انقلاب ترانزیت معطل تکمیل کریدور شمال - جنوب
روسیه سالانه ۳۰۰ میلیون تن کالا صادر می‌کرد که قرار است سهم ایران تا 2030 به 50 میلیون تن برسد
برنامه راهبردی رشد ترانزیت کشور بر پایه رونق کریدورهای حمل و نقلی بخصوص کریدور شمال- جنوب قرار گرفته است. کشورهای مختلفی در این کریدور فعالیت می‌کنند که مهم‌ترین کشور از نظر میزان نقل و انتقال کالا از کریدور شمال-جنوب، روسیه است. بنابراین گزارش، ایران در سال ۲۰۱۹ میلادی تجارت یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلاری با روسیه داشته، اما اکنون بر اساس آمار منتشر شده از گمرک روسیه، این رقم به بالغ بر پنج میلیارد دلار رسیده است. به گفته سیدکاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، میزان تجارت ایران با روسیه بالاتر از رقم اعلامی است چراکه بخشی از کالاهای ایرانی از طریق بندر آکتائو قزاقستان به روسیه وارد می‌شوند.
بنابر توافق ایران و روسیه ترانزیت دو کشور تا سال 2030 به ظرفیت 50 میلیون تن می‌رسد. بنا بر اظهارات سفیر ایران در روسیه، «کشور روسیه سالانه بالغ بر ۳۰۰ میلیون تُن کالا به اروپا صادر می‌کرده است، اما اکنون این رقم قرار است از مسیر ترکیه و ایران عبور کند و تصور روسیه هم این است که حداقل ۵۰ میلیون تُن کالا را از طریق ایران صادر کنند.» با وجود این ظرفیت ترانزیتی، اما در حال حاضر تنها امکان حدود 8 میلیون تن ترانزیت کالاهای روسیه از مسیر ایران وجود دارد که علت آن از مشکلات زیرساخت‌های حمل‌ونقل تا مسائل گمرکی و قوانین مربوط به مبادلات و تجارت است. به گفته فعالان حوزه حمل‌ونقل، تکمیل کریدور شمال- جنوب به‌عنوان حلقه مفقوده تکمیل زیرساخت‌های حمل و نقلی نقش مهمی در جذب بار ترانزیتی در کشور دارد. مسیر کریدور شمال - جنوب در اصل انتقال کالا از اروپا به شرق آسیا و برعکس است و روسیه قصد دارد این کریدور را جایگزین کانال سوئز برای انتقال کالا کند.
تکمیل کریدور شمال - جنوب از سال گذشته در دستور کار ایران و روسیه قرار گرفته است اما توافق نهایی در خصوص نحوه مشارکت دو کشور در سرمایه‌گذاری و ساخت هنوز صورت نگرفته است. در حالی که تکمیل این کریدور نقش اساسی در تحول ترانزیتی کشور دارد، کارشناسان حمل‌ونقل معتقدند تأمین منابع ساخت گذرگاه‌های کریدور شمال- جنوب باید در اولویت برنامه توسعه‌ای کشور قرار گیرد.
تدوین برنامه راهبردی-عملیاتی ۵ ساله ترانزیت
شهریار افندی‌زاده، معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی در خصوص برنامه‌های متولیان بخش حمل‌ونقل برای دستیابی به اهداف ترانزیتی در کشور از تدوین برنامه راهبردی-عملیاتی ۵ ساله ترانزیت خبر داده است.
افندی‌زاده گفت: برنامه راهبردی-عملیاتی پنج ساله منطبق بر برنامه پیشنهادی هفتم توسعه در خصوص تقویت و ارتقای روابط حمل‌ونقلی و ترانزیتی با کشورهای هدف منطقه‌ای و بازیگران مؤثر فرامنطقه‌ای در امر ترانزیت در حال تدوین است.