کمال لطفی
روی کار آمدن دولت سابق هر چند با ادعای در دست داشتن «کلید» برای باز کردن قفل‌های کشور همراه بود اما خروجی دولت موسوم به اعتدال عملاً افزوده شدن قفل‌ها و گره‌های کورتر در تمام ابعاد حکمرانی بر کشور بود. آنچه سید ابراهیم رئیسی در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ از حسن روحانی تحویل گرفت، تقریباً رکورددار بدترین شاخص‌های ممکن در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... بود. به‌گونه‌ای که امروز با مرور عقب‌ماندگی‌های ایجاد شده در اداره کشور به‌دلیل بدکارکردی به جرأت می‌توان گفت یک وضعیت بحرانی  به دولت سیزدهم به ارث رسید. آنچه امروز به عنوان شاخصه اصلی و افتخار دولت سیزدهم می‌توان مطرح کرد، تلاش دولت سیزدهم برای «درمان زخم‌های قدیمی» بر جای مانده بر تن اقصی نقاط کشور بوده است. مشکلات حاد و مهلکی که عملاً به‌دلیل بی‌تفاوتی دولتمردان سابق، زندگی روزمره مردم در نقاط مختلف کشور را با مشکلات عدیده مواجه کرده و حتی امکان یک زندگی عادی را نیز از آنان سلب کرده بود و در برخی موارد حتی موجب سوءاستفاده دشمن از این زخم‌ها برای ضربه بر انسجام و وحدت ملی شده است. در این میان عدم انجام تکالیف قانونی توسط دولت سابق در رابطه با اقشار مختلف جامعه اعم از معلمان و پرستاران و همچنین بی‌اعتنایی به اجرای قوانین مصوب و لازم‌الاجرا نیز از دیگر مصادیق میراث شوم دولت سابق برای دولت سیزدهم بوده است. در این مجال تنها به گوشه‌ای از خدمات بزرگ دولت که با محقق شدن آن، طعم شیرین برخورداری از یک زندگی عادی توسط دولت سابق از مردم سلب شده بود، خواهیم پرداخت:

۱. بزرگ‌ترین طرح آبرسانی ایران به نام «ابرپروژه غدیر»؛ تکمیل ساخت پروژه که اجرای آن در دولت سابق متوقف شده بود، طی مدت زمان ۱۰ ماه برنامه‌ریزی شد و در تاریخ ۳۱ مردادماه سال ۱۴۰۰ یعنی کمتر از یک سال پس از سفر رئیس‌جمهور به استان خوزستان، قریب به ۵ میلیون نفر از مردم عزیز این استان شاهد اتمام فرایند ساخت و شروع دوره بهره‌برداری بودند.
 ۲. افتتاح مدول دوم تصفیه‌خانه شهر بیرجند با ظرفیت ۲۱ هزار و ۵۰۰ مترمکعب در شبانه‌روز برای بهره‌مندی جمعیت ۱۴۰ هزار نفری این شهر
 ۳. بهره‌برداری از ۱۵ طرح بزرگ آب‌شیرین‌کن، خط آبرسانی، آبگیری سد و انتقال برق در استان بوشهر که به سال‌ها جیره‌بندی آب شرب در شهر بوشهر پایان داد.
 ۴. افتتاح فاز اول طرح آبرسانی شهرستان جم نیز پس از ۱۵سال توقف، تکمیل و به بهره‌برداری رسیده است.
 ۵. افتتاح فاز ۱۴ مجتمع گاز پارس جنوبی؛ افتتاح این فاز از پالایشگاه به منظور تولید ۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی، ۷۵ هزار بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد، یک میلیون تن گاز مایع و یک میلیون تن اتان برای تغذیه واحد پتروشیمی
۶. طنین سوت قطار در سرحد سیستان و بلوچستان با افتتاح بزرگ‌ترین پروژه ریلی و ترانزیتی جنوب و جنوب‌شرق کشور (راه‌آهن زاهدان – خاش)
۷. افتتاح پروژه عظیم‌ تونل ۳۶ کیلومتری انتقال آب از سد کانی‌سیب به سمت دریاچه ارومیه؛ در فاز نخست این طرح که پس از سال‌ها توقف با اراده دولت سیزدهم افتتاح شد، ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریاچه سد کانی‌سیب در پیرانشهر پس از عبور از ۳۶ کیلومتر تونل، ۱۱ کیلومتر کانال و ۲۸ کیلومتر رودخانه گدار به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
۸. بهره‌برداری از پروژه آبرسانی به شهر سنندج با طرح انتقال آب سد آزاد کردستان به تصفیه‌خانه سنندج با هدف تأمین آب شرب ۴۰ درصد از جمعیت استان کردستان
۹. اجرایی شدن طرح رتبه‌بندی معلمان بعد از ۱۲ سال؛ قانون رتبه‌‌بندی فرهنگیان بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی، یکی از موضوعاتی است که هم در جهت بهبود سطح معیشتی معلمان و هم در راستای ارتقای شایستگی حرفه‌ای معلمان بسیار مهم است که در دولت سیزدهم اجرایی شد. این قانون متضمن بهبود کیفیت آموزشی دانش‌آموزان نیز شمرده می‌شود.
