مجید میرزاحیدری
خبرنگار

گام بزرگ دولت سیزدهم برای جهش صادرات برق ایران به کشورهای همسایه با افزایش صادرات برق ایران به پاکستان، تنها با گذشت نزدیک به 9 ماه از امضای توافقنامه صادرات ۱۰۰ مگاوات برق ایران به ایالت بلوچستان پاکستان برداشته شد.
وبگاه رادیو پاکستان، گزارش داده که شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان در سفر هفته آتی خود به بلوچستان، پروژه ۱۰۰ مگاواتی انتقال برق ایران-گوادر را افتتاح خواهد کرد.
براین اساس، پس از افتتاح این پروژه توسط نخست‌وزیر پاکستان، تأمین برق از ایران به گوادر امکان‌پذیرخواهد بود.
توافقنامه افزایش صادرات برق ایران به پاکستان اواخر خردادماه سال‌جاری بین توانیر و شرکت تولید و انتقال برق پاکستان (ان تی دی سی) در خلال سفر«خرم دستگیر خان» وزیر نیروی این کشور به تهران به امضا رسیده است.
خرم دستگیر خان، وزیر نیروی پاکستان گفته که با افزایش صادرات برق ایران، بحران برق در ایالت بلوچستان به صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
تبادلات برقی بین دوکشور همسایه ایران و پاکستان ریشه‌ای 20 ساله دارد.
در سال ۲۰۰۲ ایران و پاکستان نخستین موافقت‌نامه صادرات برق به میزان ۳۴ مگاوات را به امضا رساندند که از آن زمان تا کنون، روند صادرات به رقم ۱۰۴ مگاوات رسیده است.
از کشورهای همجوار چون عراق، افغانستان و پاکستان به عنوان مقاصد مهم صادراتی برق ایران یاد می‌شود.
شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) گزارش داده که در نیمه نخست امسال 4154 میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که 43 میلیارد تومان آن مربوط به فروش برق به شرکت مدیریت شبکه بوده و بقیه هم مربوط به فروش برق به کشورهای همجوار بوده است.
به عبارتی در نیمه نخست امسال 1880 میلیون کیلووات ساعت برق به کشور‌های همجوار صادر شده که از این میزان فروش صادراتی برق، سهم فروش برق به پاکستان حدود 651 میلیارد تومان بوده است.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق پیش‌تر گفته بود که ایران این امکان را دارد تا بیش از ۴۰۰ مگاوات تأمین برق پاکستان و افغانستان را افزایش دهد.
افزایش صادرات برق ایران به کشورهای همسایه بعد از آن رخ می‌دهد که پس از ۸ سال درجا زدن صنعت برق، دولت سیزدهم با ساخت ۶ هزار مگاوات نیروگاه در سال اول فعالیت، رکورد تاریخی افزایش ظرفیت تولید برق در کشور را که پیش از این در سال 1389 به ثبت رسیده بود، ۱۰۶۵ مگاوات افزایش داد.
رکورد بیشترین ظرفیت اسمی نصب شده نیروگاه‌های کشور در طول یک سال تا پیش از این، به سال ۱۳۸۹ با اضافه شدن ۴۹۳۵ مگاوات به شبکه برق اختصاص داشت.
از افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور به عنوان یکی از اهداف مهم دولت سیزدهم یاد می‌شود؛ سیاستی که افزایش ۳۵ هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاهی آن در دستور کار «علی‌اکبر محرابیان»، سکاندار وزارت نیرو قرار گرفته است. در برنامه افزایش ۳۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی کشور در مدت زمان چهار سال، دست‌کم ۱۵ هزار مگاوات از این ظرفیت توسط نیروگاه‌های حرارتی دولتی و خصوصی، ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه صنایع و ۱۰ هزار مگاوات آن نیز از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر عملیاتی خواهد شد.
از زمان شروع فعالیت دولت سیزدهم تاکنون ۲۲ واحد نیروگاه حرارتی در مجموع به ظرفیت ۳614 مگاوات به بهره‌‌‏برداری رسیده که از این میزان ۱۵ واحد نیروگاهی مجموعاً به ظرفیت ۲460 مگاوات از ابتدای سال ۱۴۰۱ وارد مدار شده و طبق برنامه، تا پایان سال، ۱۳ واحد نیروگاه حرارتی دیگر به ظرفیت 1880 مگاوات نیز به بهره‌برداری خواهد رسید.
در حال حاضر ظرفیت شبکه سراسری برق کشور دست‌کم ۸۹ هزار و ۳۶۹ مگاوات بوده که از این مقدار ۷۲ هزار و ۶۱۴ مگاوات آن یعنی معادل ۸۱ درصد توسط نیروگاه‌های حرارتی، ۱۲درصد توسط نیروگاه‌های برقابی و بقیه توسط نیروگاه‌های تجدیدپذیر، اتمی و مقیاس کوچک تأمین می‌شود.
اما افزایش صادرات برق ایران به کشورهای همجوار از جمله پاکستان چه دستاوردهای مهمی به دنبال دارد؟
معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی سندیکای برق در گفت‌و‌گو با «ایران» گفته، افزایش صادرات برق ایران از دو منظر دارای اهمیت بالایی است که اولویت اول آن افزایش درآمد ارزی و کاهش کسری بودجه صنعت برق ایران خواهد بود.
علیرضا اسدی افزوده که افزایش صادرات برق ایران منجر به توسعه بیشتر پیوند راهبردی کشورهای همسایه در زمینه امنیت انرژی بوده زیرا در صورت کاهش نقش‌آفرینی انرژی ایران، این کشورها سراغ شرکای دیگر می‌روند، بنابراین توسعه دیپلماسی انرژی برق کشور بسیار بااهمیت بوده و باعث شکل‌گیری روابط بلندمدت و پایدار می‌شود.
به گفته وی، انرژی برق در کوتاه‌مدت قابل جایگزینی نیست، بنابراین با افزایش صادرات برق ایران به پاکستان روابط بلندمدت و قوی بین کشورهای همسایه شکل می‌گیرد و منجر به افزایش ظرفیت شبکه انتقال کشور هم می‌شود.