو بهتر و امکان سوء‌استفاده از بازار کاهش پیدا می‌کند، در این میان باید سعی کرد که فروش‌های قولنامه‌ای نیز پایان پیدا کند تا فرار از این طرح برای سودگران مقدور نباشد.منهای افرادی که همواره کسب و کار آنها سوداگران و دلال‌گونه است، برخی از مردم بخصوص آنهایی که نقدینگی دارند، برای جلوگیری از کم ارزش شدن پول خود سراغ خرید خودرو رفته‌اند.