 10. رفع قطعی مکرر برق خانگی سال‌های گذشته در تابستان سال ۱۴۰۱، افزایش ۶ هزار مگاواتی تولید برق؛ تابستان امسال در حالی به پایان رسید که دولت و وزارت نیرو توانستند بدون خاموشی، برق پایدار مورد نیاز کشور را تأمین کنند و صنایع در مقایسه با قطعی‌های سال گذشته، رشد تولید را تجربه کند. تابستان سال ۱۴۰۰ به علت قطع برق بخش صنعتی، قیمت سیمان ۴۳۰ درصد افزایش پیدا کرد ولی در تابستان سال ۱۴۰۱ قیمت سیمان کاهش یافت که این گزاره نشان‌دهنده مدیریت برق بخش صنعتی در این فصل است
 ۱۱. شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها و شرکت‌های دولتی برای نخستین بار در کشور
۱۲. بسته شدن پرونده مطالبات گندمکاران و رشد ۶۰ درصدی خرید گندم با اعتماد نیم میلیون کشاورز به دولت سیزدهم؛ با وجود خرید ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم در سال ۱۴۰۱ و رشد حدود ۶۰ درصدی خرید این محصول نسبت به سال گذشته، ۱۰۰ درصد مطالبات گندمکاران نیز پرداخت شده است.
۱۳. حذف ارز رانتی ۴۲۰۰ تومانی و رفع موانع تولید؛ توزیع رانتی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی صورت گرفت، مانع بزرگی بر سر راه کسب و کار‌هایی بود که دسترسی به ارز دولتی و رانت ایجاد شده نداشتند، از این جهت حذف ارز ترجیحی را می‌توان مقدمه خوبی برای شفاف‌سازی اقتصاد و حرکت به سمت تولید رقابتی عنوان کرد؛ به علاوه با این اقدام، افزایش 10 برابری یارانه‌ها پس از ۱۲ سال را شاهد بودیم.
 ۱۴. تسهیل صدور مجوز کسب و کارها؛ فعال شدن پایگاه ملی مجوزها یکی از اقدامات مهم دولت بود. این پایگاه از سال 86 طبق ماده 7 قانون اجرای اصل 44 باید فعال می‌شد اما عملاً به دلیل تعارض منافع دولتی‌ها تحقق پیدا نمی‌کرد. وزارت امور اقتصادی و دارایی با جدیت این مسأله را دنبال کرد و روند صدور مجوزها با اصلاحی که متولی آن خود خاندوزی به عنوان نماینده مجلس در کمیسیون اقتصادی در خصوص ماده 7 قانون اجرای اصل 44 انجام داد و پس از آن در وزارت اقتصاد انجام داد تا حدود زیادی محقق شد. تبدیل ۵۰۰ مجوز کسب و کار به صورت ثبت محور، حذف یک‌هزار شرط مبهم از مجوزهای کسب و کار، صدور برخط بیش از 108 هزار مجوز کسب و کار از ابتدای امسال موجب شده که کارآفرینان همانند گذشته در پیچ و خم پردردسر کسب مجوزها قرار نگیرند.
 ۱۵. رفع ممنوعیت واردات خودرو پس از 4 سال؛ دی ماه امسال با وارد شدن اولین محموله پس از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو برداشته شد. قرار است 200 هزار خودروی خارجی طی 6 ماه آینده وارد کشور شود.
 ۱۶. انتشار اسامی بدهکاران کلان بانکی برای اولین بار؛ هدف دولت سیزدهم از افشای فهرست اسامی بدهکاران کلان بدحساب بانکی، آگاهی افکار عمومی و ایجاد مطالبه‌گری عمومی در وصول مطالبات از چنین اشخاصی است. مردم باید از افرادی که بعد از چندین و چند سال از پرداخت بدهی‌های خود به شبکه بانکی، امتناع می‌کنند و قصد پرداخت ندارند، آگاه شوند.
