مکزیکو سیتی آرام آرام سقوط میکند
غرق شدن شهر ۹ میلیون نفری در خشکی
منبع : مایکل کیمل من / نیویورک تایمز
ترجمه: محمد رضا عزیزی
مردم مکزیک در پایان دهه 1800 میلادی شاهد افتتاح یک شاهکار بزرگ مهندسی در قلب مکزیکو سیتی بودند که خیلی زود به نماد غرور ملی مردم این کشور تبدیل شد. پروژه «گرند کانال» پس از سالها و بهکارگیری چندین هزار کارگر به پایان رسید. این کانال 46 کیلومتری میتوانست در هر ثانیه میلیونها لیتر فاضلاب را از این شهر خارج کند. گرند کانال در واقع مکزیکو را از شر مشکلات تاریخی سیل و فاضلاب که برای قرنها به معضل زندگی در این منطقه تبدیل شده بود، نجات داد.
اما دیری نگذشت که گرند کانال تبدیل به بخشی از چرخه معیوب زیست محیطی که حاصل دخالتها و دست ساختههای انسانی بود تبدیل شد. همزمان که این کانال سیل و فاضلاب را از شهر خارج میکرد، زیر پای مکزیکو هم بهخاطر فرو نشست زمین و برداشت بیوقفه آبهای زیر زمینی خالی میشد و به تدریج این کانال در خود فرو ریخت. گرند کانال تنها قربانی فرونشست در مکزیکونبود.
مکزیکوسیتی همیشه کمبود آب دارد و حفاریهای عمیقتر برای دسترسی به آب بیشتر بیوقفه ادامه دارد. برداشت آب از زیر زمین، بستر دریاچههای خاکی و شنی را که آزتکها (بانیان مهمترین تمدن سرخ پوستی باستانی در مکزیک) برای اولین بار بناهای خود را روی آن ساخته بودند، تضعیف میکند و باعث فروریختن بیشتر آن میشود.
این چرخه معیوب در سالهای اخیر، با تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین بدترهم شده است. گرما و خشکسالی به معنای تبخیر بیشتر و در عین حال تقاضای بیشتر برای آب است. شرکتهای حفاری، با هزینههای سرسام آور، به مخازن دوردست آب در عمق زمین فشار بیشتری وارد میکنند. سفرههای زیرزمینی را تخلیه میکنند و به روند فروپاشی شهر سرعت میدهند.
اکنون در محله بزرگ Iztapalapa – در مکزیکو، جایی که نزدیک به دو میلیون نفر زندگی میکنند، بسیاری ازساکنان محله هر روز صبح که از خواب بر میخیزند، نمیتوانند روی آب شیرهای خود حساب کنند. ناگهان شکافی در خیابان دهان باز میکند و نوجوانی بلعیده میشود. پیاده روها شبیه چینی شکسته شدهاند و در طول یکسال 15 مدرسه ابتدایی فروریختند .
در مورد تغییرات آب و هوایی و تأثیر بالا آمدن دریاها بر جمعیتهای ساحلی مطالب زیادی منتشر شده است. اما سواحل تنها مکانهایی نیستند که تحت تأثیر گرمایش زمین قرار میگیرند. مکزیکو سیتی - در ارتفاعات کوهستانی در مرکز مکزیک، یک نمونه بارز از تأثیر تغییرات آب و هوایی در مناطق غیر ساحلی و کوهستانی است. ابر شرکتهای بینالمللی در پایتختهای شلوغی مانند مکزیکو، سرمایه گذاریهای زیادی کردهاند، اما اکنون تغییرات آب و هوایی اقتصادهای بزرگ را در مناطق پر تراکم جمعیتی به خطر انداخته است. در مقیاسی بزرگتر، ثبات یک نیمکره به خطر افتاده است.
بر اساس پیشبینیهای یک پژوهش، 10 درصد مکزیکیهای 15 تا 65 ساله در در نتیجه افزایش دما، خشکسالی و سیل به شمال این کشورو امریکای شمالی مهاجرت خواهند کرد که به طور بالقوه میلیونها نفر را پراکنده میکند و تنشهای سیاسی بهخاطر مهاجرت را تشدید میکند.
