گروه اقتصادی
eghtesad@irannewspaper.com

رشد اقتصادی کشور در 9 ماهه نخست سال‌ جاری به 3.3 درصد رسید. این درحالی است که رشد اقتصادی بدون نفت دراین دوره 2.9 درصد محاسبه شده است.
بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی-فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی(GDP) به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در
9 ماهه سال ١٤٠١ به رقم ٥٨٢٥ هزار میلیارد ریال با نفت و ٥٠٠١ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل با نفت ٥٦٤١ هزار میلیارد ریال و بدون نفت ٤٨٦٠ هزار میلیارد ریال بوده است که نشان از رشد ٣,٣ درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و ٢.٩ درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در 9 ماهه سال ١٤٠١ دارد.
نتایج محاسبات حاکی از آن است که رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی شامل زیر بخش‌های زراعت و باغداری، دامداری، جنگلداری و ماهیگیری منفی 3.4 درصد رشد داشته است که عمده‌ترین دلیل آن به خشکسالی مربوط می‌شود. همچنین رشد گروه صنایع و معادن 3.5 درصد اعلام شده است. در زیر گروه صنایع و معادن، رشد استخراج نفت خام و گازطبیعی 6.5 درصد، سایر معادن 9 درصد، صنعت 1.5 درصد، انرژی 5.9 درصد و ساختمان منفی 2.2 درصد بوده است. در9 ماهه سال‌ جاری فعالیت‌های گروه خدمات شامل زیر بخش‌های عمده وخرده‌فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا، حمل‌ونقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات، فعالیت‌های مالی و بیمه، مستغلات، کرایه و خدمات کسب‌ و کار و دامپزشکی، اداره امور عمومی و خدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی و سایرخدمات عمومی، اجتماعی، شخصی وخانگی‌نیز 6.2 درصد نسبت به 9 ماهه سال 1400 رشد داشته است.
 
تصویر رشد
در سومین فصل 1401
براساس اطلاعات ارائه شده ازسوی مرکز آمار ایران، علاوه بر نرخ رشد تجمیعی تولید ناخالص داخلی در 9 ماهه سال‌جاری، رشد اقتصادی گروه‌ها و زیربخش‌های آن در فصل سوم امسال نیز اعلام شده است.
برهمین اساس در فصل پاییز امسال، رشد تولید ناخالص داخلی کشور با نفت 2.8 درصد اعلام شده است. درحالی نرخ رشد اقتصادی در سومین فصل امسال به 2.8 درصد رسیده که مقایسه این نرخ با فصل قبل حاکی از بهبود تولیدناخالص داخلی کشور است. در دومین فصل سال‌جاری نرخ رشد اقتصادی کشور 2.5 درصد بود که در پاییز به 2.8 درصد رسیده است. همچنین نرخ رشد اقتصادی بدون نفت کشور در فصل پاییز امسال 1.6 درصد محاسبه شده است که نسبت به نرخ 2 درصدی فصل تابستان افت داشته است.
 
وضعیت گروه‌های اصلی
در پاییز
بررسی رشد تولید ناخالص داخلی گروه‌های اصلی و زیربخش‌های آنها نشان می‌دهد در فصل پاییز امسال، رشد اقتصادی در دو گروه صنایع و معادن و خدمات نسبت به فصل تابستان افزایشی و در گروه کشاورزی کاهشی بوده است.
براساس این گزارش، نرخ رشد گروه صنایع و معادن در سومین فصل امسال به 6.2 درصد رسیده که این نرخ نسبت به فصل قبل و فصل مشابه سال قبل بیشتر بوده است.
درپاییز سال گذشته نرخ رشد این گروه 4.4 درصد و در تابستان امسال 4.6 درصد بوده که بدین‌ترتیب رشد تولید محصول دراین گروه در پاییز امسال بهبود داشته است. در زیرگروه صنایع و معادن شاهد رشد بالای استخراج نفت و گاز هستیم، به طوری که در سومین فصل سال‌ جاری نرخ رشد این گروه به 10.7 درصد رسیده است.
این درحالی است که در پاییز سال گذشته این نرخ 4.3 درصد و در فصل تابستان امسال 5.3 درصد بوده است.
صنعت به‌عنوان یکی دیگر از زیرگروه‌های صنایع و معادن نیز تاحدودی توانسته است وضعیت خود را ثابت نگه‌ دارد. در پاییز امسال نرخ رشد این گروه به 5 درصد رسیده است.
هرچند در فصل اول و دوم سال‌ جاری این نرخ به ترتیب 5.1 و 5.2 درصد بوده است، اما با اندکی افت بخش صنعت کشور، درهمین محدوده رشد کرده است. البته مقایسه رشد صنعت پاییز امسال با سال گذشته که 2.9 درصد بوده حاکی از بهبود وضعیت این بخش است.
در گروه خدمات نیز درپاییز امسال نرخ رشد این گروه به 1.7 درصد رسیده که درمقایسه با نرخ 1.5 درصدی تابستان امسال بیشتر است.
 
رشد 2.1 درصدی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص
در روش هزینه یا مخارج، GDP از مجموع اجزای تقاضای نهایی به دست می‌آید. اجزای تقاضای نهایی به پنج سر فصل مصرف نهایی خصوصی، مصرف نهایی دولت، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، خالص صادرات و تغییر در موجودی انبار و اشتباهات آماری تفکیک می‌شود. بررسی روند رشد اجزای تقاضای نهایی در 9 ماهه سال 1401 نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد هزینه مصرف نهایی معادل 4.7 درصد، هزینه مصرف نهایی دولت رشدی معادل 0.5 درصد، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 2.1 درصد، صادرات کالا و خدمات 4.22 درصد افزایش و واردات کالا و خدمات نیز معادل 4.6 درصد افزایش داشته است.