 ۱۷. ساماندهی انبارهای اموال تملیکی و فروش خودروهای رسوبی در بنادر و تعیین تکلیف پرونده‌های بلاتکلیف چندین ساله؛ تعیین تکلیف خودروهای خارجی که ۵ سال در انبارهای اموال تملیکی بلاتکلیف مانده بود، در ماه‌های اخیر یکی از اقدامات مهم در مجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی است که درآمد قریب به ۳ هزار میلیارد تومانی برای دولت به همراه داشت. در ۹ ماه ابتدایی امسال بیش از 7 هزار میلیارد تومان کالای تملیکی کشور به فروش رفت که ارزش فروش این کالاها نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۵۰۰ درصد رشد نشان می‌دهد. طی یک سال گذشته توسعه و تجهیز انبارهای ۱۴ استان به مساحت ۱۳ هزار متر مربع بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان صورت گرفته است.
۱۸. اجرای نسخه‌نویسی الکترونیکی بعد از ۱۶ سال برنامه‌ریزی و ۵ سال تکلیف قانونی برنامه ششم توسعه؛ اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی و عدم پذیرش نسخ کاغذی در راستای اجرای تکالیف قانونی سازمان بیمه سلامت، از ابتدای دی ماه سال گذشته، آغاز شد.
 ۱۹. بیمه رایگان ۳ دهک پایین جامعه و پوشش ۵ میلیون و ۷۹۰ هزار ایرانی با بیمه سلامت در سال ۱۴۰۱: برآوردها حاکی از آن است که بین ۶ تا ۹ میلیون نفر در کشور فاقد بیمه هستند. از این تعداد حدود ۵ میلیون و 790 هزار مختص ۳ دهک اول جامعه هستند که تحت پوشش بیمه قرار گرفتند. می‌توان گفت که دهک‌های پایین با اطمینان بالایی تحت پوشش قرار گرفته‌اند و عمده افراد باقی مانده در دهک‌های بالاتر جامعه هستند.
 ۲۰. اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پس از ۱۴ سال؛ تصویب قانون تعرفه‌‌گذاری خدمات پرستاری، پرستاران را صاحب هویت و استقلال کرد. قبل از بحث مالی و ارزش ریالی، هویت‌بخشی و استقلال‌بخشی به پرستاری را باید مدنظر قرار داد که این استقلال در ابعاد حرفه‌ای، کارایی، درآمدی و... اتفاق افتاده است.
 ۲۱. پوشش ۹۰ درصدی بیمه ناباروری؛ دولت سیزدهم در بحث نازایی مصمم است هزینه‌هایی را که از جیب مردم پرداخت می‌شود، کاهش دهد. در این راستا خدماتی در مراکز درمان ناباروری که شامل خدمات فوق‌تخصصی هستند مانند خدمات IVF و روش میکرواینجکشن (ICSI) و خدمات لقاح داخل رحم و خدمت انتقال جنین در مراکز دولتی با پوشش ۹۰ درصدی تعرفه دولتی و در مراکز خصوصی و مراکز تأمین اجتماعی با پوشش ۹۰ درصدی تعرفه عمومی غیردولتی در حال انجام هستند.
 ۲۲. افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران؛ توجه به قشر کارگر توسط دولت سیزدهم با افزایش قابل توجه حقوق کارگران در سال گذشته انجام شد. افزایشی که بسیاری از کارشناسان فکر می‌کردند پاشنه آشیل دولت خواهد شد اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه قشر ضعیف جامعه با جبران حقوق‌شان و تدبیر منابع آن از سوی دولت، توانستند زندگی خود را از نظر مالی تا حدودی تثبیت کند.
 23. تکمیل پروژه ۱۵۰۰ تختخوابی بیمارستان مهدی کلینیک: این کلینیک بزرگترین پروژه نظام سلامت بعد از انقلاب است در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) واقع شده که با وجود یک دهه از آغاز ساخت آن نیمه‌کاره رها شده بود که با عزم دولت سیزدهم تکمیل و توسط رئیس‌جمهور افتتاح می‌شود.
هرچند این لیست تنها گوشه‌ای از خدمات دولت سیزدهم در کمتر از ۱۸ ماه است که محقق شدن هر کدام از آنها در دولت سابق شبیه رؤیا و چیزی نزدیک به محال بوده است، اما نکته مهم این ماجرا را می‌توان در این جمله خلاصه کرد که اتخاذ رویکرد درست و صحیح توسط دولت سیزدهم در درمان زخم‌های قدیمی موجب حل مسائلی شد که به دغدغه‌های ملی تبدیل شده بودند و همچنین بعضی از گره‌های قدیمی در حال گشوده شدن است.