آثار تغییرات آب و هوایی اکنون پاشنه آشیل ومهمترین نقاط آسیب پذیری شهرها را آشکار میکنند. مشکلاتی را که سیاستمداران و برنامهریزان شهری اغلب نادیده میگیرند.
در سرتاسر جهان، تغییرات شدید آب و هوایی و کمبود آب، به درگیریهای منطقهای و خشونت سرعت و شدت میدهد. یک گزارش دانشگاه کلمبیا نشان داد که در جاهایی که میزان بارندگی کاهش مییابد،«خطر تبدیل درگیریهای قومیتی در سطح محدود به یک جنگ داخلی تمام عیار در سال بعد تقریباً دو برابر میشود». اصطلاح پنتاگون برای تغییرات اقلیمی«ضریب افزایش تهدید» است.
این اصطلاح در هیچ کجا واضحتر از شهرها صدق نمییابد. ما در حال تجربه اولین قرن شهرنشینی در تاریخ بشر هستیم.، اولین باری است که جمعیت ساکن در شهرها نسبت به ساکنان روستایی فزونی گرفته است. بر اساس پیشبینیها، سه چهارم جمعیت جهان تا سال 2050 شهرنشین خواهند شد. طبق مطالعه دیگری، تا آن زمان ممکن است بیش از 700 میلیون پناهنده آب و هوایی در حال حرکت باشند.
برای بسیاری از شهرهای جهان، سازگاری با تغییرات اقلیمی راهی به سوی رفاه بلندمدت است. اما روند سازگاری میتواند پرهزینه و کند باشد. این میتواند تنازع بر سر منافع سیاسی و اقتصادی را افزایش دهد و روند تجارت را ناشفاف و مغشوش کند.
برخلاف ترافیک یا جرم و جنایت، تغییرات آب و هوایی چیزی نیست که اکثر مردم به راحتی آن را احساس یا مشاهده کنند. مطمئناً این چیزی نیست که ساکنان مکزیکوسیتی هر روز درباره آن صحبت میکنند. اما مانند طوفانی است که در حال نزدیک شدن است، بافت اجتماعی از قبل متزلزل را تحت فشار قرار میدهد و یک شهر بزرگ را به سمت نقطه سقوط سوق دهد.
همانطور که آرنولدو کرامر، افسر ارشد تابآوری پدافند غیر عامل در مکزیکوسیتی میگوید: «تغییرات اقلیمی به بزرگترین تهدید بلندمدت برای آینده این شهر تبدیل شده است. و این به این دلیل است که با آب، بهداشت، آلودگی هوا، اختلال در ترافیک ناشی از سیل، آسیب پذیری مسکن در برابر رانش زمین مرتبط است - که به این معنی است که ما نمیتوانیم بدون مواجهه با مسأله آب و هوا به هیچ یک از مشکلات واقعی شهر رسیدگی کنیم.»
رفاه شهری در مکزیکو در خطر است. کریستین پارنتی، نویسنده، هشدار میدهد اگر تغییرات آبوهوایی بافت اجتماعی مکزیکوسیتی را ویران کند،«هیچ دیوار، اسلحه، سیم خاردار، پهپادهای مسلح یا نیروهای نظامی، دائم قادر نخواهند بود این شهر را نجات دهند.»
بــــرش
ضریب افزایش تهدید
در سرتاسر جهان، تغییرات شدید آب و هوایی و کمبود آب، به درگیریهای منطقهای و خشونت سرعت و شدت میدهد. یک گزارش دانشگاه کلمبیا نشان داد که در جاهایی که میزان بارندگی کاهش مییابد،«خطر تبدیل درگیریهای قومیتی در سطح محدود به یک جنگ داخلی تمام عیار در سال بعد تقریباً دو برابر میشود». اصطلاح پنتاگون برای تغییرات اقلیمی«ضریب افزایش تهدید» است.