میانجیگری منطقه‌ای و نقش ثبات‌آفرین ایران
ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم غرب آسیا مسئولیت‌هایی در قبال منطقه و کشورهای آن دارد. یکی از این مسئولیت‌ها، کمک به آنها در مواقعی است که گرفتار بلایای طبیعی می‌شوند و دادن سر سلامتی به ملت‌ها و دولت‌های آنها در زمان مصیبت‌هاست.
یکی دیگر از این مسئولیت‌ها، کمک به استقرار صلح و ثبات از طریق میانجیگری است. دیگری کمک به کشورهای ضعیف‌تر منطقه در قبال دشمنانش و یا حمایت از آن در قبال زورگویی دیگر همسایگانش است. سفر هفته گذشته حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به ترکیه و سپس سوریه را نیز می‌توان در همین چهارچوب مورد بررسی قرار داد؛ بخصوص اینکه نگاهی به محورهای مذاکراتی وزیر امور خارجه کشورمان با همتایان ترکیه‌ای و سوری و نیز رئیس‌جمهور سوریه داشته باشیم. به صورت خلاصه می‌توان این سفر را در چند محور زیر برشمرد:
1- دادن سر سلامتی به دولت و ملت دو کشور ترکیه و سوریه و ابراز همدردی با آنها در کنار کمک‌های امدادی که پیش، حین و پس از این سفر انجام گرفته و می‌گیرد.
2- گفت‌و‌گو درباره روابط دوجانبه و تلاش برای ارتقای آنها بخصوص همکاری درباره کریدور میانی یا کریدورهایی که قرار است از شمال ایران عبور کند.
3- مذاکره درباره ایفای نقش از سوی ایران و اضافه شدن تهران به مذاکراتی که پیش از این با وساطت روسیه بین ترکیه با سوریه در جریان بود که البته با استقبال آنکارا و دمشق روبه‌رو شده و قرار شد اولین نشست در قالب پلتفرم چهارجانبه با حضور ایران و در سطح معاونان وزیر خارجه در مسکو برگزار شود.
4- هشدار درباره ورود رژیم اسرائیل به منطقه قفقاز که می‌تواند سرآغاز بی‌ثباتی‌های جدید در منطقه باشد
5- یادآوری به ترکیه درباره سدسازی‌های این کشور در منطقه بخصوص روی رود ارس که در صورت رعایت نکردن حقوق بین‌المللی درباره حقابه ممکن است تبعاتی برای ایران و سایر کشورهای قفقاز به همراه داشته باشد.
6- گفت‌و‌گو درباره مذاکرات سه‌جانبه منطقه‌ای بین ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه برای رسیدن به تفاهمات بیشتر و کاسته شدن از تنش‌هایی که مدتی است در قفقاز شکل گرفته.
7- این سفر همچنین حاوی پیامی نیز در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بود. در حالی‌که به دلیل وضعیت اقتصادی نامطلوب دو سال گذشته و تورم افسارگسیخته و همچنین شرایط سختی که بر دولت و مردم ترکیه به دلیل زلزله به وجود آمده، حزب حاکم در وضعیت خوبی قرار ندارد و مخالفان با توجه به اتحادی که حاصل کرده‌اند، در حال حاضر وضعیت خوبی نسبت به اردوغان دارند. سفر نماینده‌ای از تهران در سطح وزیر امور خارجه آن هم دو ماه پیش از برگزاری انتخابات می‌تواند برای اردوغان دلگرم‌کننده باشد.
همان‌طور که در محورهای ذکر شده در بالا قابل مشاهده است، جمهوری اسلامی ایران تلاش دارد با استفاده از نقش‌آفرینی و موقعیت خود، وظیفه منطقه‌ای خود را که کمک به استقرار ثبات است به جای آورد که این مهم در روزها و هفته‌های آینده بخصوص در قبال روابط سوریه و ترکیه عیان‌تر خواهد شد.
اگرچه جمهوری اسلامی ایران طی ۴ دهه گذشته همواره تلاش داشته تا ضمن اهمیت دادن به روابط با کشورهای همسایه، منطقه‌ای باثبات را شکل دهد اما این مهم در دولت‌های مختلف بنا بر سیاست‌های آنها با شدت و ضعف دنبال شده است.
دولت سیزدهم در همین راستا در حوزه سیاست خارجی، دکترین خود را روابط خوب با همسایگان و تلاش برای ایجاد یا فعال کردن پلتفرم‌های منطقه‌ای مانند پیمان شانگهای، پلتفرم چهارجانبه مسکو یا پلتفرم سه‌جانبه ایران، ترکیه، آذربایجان قرار داده که هر چه بیشتر به ثبات، استقرار و رفاه منطقه کمک خواهد کرد.
موضوعی که در اتفاق اخیر یعنی عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی قابل مشاهده است و با توجه به سیاست خارجی دولت، تداوم خواهد یافت.
