شرکت پایانه‌های نفتی ایران در سال 77 تأسیس شده و در سال 87 نام شرکت، از پایانه‌های صادرات مواد نفتی به شرکت پایانه‌های نفتی ایران تغییر کرد. موضوع فعالیت این شرکت انجام هرگونه عملیات به منظور تأسیس، ایجاد و تکمیل تأسیسات و پایانه‌های نفتی لازم جهت انجام عملیات صادرات و واردات مواد نفتی و ارائه خدمات سوآپ نفت خام و فرآورده‌های نفتی و ارائه خدمات راهنمایی و پهلو دهی به کشتی‌ها در تمامی پایانه‌های نفتی کشور است. حوزه فعالیت این شرکت در جزیره خارگ، بنادر صادراتی ماهشهر، عسلویه و بهشهر(نکا) است. عباس غریبی، سرپرستی شرکت پایانه‌های نفتی ایران را بر عهده دارد که به تازگی به این سمت منصوب شده است.
او در این گفت‌و‌گو به شرح فعالیت شرکت تحت مدیریت خود پرداخته که در ادامه از نظر می‌گذرد:
سال 1401 برای شرکت پایانه‌های نفتی ایران چگونه بود؟
این سال برای شرکت سال خوبی بود زیرا منجر به تصویب اعتباراتی برای طرح‌های مختلف شد که از جمله آنها سیستم اطفای حریق با 1800 میلیارد تومان بوده که در حال مصوب شدن است. درعین حال، مصوبه‌ای برای احداث مخزن ذخیره‌سازی 4.2 میلیون بشکه‌ای نیز تصویب شد. افزودن 4 شناوراستیجاری به ناوگان این شرکت، خرید یدک کش‌های جدید و تکمیل سیستم آتش‌نشانی 10 مخزن در خارگ از دیگر اقداماتی بود که با هدف ایمن‌سازی خارگ صورت گرفت. در کل اعتبارمورد نیاز و برآوردی برای راه‌اندازی تجارت بانکرینگ، اعلام سیستم اطفای حریق و تعمیرات اساسی اسکله غربی 4 هزار میلیارد تومان بوده که برای سیستم اطفای حریق 1800 میلیاردتومان درحال مصوب شدن است.
این شرکت چه تعداد طرح راکد و غیرفعال دارد؟
تعدادی از طرح‌های راکد و غیرفعال از گذشته در این شرکت وجود دارد، بنابراین یکی از دغدغه‌های وزیر نفت لزوم تعیین تکلیف طرح‌های راکد در این شرکت بود که تصمیمات خوبی هم گرفته و قرار شد تا طرح‌های راکد از زمین بلند شوند.
طرح بهینه‌سازی سیستم سوخت یا بانکرینگ ازجمله طرح‌های راکد شرکت پایانه‌های نفتی ایران در خارگ بوده که با وجود داشتن پیشرفت فیزیکی 75 درصدی اما در 6سال دولت قبل متوقف و راکد بود که به نظر می‌رسد کسی به سودآور بودن این طرح توجهی نداشته زیرا با راه‌اندازی آن سود هنگفتی نصیب کشور می‌شود.
واقعیت این است که در دولت قبل در زمینه راه‌اندازی بانکرینگ کوتاهی شد وسیاستگذار ارشد شرکت ملی نفت تجارت بانکرینگ را جدی نگرفت و مدیریت ارشد این دغدغه را نداشت در حالی‌که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی می‌توانست در زمینه بانکرینگ دست برتر را داشته باشد.
ناگفته نماند که تجارت بانکرینگ برای وزارت نفت دولت سیزدهم بسیار با اهمیت بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال 1402 راه‌اندازی شود. شکی نیست که بانکرینگ عملیاتی با درآمد بالا بوده که 6 ماه پس از راه‌اندازی به سود‌آوری خوبی هم می‌رسد و هزینه خود را مستهلک می‌کند. بنابراین درصورت راه‌اندازی این عملیات، می‌توان درسطح خلیج فارس، دریای عمان و حتی اقیانوس هند به تقاضای مشتریان در محل سوخت مورد نیاز را تحویل داد.
با توجه به برنامه توسعه صادرات صنعت نفت، تعداد پایانه‌های موجود در کشور کافی است؟
با توجه به اتفاقی خوبی که در تأمین اعتبارات برای تعمیرات اسکله‌های موجود رخ داده و پیشرفت خوب پایانه جاسک، تعداد پایانه‌ها برای صادرات کفایت می‌کند.
درحال حاضر 95 درصد نفت خام کشور از جزیره خارگ صادر می‌شود.
در واقع شرکت پایانه‌های نفتی ایران دارای چندین منطقه عملیاتی است که از جمله خارگ، مسئول صادرات 95 درصد نفت خام سبک، سنگین و نفت خام فروزان است. دومین پایانه صادراتی، پایانه صادرات میعانات گازی عسلویه بوده که صادرات میعانات عسلویه از آنجا صورت می‌گیرد.
پایانه بعدی در شمال و در منطقه عملیاتی نکا / بهشهر بوده که عملیات سوآپ در آن صورت می‌گیرد.
درواقع نفت خام کشورهای حوزه دریای خزر در شمال دریافت و پس از انجام عملیات اختلاط به مصرف پالایشگاه‌های تهران و تبریزمی‌رسد و معادل آن نفت خام در جزیره خارگ به مشتریان آنها تحویل می‌شود.
پایانه دیگر پایانه ماهشهر بوده که عملیات صادرات فرآورده‌های پتروشیمی از آنجا انجام می‌شود و در شرکت پایانه‌های نفتی ایران صرفاً عملیات پهلودهی کشتی‌ها با ما است.
آخرین منطقه عملیاتی که در حال راه‌اندازی بوده پایانه جاسک است که یکی از راهبردی‌ترین پایانه‌ها است و خط لوله‌ای از بندر گناوه به فاصله یکهزار کیلومتر نفت خام را به سواحل مکران متصل می‌سازد.
شرکت ملی نفت ایران درحال احداث این پایانه عظیم در سه فاز بوده که فاز اول آن قابلیت ذخیره‌سازی 10 میلیون بشکه نفت خام را داشته و ظرفیت ذخیره‌سازی آن در دو فاز بعدی به 30 میلیون بشکه خواهد رسید.
برآورد شده که فازاول این پایانه درنیمه اول سال 1402 راه‌اندازی شود. با شروع دولت سیزدهم افزایش ملموسی در توسعه صادرات نفت به وجود آمد.
درحال حاضر توان اسمی صادرات نفت خام ازپایانه خارگ 7.5 میلیون بشکه در روز بوده هرچند که توان عملیاتی ما صادرات روزانه 5.7 میلیون بشکه نفت خام است.